Matlab tizimining imkoniyatlari

New

Application buyrug`i tanlanganda dastur matnini 
kiritish va tahrirlash oynasi bilan birgalikda biz yaratigan dasturning boshlang`ich 
forma(Form)si ham yaratiladi. Bu forma orqali biz yaratiladigan dasturning 
qanday ko’rinishga ega bo’lishini kuzatib borishimiz, formaga ob`ektlarni 
joylashtiriz va obektlar xossalarini o’zgartirishimizga imkoniyat beradi.
Yaratilayotgan dasturni qanday ishlashini nazorat qilish, xatolarini ko’rish va 
ishga tushirish uchun klaviaturadan F9 tugmasini bosish yoki menyudan 
Run

Run buyrug`ini tanlash mumkin. Agarda dasturda biror xatolik bo’ladigan 
bo’lsa Delphi sistemasi bu haqda xabar beradi va kursor o’sha qatorga kelib xatolik 
sababini ko’rsatadi. 
 
2.26-rasm. xatolik sababini ko’rsatilishi 
Yuqoridagi rasmda Delphi sistemasi ―Chiqish‖ operatorini tushunmadi va 
shu operator joylashgan qator foni qizil rangga bo’yaldi. Bundan tashqari oynaning 

---

48 
pastki qismida xatolik qaysi qatorda va qanday sabab bilan ro’y berganligi haqida 
ma`lumot berilgan. 
[Error] Unit1.pas(28): Undeclared identifier: 'Chiqish' 
Demak xatolik Unit1.pas nomli modulning 28 qatorida ro’y bergan va 
Delphi sistemasi ―Chiqish‖ nomli operator yuqorida tasvirlanmaganligini ya`ni bu 
operatorni tushunmaganligi ma`lum qilmoqda.
Boshqa dasturlashtirishtillari qatori Borland Delphi dasturlashtirish tilida 
ham o’zi tushunadigan bir necha yuzta so’zlari mavjud va bu so’zlar o’z o’rnida 
qoidasi bilan kelishi shart. Bizning misolimizda “Chiqish” so’zi o’rniga 
“Close”so’zi yozilsa Delphi bu so’zni tushunadi va forma ustida sichqoncha chap 
tugmachani bosganda yaratilgan dastur o’z ishini yakunlashini ta`minlab beradi.
Yaratilgan dasturni xoiraga saqlash uchun File

Save buyrug`i tanlanadi va 
dastur uchun alohida (Masalan: Inf9.dpr) nom bilan, modul uchun alohida nom 
(Masalan:Unit1.pas) bilan xotiraga saqlanadi. F9 tugmasi bosilgandan keyin agar 
dasturda kamchiliklar bo’lmasa dastur xotiraga saqlangan katalogda bajariluvchi 
fayl (Masalan: Inf9.exe) hosil bo’ladi. YAratilgan dasturni boshqa kompyuterlarda 
ishlatish uchun o’sha bajariluvchi fayl(Masalan: Inf9.exe)ni ko’chirib o’tkazish va 
xuddi boshqa dasturlar kabi ishga tushirish mumkin.