Mavzu: 802. 15 tarmoqlarining texnik tavsiflari

Mavzu: Keng polosali simsiz ulanish texnologiyalari.
Reja:
1) Keng polosali tarmoq nima.
2) Keng polosali tarmoqlarning turli xil usullari.
3) Keng polosali tarmoqlarning afzalliklari va xususiyatlari.

Keng polosali simsiz ulanish texnologiyalari.

Keng polosali simsiz ulanish texnologiyalari, tarmoqni katta masofalar bo'yicha aloqada qilishga imkon beradigan eng yuqori xususiyatlarga ega olan texnologiyalar guruhiga atalgan. Bu texnologiyalar orqali, mobil, IoT (Internet of Things), mavjud tarmoq uchun yanada kengroq ommaviy, korxonalararo va personal aloqalar, xizmatlar va imkoniyatlarni taqdim etish mumkin.

Keng polosali simsiz ulanish texnologiyalari uchun ko'plab standartlar mavjud, masalan, 3GPP LTE (Long-Term Evolution), WiMAX (Worldwide Interoperability for Microwave Access), WiFi (Wireless Fidelity), Bluetooth, ZigBee, LoRa (Long Range), NB-IoT (Narrowband IoT) va boshqalar.
Ushbu texnologiyalarning bir qismi katta masofali aloqa uchun mo'ljallangan, masalan, 3GPP LTE, WiMAX va NB-IoT. Ularning barchasi ommaviy aloqalar uchun ham qo'llanilishi mumkin.
Boshqa texnologiyalar esa IoT, korxonalararo va personal aloqa uchun mo'ljallangan. Masalan, ZigBee, LoRa va Bluetooth bu turda texnologiyalardan ba'zilaridir. Ularning har birining o'ziga xos afzalliklari va qo'llanish sohalariga ega bo'lishi mumkin.
Keng polosali tarmoq (WAN) bir nechta geografik hududda joylashgan qurilmalar, tarmoq elementlari va o'zaro bog'lanish shakllaridan iborat tarmoq turi hisoblanadi. Bunda har bir geografik hududdagi tarmoq qurilmalari o'zaro bog'lanadi va Internet orqali boshqa tarmoqlarga ulanish huquqiga ega. Bu tarmoqlar, bir nechta mamlakatlarning yuz milyonlar tasodifiy foydalanuvchilari uchun hizmat ko'rsatish uchun yaratilgan. Keng polosali tarmoqlar quyidagi texnologiyalarga asoslangan bo'lishi mumkin: DSL, ka-bandy, uy-uyali, maydoni, optik va uy-olting.
Keng polosali tarmoqlar, turli xil usullarda ishlatiladi. Ba'zi keng polosali tarmoqlar masofani qisqartirish uchun ishlatiladi, masalan, endi foydalanilayotgan Wi-Fi va Bluetooth. Turli sozlashlarga qarab, ularning kengaytirilishi va yopilishi mumkin, va ularning ishlatilishi vaqti, ko'p foydalanuvchilarni qo'llab-quvvatlashni ta'minlash uchun muhimdir.

Quyidagi turli keng polosali tarmoq usullari mavjud:

1. Wi-Fi (Wireless Fidelity): Kabellarga bo'lgan tegishli bo'lmagan foydalanuvchilar uchun eng mashhur tarmoq usuli. Bu tarmoqning kengaytirilishi uchun o'ziga xos frekvens bandi va yoqilg'isi mumkin. Wi-Fi tarmoqlari, masofani qisqartirish uchun eng yaxshi usullardan biri hisoblanadi.
2. Bluetooth: Bu tezlikda o'zgaruvchan yadroli (adaptive frequency hopping) tarmoqdir, unda frekvens bandi ishlatiladi, ammo tarmoq ulanish xavfsizligini ta'minlash uchun avtomatik ravishda yopiladi va ochiladi.
3. Zigbee: Zigbee tarmoqlari maxsus, ochiq frekvens bandlarida ishlaydigan, qisqa masofalarda ishlov berish uchun mo'ljallangan. Ushbu tarmoqlar, undagi jihazlar va sensorlar uchun qisqa vaqt ochiq turar joy borligi uchun moslashadi.
4. Z-Wave: Z-Wave tarmoqlari ham sensorlar va jihazlar uchun mo'ljallangan, ammo Zigbee tarmoqlaridan bir ozodroq va yuqori sifatli ekanligi bilan ajralib turadi. Z-Wave tarmoqlari, uzluksizligi va yuqori siqnal sifati sababli, xususan smart-home vositalari uchun idealdir.
5. LoRa (Long Range): LoRa tarmoqlari, katta masofalarda ishlaydi va bunday tarmoqlar, quyidagilarni o'zida jamlab turadi: undagi jihazlar va sensorlar, avtomatlashtirilgan insoniyatga qarshi qo'llaniladigan vositalar, korxonalar, banklar va qo'shimcha sohalarda foydalanilishi mumkin.

Keng polosali tarmoqlar, boshqa tarmoqlarga nisbatan bir nechta afzalliklarga ega:

1. Baland tezlik: Keng polosali tarmoqlar, ma'lum bir tezlik chegarasidan yuqori tezliklarda ishlashi mumkin.
2. Keng qamrovli: Ushbu tarmoqlar, keng qamrovli yo'l bilan bog'liq bo'lib, kengliklaridan nomutanosib foydalanish mumkin.
3. Energiyani tejang: Keng polosali tarmoqlar juda kam, belgilangan energiyani ishlatadi. Bu ulanish turi, batafsil bir energiya ta'minoti tashkil etishda, esa moddiy resurslarni samarali boshqarish imkonini beradi.
4. Ko'p yoki to'g'ri nuktalar: Keng polosali tarmoqlar, ko'p yoki to'g'ri nuktalarga ulanish imkoniyatiga ega. Bu, katta maydonlar yoki to'qimachiliklar kabi ko'p nuktali joylarda ulanishni ta'minlash uchun idealdir.
5. Keng oqim: Keng polosali tarmoqlar, o'zaro yaqin joylarda, masalan, qavatlar orasida ulanishni ta'minlash uchun qulay.
Keng polosali tarmoqlar, ba'zi masalalarni hal qilish uchun juda samarali tizimlardir. Ularga arzon narxli va samarali tizimlar sifatida ko'p sohalar qamrab olishgan.