Mavzu: basketbolning o’rta osiyoda rivojlanishi mundarija: I. Kirish

MAVZU: BASKETBOLNING O’RTA OSIYODA RIVOJLANISHI
MUNDARIJA:
I.KIRISH:…………………………………………………………………………
I.BOB: BASKETBOLNING O’RTA OSIYODA RIVOJLANISHI …………
1.1.Basketbolning paydo bo’lishi va rivojlanishi…………………………………
1.2.O’zbekistonda basketbolning rivojlanishi……………………………………

II.BOB: JAHONDA VA O`ZBEKISTONDA BASKETBOLNI RIVOJLANISH TARIXI………………………

2.1. Basketbolning rivojlanish bosqichlari……………………………………
2.2. Xalqaro Basketbol Asossiatsiyasining (XBA) tashkil etilishi…………
2.3. O’zbekistonda basketbolning paydo bo’lishi va rivojlanishi tarixi
III.XULOSA……………………………………………………………………….
IV. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR……………………………………..


I.KIRISH:
Dunyoda basketbolning ommaviyligi favqulodda sur'atlarda o'sib bormoqda. Basketbol uzoq vaqtdan beri Amerikani zabt etdi. Amerikaliklar basketbol ixtiro qildilar, shuning uchun mamlakatda u sportning birinchi raqami hisoblanadi. O'yin Janubiy Amerikada juda mashhur. Ushbu qit'ada oltita jahon chempionati bo'lib o'tishi va ko'plab tomoshabinlarni jalb qilishi bejiz emas. Lotin Amerikasi mamlakatlarida, ayniqsa Braziliya, Argentina, Urugvay, Meksika, Puerto-Riko, Kubada basketbol futboldan keyingi ikkinchi turi eng ommabop sport shousi hisoblanadi.
Evropa mamlakatlarida ham u jadal rivojlanmoqda. Basketbol Evropa qit'asida 20-asrning birinchi o'n yilligida paydo bo'ldi. U birinchi marta Frantsiyada ko'rilgan. Amerikalik dengizchilar o'yinni namoyish etishdi. Va basketbol bo'yicha birinchi xalqaro uchrashuv hali rasmiy bo'lmagan bo'lsa ham, Rossiyada 1909 yilda bo'lib o'tdi. Bu Sankt-Peterburgning "MAYAK" jamoasi futbolchilari va Rossiya poytaxtiga etib kelgan Amerika xristianlar ittifoqi basketbolchilari o'rtasidagi uchrashuv edi. Qat'iylik va jamoaviy o'yin tufayli basketbolchilarimiz kuchli raqiblarini mag'lub etishdi.
Keyin basketbol Olimpiada eshiklarini yana ikki marta taqillatdi - 1924 yilda Parijda va 1928 yilda Amsterdamda. Amerikaliklar ixtirolarining go'zalligi va jozibadorligini qat'iyat bilan namoyish etdilar. Evropaliklar kichik bir saytda sodir bo'lgan voqealarga nisbatan ancha xotirjam munosabatda bo'lishdi. Ehtimol, evropaliklarning befarqligi amerikaliklarni xijolatga solgandir, ehtimol ular basketbolni targ'ib qilish uchun jon kuydirgandir, lekin 1932 yilda Los-Anjeles Olimpiadasi paytida o'zlari basketbolni vitrin sifatida tashlab, dasturga Amerika futbolini qo'shishgan.
Ammo evropaliklar basketbolga befarq qolishmadi. 1935 yil may oyida birinchi chempionlikni o'tkazish uchun Evropaning o'nta kuchli jamoalari Jenevada to'plandilar. Kuchlilar nomini Latviya terma jamoasi qo'lga kiritdi. O'sha kunlarda Boltiqbo'yi basketbolchilari qit'ada etakchi mavqega ega edilar. Ikki yildan so'ng Riga shahrida bo'lib o'tgan ikkinchi Evropa chempionatida Litva terma jamoasi g'olib bo'lganligi bejiz emas. U 1939 yilda yana Riga mezbonlik qilgan uchinchi Evropa chempionatida g'olib chiqdi. Uilyam Jons asoschisi va bosh kotibi bo'lgan Jahon basketbol federatsiyasi (FIBA) tashkil etilgandan so'ng, Qo'shma Shtatlar ushbu sport turini Berlinda bo'lib o'tgan 1936 yilgi Olimpiya o'yinlari dasturiga kiritishni talab qila boshladi. Natijada basketbol Olimpiya o'yinlarining doimiy vakiliga aylandi va sport ixlosmandlarining e'tiborini tortdi.