Matlab tizimining imkoniyatlari

1-bosqich. Asboblar panelidan elementlarni ishchi sohaga o’tkazish va ularni
joylashtirish. Buning uchun element tasvirining ustida sichqonchaning chap 
tugmasi bosiladi va zarur element ishchi sohaga surib o’tkaziladi.
2-bosqich. Elementlarni o’zaro ulash. Buning uchun:
• Sichqonchaning kursori elementning chiqishiga kontaktning qora nuqtasi 
paydo bo’ladigan qilib yaqinlashtiriladi;
• Sichqonchaning chap tugmasi bosiladi va bosilgan holatda bog`lanish 
hosil qilinishi kerak bo’lgan elementning chiqishida qora nuqta hosil bo’lguncha 
suriladi;
• Sichqonchaning chap tugmasi qo’yib yuboriladi.
3-bosqich. Elementlarning nominallarini o’rnatish. Elementning ustida
sichqonchaning chap tugmasi to’xtovsiz ikki marta bosilsa uning xossalar
oynasi ochiladi. Xossalar oynasining mazmuni tanlangan elementga bog`liq
ravishda o’zgarib turadi. Hamma xossalar oynalarida Label (elementning nomi) 
va Fault (elementdagi nosozliklar) bo’limlari bo’ladi. 
Element yoki zanjir uchastkasini yo’kotish uchun u ajratiladi va Delete 
hamda Enter klavishalari bosiladi. 
Sxemalarni loyixalashda ko’pgina amallar sichkonchaning chap tugmasidan 
foydalanib bajariladi. Sichkonchaning ung tugmasi, asosan, elementlar va o’lchash 
asboblari xossalarining kontekst menyularini chakirish uchun ishlatiladi. 
Zanjir tuzish uchun quyidagi amallar bajariladi: 
— 
kerakli elementlarni topish va tanlash; 

---

19 
— 
elementlarni sxema oynasining ishchi soxasiga joylashtirish; 
— 
elementlarni bir-biriga simlar yordamida ulash; 
— 
elementlar parametrlarining kiymatlarini o’rnatish. 
Kerakli elementlarni topish va tanlash dastur oynasining yukoridan ikkinchi 
katoridagi belgilarning ustida sichkonchaning chap tugmasini bosib va tanlangan 
elementni sxema oynasiga surish yuli bilan amalga oshiriladi. Sxema tarkibiga 
albatta korpus (erlanish) ko’shilishi kerak. Erlanish bo’lmasa sxemaning to’g`ri 
ishlashi kafolatlanmaydi. 
EWB dasturida o’zgaruvchan rezistorar, kondensatorlar va g`altaklar mavjud. 
Ularning parametrlarini belgilarida ko’rsatilgan klavishalarni bosish yuli bilan 
uzgartirish mumkin. Parametrlarni sxema ishlayotgan vaktda ham uzgartirish 
mumkin. Lekin bu xolda hisoblashlarning aniqligi kafolatlanmaydi, natijalarni 
dasturni kaytadan ishga tushirib tekshirib ko’rish kerak. 
Sxema oynasidagi elementlarni yangi joyga surish uchun ularning ustida 
sichkonchaning chap tugmasi bosilgan holatda kerakli joyga siljitiladi. 
Elementlar bir-biriga simlar yordamida ulanadi. Simlarni hosil kilish uchun 
sichkonchaning chap tugmasi element chikishining ustiga olib kelinadi, doyra 
shaklidagi tugun hosil bo’lishi bilan bosiladi va kerakli tomonga suriladi. Keyingi 
elementning ulanadigan tuguni ko’rinishi bilan qo’yib yuboriladi. Hosil kilingan 
simlarni sichkoncha yordamida surish ham mumkin. 
Sxema oynasida boshka elementlarga ulanmagan element kolishi mumkin 
emas. 
Elementning parametrlarini uzgartirish uchun uning ustiga kursor olib 
kelinadi va sichkonchaning ung tugmasi bosilib hosil bo’lgan kontekst menyudan 
kerakli punkt tanlanadi. Bundan tashkari, elementning ustida sichkonchaning chap 
tugmasini ikki marta bosib yoki Circuit menyusidan tanlab Component Properties 
ost menyusini ochish mumkin. Hosil bo’ladigan dialog panelda kerakli parametr 
o’rnatiladi. 

---

20 
Rezistorlar, kondensatorlar va induktivlik g`altaklari uchun paneldagi Zalue 
bo’limidan foydalaniladi. Murakkab va aktiv elementlarning, qumladan, diodlar, 
tranzistorlar va uzun liniyalarning parametrlari Models bulimidagi Default va 
Ideal bo’limlarini yoki bibliotekadan elementning tipini tanlash yo’li bilan 
o’rnatiladi. Buning uchun Edit knopkasidan foydalaniladi. 
Elementni sxemadan yo’qotish uchun uning ustida sichqonchaning o’ng 
ugmasi bosiladi va xosil bo’lgan menyudan Delete punkta tanlanadi. 
Sxema kurinishining kushimcha parametrlarini o’rnatish uchun Circuit 
menyusining Schematic Option punkta tanlanadi (2.4-rasm). Ushbu punktdan 
ko’pchilik xollarda tugunlarning tartib rakamlarini ko’rsatish uchun foydalaniladi. 
Buning uchun Show/Hide bulimidagi Show nodes punkta belgilanadi. 
2.4-rasm. Sxema ko’rinishining qo’shimcha parametrlarini o’rnatish
(Circuit menyusining Schematic Option punkti) 
Electronics Workbench dasturida katta sxemaning bir qismini ost :xemaga 
aylantirish mumkin. Buning uchun sxemaning bir kismi sichqonchaning chap 
tugmasi bosilgan xolatda surilib ajratiladi va Circuit menyusining Create 
Subcircuit punkta tanlanadi. Favorites oynasida o’rnatilgan ost sxemaning tasviri 

---

21 
xosil bo’ladi. Ost sxemalardan foydalanish murakkab qurilmaning kompakt 
sxemasini olish imkoniyatini beradi.