Mavzu Dinamik makroiqtisodiy tahlil faniga kirish Reja
Yüklə 174,53 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kutilayotgan va kutilmagan inflatsiya.
- Muomala vositasi funksiyasi
|
Inflatsiya xarajatlari. Inflatsiya jarayoni jiddiy xarajatlar bilan
bog‘liq bo‘lib, ularga quyidagilarni kiritish mumkin: «eskirgan oyoq-kiyimlar» xarajatlari (shoe leather costs). «menyu» xarajatlari (menu costs). Kutilayotgan va kutilmagan inflatsiya. Inflatsiyaning oqibatlari kutilayotgan (expected) yoki kutilmagan (unexpected)ligiga ko‘ra turlicha bo‘ladi. Kutilayotgan inflatsiya sharoitida iqtisodiy agentlar o‘z hatti-harakatlari orqali o‘zlarining real daromadlari va pullarining qadrsizlanishini kamaytirishga, ya’ni minimallashtirishga erishishlari mumkin. Masalan, kutilayotgan inflatsiya sur’atlariga proporsional ravishda ishchilar o‘z ish haqlari darajasini ko‘tarilishini, firmalar o‘z mahsulotlariga narxlarni ko‘tarishni talab qilishlari mumkin. Kreditorlar kreditlarni real foiz stavkasi (kredit bo‘yicha real daromad) - r va kutilayotgan inflatsiya darajasi 𝝅 𝒆 yig‘indisiga teng bo‘lgan nominal foiz stavkasi (Rn)da berishga tayyor bo‘ladilar: Rn = r + 𝝅 𝒆 bunda, r – real foiz stavkasi; 𝝅 𝒆 - kutilayotgan inflatsiya darajasi. 3.Pulning funksiyalari, ularning ko’rinishlari Pul agregatlari. Likvidlilik. Pulning miqdoriy tenglamasi Pul iqtisodiy munosabatlarni o’zida aks ettira turib, ma’lum funksiyalarni bajaradi. Pulning mohiyati uning bajaradigan funksiyalarida yanada yaqqolroq namoyon bo’ladi. Biz pulni iqtisodiy kategoriya deb qarab, iqtisodiy jihatdan rivojlangan mamlakatlarda keng tarqalgan funksiyalarini tahlil qilib, pul asosan to’rt funksiyani bajaradi, degan fikrni ta’kid-lamoqchimiz. Bular: qiymat o’lchovi, muomala vositasi, to’lov vosi-tasi va jamg’arma vositasi funksiyalari. Pul qiymat o’lchovi sifatida. Pulning birinchi funksiyasi uning qiymat o’lchovi ekanligidir, ya’ni pul barcha tovarlarning qiy-matini o’lchaydi, ularning bahosini aniqlashda vositachi bo’lib xiz-mat qiladi. Qiymat o’lchovi funksiyasida pul tovar ishlab chiqarishga sarf-langan ijtimoiy mehnatni ifodalaydi va shu mehnat asosida tovar-ning qiymatini belgilaydi. Pulning bu funksiyasida naqd pullar emas, naqdsiz pullar ishtirok qiladi. Muomala vositasi funksiyasi. Muomala vositasi funksiya-sida pul yordamida tovar o’zining pul qiymatiga ayirbosh qilinadi. Bu funksiyani bajarish uchun naqd pul bo’lishi lozim. Pulning to’lov Yüklə 174,53 Kb. Dostları ilə paylaş:
|