Mavzu A. Fitratning “oila asari”da oila qurish tartiblari va fa-fayllar.org
«Oila» asarida oilaviy xayotning islohotidan bahs yuritilib, adib najot yo‘llarini axtaradi. Fitratning oilaga nisbatan qarashlari zaminini Qur'onda shu masala bo‘yicha olg‘a surilgan fikr va g‘oyalar tashkil etadi. Shuning uchun xam bu kitob o‘z vaqtida taraqqiyparvar yoshlar tomonidan samimiy qarshi olingan. Oila asosini to‘g‘ri qurmasdan va yosh avlodni to‘laqonli to‘g‘ri yo‘lda tarbiyalamasdan turib, jamiyatni isloh qilish, uning rivojini tarqqiyot sari yo‘naltirish mumkin emas. Oxir oqibatda millat taqdiri uning oilasining xolatiga bog‘liq. Bu g‘oya Fitrat asarida o‘z ifodasini topgan: “Xar bir millatning saodati va izzati albatta shu xalqning ichki intizomi va totuvligiga bog‘liq. Tinchlik va totuvlik anashu millat oilalarining intizomiga tayanadi. Qayerda oila munosabati kuchli intizomga tayansa, mamlakat va millat xam shuncha kuchli va muazzam bo‘ladi.” Oila, Fitratninng talqinida, uch muhim komponentdan iborat:
«Oila» asarida oilaviy xayotning islohotidan bahs yuritilib, adib najot yo‘llarini axtaradi. Fitratning oilaga nisbatan qarashlari zaminini Qur'onda shu masala bo‘yicha olg‘a surilgan fikr va g‘oyalar tashkil etadi. Shuning uchun xam bu kitob o‘z vaqtida taraqqiyparvar yoshlar tomonidan samimiy qarshi olingan. Oila asosini to‘g‘ri qurmasdan va yosh avlodni to‘laqonli to‘g‘ri yo‘lda tarbiyalamasdan turib, jamiyatni isloh qilish, uning rivojini tarqqiyot sari yo‘naltirish mumkin emas. Oxir oqibatda millat taqdiri uning oilasining xolatiga bog‘liq. Bu g‘oya Fitrat asarida o‘z ifodasini topgan: “Xar bir millatning saodati va izzati albatta shu xalqning ichki intizomi va totuvligiga bog‘liq. Tinchlik va totuvlik anashu millat oilalarining intizomiga tayanadi. Qayerda oila munosabati kuchli intizomga tayansa, mamlakat va millat xam shuncha kuchli va muazzam bo‘ladi.” Oila, Fitratninng talqinida, uch muhim komponentdan iborat:
1)Er.
2)Xotin.
3)Farzandlar.
Anashu uch komponentning xar biri nozik, spesefik jihatlarga ega. Chunki, er va xotin uchun oila qurish asosiy muammo bo‘lishi bilan birga, bu masala o‘zining muxim qirralariga xam ega. Fitrat oilaning xuquqiy asoslarini yoritib, berishdan avval, masalaning g‘oyat muhim tomonlarini xam yodda saqlaydi. Xayotning farzandlar shaklida davom etishi, Fitrat nazarida, faqat oila emas, balki millatning xam kuch-qudratini, sha'n-shavkatini bildiruvchi omildir: “Masalan, Belgiyaliklar va inglizlarni olib ko‘raylik, xar ikkala millat a'zolari ishchan va xarakatchandir. Lekin ko‘z oldimizga ularni keltirib, muxokama qilsak, ko‘ramizki, ingliz millati belgiya xalqidan yuz barobar ko‘proq kuch va shavkati e'tiborga egadir. Qizig‘i shundaki, ingliz va belgiyalik millatlar o‘rtasida ilmu-amal va sa'y xarakatda farq yo‘q.Unda shavkatu shon va izzat bobida shuncha farq qaerdan? Bu savolning javobini xar ikkala millatning umumiy sonidan topsa bo‘ladi, ya'ni ingliz milatining axolisi 44 ming, belgiyaliklar esa 7,5 mingga yetadi. Shuning uchun xam ingliz millatining umumiy sa'y-xarakati va amali belgiyalikning sa'y-xarakati va amalidan bir necha marotaba unumlidir. Ingliz millatining kuchi va izzati, e'tibori xam ana shu sa'y va amallarinning natijasidir. Shundan kelib chiqib, Ovropa xukmdorlari o‘z millatlarining sonini ko‘paytirishga xarakat qiladilar. Ovropa olimi o‘z xalqining nufuziga putur yetsa,: “Ey! Mamlakatimizning sharafi va e'tibori qolmayapti, Millatimiz nest-nobud bo‘ladi. Sharafimizni, vatan va millatimizni himoya qilish uchun farzand yetishtiringiz,”- deya dod soladi”.