Kriptografiya (grekcha so‘zi, maxfiy belgilar bilan yozilgan hat ) - bu axborotni ko‘zda tutilmagan foydalanuvchilardan himoyalash yo‘lida, axborotni o‘zgartirish bilan bog‘liq bo‘lgan g‘oya va usullar yig‘indisidir.
Axborotni himoyalashning asosiy usullari
Zamonaviy kriptografiya to‘rtta katta bo‘limdan iborat:
Media va axborot savodxonligi nima va uni maktabda qanday o‘rgatish kerak?
Media va axborot savodxonligi — bu ijodiy faoliyatda barcha zarur vositalardan foydalangan holda axborot va media mahsulotlarini samarali olish, tahlil qilish, tanqidiy baholash, talqin qilish, foydalanish, yaratish va tarqatish imkonini beradigan bilim, ko‘nikma, munosabat, malaka va amaliyotlar majmuidir. Bugungi kunda dunyo ommaviq axborot vositalarida axborotni tanlash va to‘g‘ri baholash qobiliyati dolzarb bo‘lib qolmoqda.
Axborot oqimining bir necha barobar tezlashishi, ijobiy ma’lumotlar bilan bir qatorda salbiy xarakterdagi axborotning ko‘payishi media savodxonlikka ega bo‘lish zaruratini qo‘ydi. An’anaviy tarzda media savodxonlik shaxsning adabiya sarlarni tahlil eta olish va sifatli matnlarni yaratishidan iborat bo‘lgan. Bugun media savodxonlik – axborotning nega va nima uchun uzatilayotganligini bilish demakdir.
media savodxonlik nima uchun kerak?
Huquqiy demokratik jamiyatimizning to ‘ laqonli , faol fuqarosi sifatida amalga oshirilayotgan islohotlar mazmun - mohiyatini tushunish ;
OAV orqali uzatilayotgan va qabul qilinayotgan kundalik axborotni saralash ko ‘ nikmalarini shakllantirish ;
Axborot orqali inson ongini boshqarishga yo ‘ l qo ‘ ymaslik va har qanday vaziyatda to ‘ g ‘ ri qaror qabul qilish ;
Insonning vizual obrazlar ta ’ siri ostida ijobiy yoki salbiy tomonga o ‘ zgarishlarini tahlil eta olish va vizual xabarlar ostida beriladigan ko ‘ rinmas ma ’ lumotlarni “ o ‘ qi y o lish ”;