Mavzu Dinamik makroiqtisodiy tahlil faniga kirish Reja

4. Nominal agregatlar va Isteʼmol narxlar indeksi. 
Iqtisodiyotda doimiy
inflatsiya jarayonining
mavjudligi
makroiqtisodiy
ko‘rsatkichlarni
taqqoslama
baholarda
hisoblashni
zarur
etib
qo‘yadi.
Chunki, inflatsiya iqtisodiyotning real holatini buzib ko‘rsatadi. Iqtisodiyotni
tahlil
qilish,
muammolarni
aniqlash
hamda
boshqaruv
qarorlarini
qabul
qilishni
qiyinlashtiradi.
Bu
vazifani
bajarish
uchun
joriy
baholarda
hisoblangan
nominal
ko‘rsatkichlardan
emas,
balki
taqqoslama
(bazis)
baholarda
hisoblangan
real
ko‘rsatkichlardan
foydalanish
zarur.
Ayrim

---

---

yagona firmadan farqli o‘laroq milliy iqtisodiyotda juda ko‘p sonli tovarlar

va xizmatlar ishlab chiqarilishi sababli ularning barchasini bir varakayiga
taqqoslama baholarda hisoblash qiyin. Shu tufayli YaIM tarkibida katta
ulushni tashkil etgan eng muhim tovarlar va xizmatlar bahosining o‘zgarishi
koeffitsienti (baholar indeksi) hisoblab topilib olingan natija butun milliy
iqtisodiyot uchun tadbiq etiladi. Baholar indeksini yoki inflatsiya darajasini hisoblash
uchun: - deflator (Paashe indeksi); - iste’mol narxlari indeksi(Laspeyres indeksi); -
sanoat ishlab chiqarish baholari indekslari hisoblanishi lozim. Deflator ko‘rsatkichi
quyidagi formula bilan hisoblaganadi:
Nominal YaIM
Deflator 
=———————————100

RealYaIM

Nominal
YaIM

yakuniy
tovarlar
va
xizmatlar
hajmini
joriy
narxlarda,
real
YaIM
esa
doimiy
narxlarda
baholaydi.