Mavzu: Bolaning intelektuval bilish malakalarini shakillantirish

Ertalabki soatda bolalarga yangi dedaktik o’yinlarni o’rgatish.
Hozirgi vaqtda insoniyat ekologik halokatga duch kelmoqda. Ekologik muvozanatning buzilishiga odamlarning atrofdagi tabiatga iste'molchi munosabati, ularning ekologik savodsizligi sabab bo'lgan.
Hozirgi vaqtda ekologiya nafaqat tirik organizmlarning bir-biri bilan va atrof-muhit bilan aloqasi haqidagi fan, balki dunyoqarash hamdir. Shu sababli, maktabgacha yoshdagi bolalarning ekologik ongining asoslarini shakllantirish, tabiat hodisalari va ob'ektlari haqidagi ma'lumotlar to'plami emas, balki moddiy dunyo rivojlanishining umumiy qonuniyatlarini tushunish birinchi o'ringa chiqariladi.
Zamonaviy dunyoda ekologiya nafaqat biologik, balki ba'zi axloqiy muammolarni ham hal qilishga qodir fan sifatida tobora ko'proq talqin qilinmoqda: tabiatga qiziqishni rivojlantirish, kuzatish, mehribonlik, sezgirlik va tabiatga hurmatni tarbiyalash.
Yigirma birinchi asr axborot va ekologik bo'lishi bashorat qilingan. Bu, YUNESKO Bosh direktori F. Mayorning fikricha, “yosh avlodning ekologik ta’limining ustuvorligi haqida gapirishga imkon beradi”.
Shaxsni rivojlantirishning barcha sohalari tabiatga mas'uliyatli munosabatni tarbiyalash bilan uzviy bog'liqdir, shuning uchun tarbiyaning asosiy vazifalaridan biri maktabgacha yoshdagi bolalarda ekologik madaniyat asoslarini shakllantirishdir.
Ekologik ta'lim - tabiat va atrof-muhitni muhofaza qilish faoliyati bilan tanishtirishga tizimli yondashuvni o'z ichiga oladi. Maktabgacha ta'limda ekologik ta'limning samarali texnologiyalarini izlash hali ham davom etmoqda, ammo muammoga yagona yondashuv hali topilmagan. Tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, bolalarni tabiat bilan tanishtirishda asosan og'zaki usullardan foydalanish bilimlarni shakllantirishga olib keladi. Ammo maktabgacha yoshdagi bolalar uchun sabab va oqibat o'rtasidagi bog'liqlikni o'rnatish qiyin. Bolalar bilimlarni amaliy faoliyatda qo'llay olmaydilar.
Turli yosh guruhlarida ijtimoiy-hissiy rivojlanish darajalarini tahlil qilish.
Jamiyatimizda yoshlarga ta’lim-tarbiya berish o’sib kelayotgan yoshlarni ma’nan yetuk qilib tarbiyalash, barcha davrlarda bo’lgani kabi bugungi kunda ham davlatimiz oldida turgan muhim masalalardan biri hisoblanadi. Statistik ma’lumotlarga ko’ra, inson o’z umri davomida oladigan informatsiyaning 70 % ini 5 yoshgacha bo’lgan davrda olar ekan. Maktabgacha ta'lim bolaning sog'lom, har tomonlama kamol topib shakllanishini ta'minlaydi, unda o'qishga intilish hissini uyg'otadi, uni muntazam ta'lim olishga tayyorlaydi.
Maktabgacha ta'lim bola olti-yetti yoshga yetgunicha davlat va nodavlat maktabgacha tarbiya muassasalarida hamda oilalarda amalga oshiriladi. Maktabgacha ta'lim maqsadi va vazifalarini ro'yobga chiqarishda mahallalar, jamoat va xayriya tashkilotlari, xalqaro fondlar faol ishtirok etadi.Hozirgi kunda bolalarning maktabga tayyorgarlik darajalariga qo’yilayotgan jiddiy talablar bu borada zaruriy nazariy, amaliy chora-tadbirlarni ishlab chiqishni taqazo etmoqda.
Rasman bolalar bog'chasi maktabga tayyorlov maskani hisoblansada, aslida bolalar tug'ilishi bilanoq maktabga tayyorgarlik boshlaydi desak mubolag’a bo’lmaydi. O'z oila a'zolari va do'stlari — atrofdagi odamlar bilan o’zaro munosabatlari orqali ular boshqalarga mas’ul bo’lish, tashqi dunyoga qiziqish va yangi qobiliyatlarni o'zlashtirish ishtiyoqini rivojlantirish singari muhim tayyorgarlik ko'nikmalarini o'rganadilar. Bundan tashqari, ular o'zlarining ota-onalari, tarbiyachilari va aka-ukalaridan farqli alohida faoliyat bilan shug'ullanadigan individual shaxslar ekanliklarini anglab boradilar. Bolalar bog'chasida rivojlanishga yo'naltirilgan dasturlardagi tizimli rejalashtirilgan o'yinlar yordamida til, aql, sensomotorika va ijtimoiy-emotsional qobiliyatlar mustahkamlanadi.
Maktabgacha yosh davridagi bolalar rivojlanishining turli jihatlarini har tomonlama o'rganish shuni ko'rsatdiki, maktabning birinchi sinflari bilan taqqoslaganda bolalar bog'chasining maktabga tayyorgarlik guruhlarida o'qiyotganda ular o'zlarini xotirjam, psixologik jihatdan erkin va o’ziga bo’lgan ishonchni his qilishadi.