Shaxsning manfaatdorligi kengaytirilgan takror ishlab chiqarishning moddiy omili soyasi qolib ketdi , ya’ni shaxs manfaatdorligini faollashtiruvchi sharoitlarga yetarlicha imkon berilmadi. Mexnat shaxs istikbolidan xo‘zo‘r-xalovat va ijobiy faoliyat manbai bo‘la olmadi. Xususiy mulkchilik yo‘qotilsada, ijtimoiy mulkchilik shaxsga ilxomlashtiruvchi kuch baxsh etmadi.
Rivojlangan kapitalistik mamlakatlarda buning aksi bo‘ldi. Masalan, yaponiyalik yirik tadbirkorlardan biri s.idemitsu o‘zining "agar K.Marks Yaponiyada tugilganda" degan kitobida: bunday xolni ko‘rgan marks xaqikiy tadbirkor bo‘lgan bo‘lar edi. Chunki bu yerda sinfiy ziddiyatlar urnini mexnat va kapitalning uygunligidagi gurkirashi egallagan" - deb aytgan.
Oqibatda markscha iqtisodiy g‘oyalar tarix sinovida o‘zini ximoya qila olmadi.
O‘tgan asming 90-yillari boshlarida marksizm ta’limoti, uning asosiga