Mavzu: cisc, risc va vliw arxitekturali kompyuterlar buyruqlari turlari

Murakkab buyruqlarning shakllanishi

• 
  1980 yilda Berkli universitetida (UC Berkeley) Devid Patterson va Karlo Sekvin boshchiligida VLSI interpretatsiya qilishga yo`naltirilmagan protsessorlar ishlab chiqildi;
  
• 
  Ular yangi tushuncha – RISC atamasidan foydalanishni boshladilar, yangi protsessorni esa RISC 1 deb nomlashdi.
  
• 
  Yangi protsessor o`z davridagi qolgan protsessorlardan yangi buyruqlar to`plami bilan farq qilar edi. Bu to`plam orqali tizimning samaradorligiga erishish asosiy maqsad edi;
  
• 
  VLSI (Very-large-scale integration) – yagona chipga minglab tranzistorlarni to`plagan holda integral sxemani yaratish jarayoni hisoblanadi;
  

Murakkab buyruqlarning shakllanishi

• 
  Kompyuter bilan bog`liq bo`lgan yangi tushunchalar va g`oyalar kirib kela boshladi. Shulardan biri bu buyruqlarni bajarilishi va samaradorlik o`rtasidagi bog`liqlik edi;
  
• 
  Dastlab oddiy buyruqlarning tezkor bajarilishiga katta ahamiyat berildi;
  
• 
  Biroq, tez orada kompyuterlar uchun tez “yuklanuvchi” buyruqlarni ishlab chiqish samaradorlikning eng asosiy omili ekanligi tushunib yetildi;
  
• 
  Bu bilan qaysidir buyruqning qancha vaqt davomida bajarilishi emas, balki bir sekundda nechta buyruq bajarilishi muhim ekanligi belgilandi;
  

RISC va CISC

• 
  80 – yillardagi kompyuterlarda xususan, VAX va IBM da 200 dan 300 tagacha buyruqlar bo`lgan;
  
• 
  Lekin RISC kompyuterlarda esa kam sonli buyruqlar (50 ta atrofida) kompyuterlarning o`ziga xosligini ifodalar edi;
  
• 
  RISC - Reduced Instruction Set Computer – Qisqartirilgan buyruqlar to`plamiga ega kompyuter;
  
• 
  CISC - Complex Instruction Set Computer – Murakkab (to`liq) buyruqlar to`plamiga ega kompyuter;
  
• 
  Bugungi kunga kelib esa protsessorlarning rivoji sabab hech kim kompyuterlardagi buyruqlar to`plami va to`plamdagi buyruqlar soni bilan qiziqmaydi.