Мавзу: Қаламтасвир фанидан амалий машғулотларни ташкил этишда академик мактабнинг аҳамияти

Xulosa…………………………………………………………………………….40  
Foydalanilgan adabiyotlar………………………………………………………42
Internet ma`lumotlari………………………………………………………….. 43  
Ilovalar……………………………………………………………………………44
 

---

3 
Kirish. 
Mamlakatimizda istiqbolli yoshlarni qo`llab-quvvatlash, ularning iqtidorini 
ro`yobga chiqarish, ilmiy-tadqiqot va innovatsion faoliyatini samarali yo`lga qo`yish 
uchun qo`shimcha shart-sharoitlar yaratish borasida izchil chora-tadbirlar amalga 
oshirib kelinmoqda.
Shu bilan birga, ulg`ayib kelayotgan yosh avlodning ilm egallashga bo`lgan 
ishtiyoqi va intellektual salohiyatini oshirish, shuningdek, xalqaro maydonda 
mamlakatimizning nufuzini yanada yuksaltirish uchun iqtidorli yoshlarni aniqlash 
va yuqori malakali kadrlar tayyorlashning uzluksiz tizimini takomillashtirish 
zarurati mavjud.
Shu sababli, yoshlarni amalga oshirilayotgan islohotlarning faol ishtirokchisiga 
aylantirish, ilm-fanni o`zlashtirishga bo`lgan rag`batini oshirish, izlanuvchanlik va 
yaratuvchanlik faoliyatiga keng jalb qilish, jahon miqyosida Vatanimiz dovrug`ini 
keng taratgan ajdodlarga munosib avlodni tarbiyalash maqsadida " Iqtidorli 
yoshlarni aniqlash va yuqori malakali kadrlar tayyorlashning uzluksiz tizimini 
tashkil etish choratadbirlari to`g`risida" gi O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 
2019-yil 3-maydagi PQ-4306-son qarori e`lon qilindi.
1
Buni esa 1997-yilda qabul qilingan " Ta‟lim to„g„risidagi " qonun va "Kadrlar 
tayyorlash milliy dasturi" ning izchil davomi deya e`tirof etKurs ishi mumkin.
Mamlakatimiz kelajagi
bevosita
kadrlar tayyorlashga bog„liqdir.
Yangicha fikrlaydigan, zamonaviy bilimlarga ega bo„lgan barkamol avlodni 
tarbiyalash, tashkilotchi va zukko kadrlarga ega bo„lish uchun, ta‟lim-tarbiya 
tizimini tubdan o„zgartirish, uni davr talabi darajasiga ko„tarish, jamiyatimizning, 
har birimizning oldimizdagi eng muhim vazifalardan biri bo„lmog„i lozim. 
Darhaqiqat, bugun xalqaro hayot, kishilik taraqqiyoti shunday bosqichga kirganki 
unda harbiy qudrat emas, balki intelektual salohiyat, aql-idrok, fikr ilg„or 
texnologiyalar hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi. Endilikda har qaysi davlat, har qaysi 
1
“Iqtidorli yoshlarni aniqlash va yuqori malakali kadrlar tayyorlashning uzluksiz tizimini tashkil etish choratadbirlari 
to`g`risida” gi PQ-4306-son . 2019 yil . 3- may.

---

4 
millat, birinchi navbatda, o„zining yuksak madaniyat va ma‟naviyati bilan kuchlidir. 
"Kuch-bilim va tafakkurdadir."- degan edi O’zbekiston Respublikasining Birinchi 
Prezidenti Islom Karimov.
2018-yilda ilk bor xalqaro tajribalar asosida oliy ta`lim muassasalarining milliy 
reytingi yaratildi, ta`lim va ilmiy tadqiqot jarayonlari tahlil qilindi.
Mazkur tahlil sohada qator muammo hamda kamchiliklar borligini ko`rsatdi.
Prezidentimizning 2018-yil 5-iyundagi "Oliy ta`lim muassasalarida ta `lim 
sifatini oshirish va ularning mamlakatda amalga oshirilayotgan keng qamrovli 
islohotlarda faol ishtirokini ta`minlash bo`yicha qo`shimcha chora-tadbirlar 
to`g`risida"gi qarori oliy ta`lim tizimidagi mavjud muammolarni bartaraf etish , 
ta`lim sifatini yanada yuksaltirishga qaratilgani bilan ahamiyatlidir. Mazkur 
hujjatga ko`ra, oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi tasarrufida oliy ta`lim 
muassasalari bo`lgan vazirlik hamda idoralar bilan birgalikda 2019 yil 1 martga 
qadar 2019/2020 o`quv yilidan boshlab oliy ta`lim muassasalarida "talabaning 
o`zlashtirish darajasi-professor-o`qituvchilar faoliyatini baxolashning asosiy 
mezoni" tamoyilini joriy qilishning aniq mexanizmlarini belgilash bo`yicha tegishli 
chora-tadbirlarni ko`rish vazifasi topshirildi. Ushbu chora-tadbirlarni amalga tadbiq 
etish, oliy ta`limda bilim olayotgan talaba yoshlar bilim darajasini oshirish, sifatli 
ta`lim jarayonini ta`minlashga qaratilgan. 
2
Ilm-fan, madaniyat va ma‟rifat har qanday mamlakatni yuksaklikka ko„taradi, 
uni taraqqiyotini ta‟minlaydi. Madaniyat va san`at sohasini yanada rivojlantirish 
maqsadida 2018-yil 25-iyunda O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 
"O`zbekiston Respublikasi Madaniyat Vazirligi huzuridagi badiiy ekspertlar 
kengashi to`g`risidagi nizomni tasdiqlash to`g`risida" gi 474-sonli qarori imzolandi. 
Bu esa yurtimizda san`atga bo`lgan e`tiborning nechog`lik yuksakligidan dalolat.
Hozirgi zamon san‟ati rivojlanishi, rassomlarning ijodiy izlanishi, yangi 
mazmunli ijodiy asarlar yaratish ustida izlanishlar olib borishi, dunyoqarashini 
2
O`zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning 2018 yil 28-dekabrdagi O`zbekiston Respublikasi Oliy 
Majlisga Murojaatnomasi

---

5 
boyitib borishi va insonlarning ma‟naviy-ma‟rifiy talablarini qondirishiga 
bog„liqdir. Shuning uchun kartina kompozisiyasi yechimi, murakkab ruhiy holatini 
topish, rassomdan kundalik hayotdagi go„zallikni aks ettirish muammolarini, 
zamondoshlarning ichki histuyg„ularini sezishni, to„g„ri, chuqur tasavvur etishni 
talab qiladi.
Rassomlar zimmasiga o„z asarlarida badiiy obrazlarni yaratish, vositalarni 
boyitish, taraqqiy etgan jahon ilg„or rassomlari tajribalari bilan dunyoqarashlari 
ko„lamini kengaytirish kabi ma‟suliyatlar qo„yilgan.
XX asr 90-yillarining ikkinchi yarmida tasviriy san‟atda maishiy janr 
rivojlanishi muhim hodisa bo„ldi.
O„zbek tasviriy san‟atini dastlabki rivojlanishi bosqichida rassomlar asarlarni 
manzara shaklida tasvirladi. Ularni sharqona hayot, yodgorlik, obidalar, g„ala-
g„ovur bozor hayoti, choyxonada hordiq chiqarayotgan rang-barang liboslardagi 
odamlar qiziqtiradi.
Xalqning yangi turmush-tarzi, qishloq hayoti, paxta dalalaridagi mehnat 
jarayoni, o„zbek rassomlarining asosiy mavzusi bo„lib qoldi.
Jumladan, ko‟rgazmalarda O`.Tansiqboev, A.Toshkenbayev, B.Xamdamiy, 
L.Abdullaev va A.Roziqovlar qatnasha boshladilar. Yangi nomlar paydo bo‟ldi, 
rassomlar tomonidan asarlarning saviyasi o‟sib, ijodlari rivojlana bordi. 
Rassomlarni ko‟p figurali kompozitsion tasvir va rang vositalari qiziqtirdi. Shu 
tariqa 20-30-yillarda O‟zbekistonda maishiy janr shakllanib, rivojlandi. Ana shu 
davrda Samarqandlik rassom L.Bure, o‟zining ijodiy va pedagogik faoliyatini 
boshladi. Uning dastlabki kompozitsiyalari «Tandir quruvchilar», «Buxoroda Nodir 
Devonbegi xavuz suv tashuvchilari» bo‟lsa, 1930-yillarda «Maktab qurilishi», 
«Paxta terimi» kabi asarlar yaratdi. Sxematik chizgi tasvirlarda nuqsonlar mavjud, 
lekin taxminiy ranglar ifodasi kartinani hayotiy etib ko‟rsatadi.
O„zbekiston tasviriy san‟ati hozirgi bosqichda "professionalizm"- mahorat 
jihatidan o„zining yuqori mavqeiga ega bo„ldi.

---

6 
Yuqoridagilardan kelib chiqqan holda talabalar va yosh rassomlarga maishiy 
janr va uning rivojlanish tarixi haqida kerakli ilmiy ma`lumotlarni, hamda, amaliy 
ko`nikmalarni berish maqsadida bitiruv Kurs ishi Kurs ishi mavzusini 
“Rangtasvirda maishiy janr va uni takomillashtirish masalalari” – deb belgilab 
oldik.
Bitiruv Kurs ishi Kurs ishida maishiy janr va uning tarixi, uning o`ziga xos 
tomonlari haqidagi tajribalarni to`plash va ular asosida uni takomillashtirish 
yuzasidan zaruriy ilmiy ma`lumotlarni yosh rassomlarga yetkazish m a v z u n i n