an - orqali n- kunga kelib yechilishi lozim bo‘lgan barcha masalalar sonini belgilaylik. Masalan:
a1 = 5, a2 = 10, a3= 15, ... .
Hosil qilingan sonlar sonli ketma-ketlik deyiladi.
Bu ketma-ketlikda ikkinchisidan boshlab uning har bir hadi oldingi hadga ayni bir xil 5 sonini qo‘shilganiga teng. Bunday ketma-ketlik arifmetik progressiya deyiladi.
Та'r if. Agar a1, a2, ... , ап, ... sonli ketma-ketlikda barcha natural n lar uchun
a n+1 , = a n + d
(bunda d - biror son) tenglik bajarilsa, bunday ketma-ketlik arifmetik progressiya deyiladi.
Bu formuladan an+l - an- d ekanligi kelib chiqadi. d son arifmetik progressiyaning ayirmasi deyiladi. Misollar.
Sonlarning 1,2,3,4.,.,n, ... natural qatori arifmetik progressiyani tashkil qiladi. Bu progressiyaning ayirmasi d = 1.
Butun manfiy sonlarning -1, -2, -3,…, -n,... ketma-ketligi ayirmasi d = -1 bo‘lgan arifmetik progressiyadir.
3, 3, 3, 3, ... ketma-ketlik ayirmasi d = 0 bo‘lgan arifmetik progressiyadan iborat.
1-masala. an= 1,5 + 3n formula bilan berilgan ketma-ketlik arifmetik progressiya bo‘lishini isbotlang.
Dostları ilə paylaş: |