Mavzu: Elektro o’tkazuvchanlik Reja: Hujayra va to’qimalarning o’zgarmas tok uchun elektro’tkazuvchanligi

Mavzu:Elektro o’tkazuvchanlik

Reja:

1. Hujayra va to’qimalarning o’zgarmas tok uchun elektro’tkazuvchanligi.

2. Qutblanish turlari.

Elektr o’tkazuvchanlik G – otkazgichning elektr qarshiligi, R- ga teskari kattalik bo’lib, u G=R-1 , qarshilik esa R=pL/S

Elektr o’tkazuvchanlik G – otkazgichning elektr qarshiligi, R- ga teskari kattalik bo’lib, u G=R-1 , qarshilik esa R=pL/S

Bu yerda p-solishtirma qarshilik, L-o’tkazgich uzunligi, S-o’tkazgichning ko’ndalang kesimi.

Tirik to’qimadan o’zgarmas yuqori, hujayralararo suyuqlikdan o’ta­di. qolgan qismi katta qarshilikka ega hujayra membranasi orqali o’tadi. Eritrositlarning soni o’zgarmas tok ishlatib aniqlangan solishtirma qarshiligi  - 1012 OmG’sm. Bu kattalik ( ) turli to’qimalarda turlicha bo’lib, ular o’zaro keskin farqlanadi.

Biologik ob’ektlarning elektr qarshiligini aniqlash, ularda yuzaga keladigan qutblanish hodisasi tufayli murakkablashadi. Uning ustiga, tirik hujayradan o’zgarmas tok o’tganda, protoplazmada dezintegrasiya yuz berib, buning natijasida, hujayraning elektr o’tkazuvchanligi oshadi. Shuning uchun qutblanish hodisasiga yo’l bermaslik maqsadida, elektr o’tkazuvchanlikni tekshirish o’zgaruvchan tok ishlatib amalga oshiriladi. Bunda o’ziga xos kompensasiyalash imkonlariga ega, maxsus ko’prikchalari ishlatiladi.

Biologik ob’ektlarning elektr qarshiligini aniqlash, ularda yuzaga keladigan qutblanish hodisasi tufayli murakkablashadi. Uning ustiga, tirik hujayradan o’zgarmas tok o’tganda, protoplazmada dezintegrasiya yuz berib, buning natijasida, hujayraning elektr o’tkazuvchanligi oshadi. Shuning uchun qutblanish hodisasiga yo’l bermaslik maqsadida, elektr o’tkazuvchanlikni tekshirish o’zgaruvchan tok ishlatib amalga oshiriladi. Bunda o’ziga xos kompensasiyalash imkonlariga ega, maxsus ko’prikchalari ishlatiladi.

To’qima o’lganda, uning tuban chastotali tokka ko’rsatadigan qarshiligining kamayib ketishini Ostergau qayd etgan edi. Keyinchalik, to’qima qarshiligini tuban chastotalarda o’lchash metodidan to’qimaning fiziologik holatini baholash maqsadida ham foydalanila boshlandi. Masalan, to’qimalarni ko’chirib o’tqazishda (transplantasiya).

To’qima o’lganda, uning tuban chastotali tokka ko’rsatadigan qarshiligining kamayib ketishini Ostergau qayd etgan edi. Keyinchalik, to’qima qarshiligini tuban chastotalarda o’lchash metodidan to’qimaning fiziologik holatini baholash maqsadida ham foydalanila boshlandi. Masalan, to’qimalarni ko’chirib o’tqazishda (transplantasiya).

B.N.Tarusov tomonidan, to’qimaning fiziologik holatini baholash uchun tavsiya etilgan tuban chastotali o’lchab olingan qarshilikning yuqori chastotada aniqlangan qarshilikka nisbatidan iborat, elektro’tkazuvchanlik dispersiyalanish qiyaligi aniqlash metodi ishonchli hisoblanadi. Chunki, bir xil sharoitda o’lchab olingan ikki xil qarshiliklar nisbati (K) normal to’qimalarda o’zgarmas kattalikka ega. Shu maqsad uchun 104 Gs va 106 Gs chastotalar tavsiya etilgan. 104 Gs chastotada dispersiya egri chizig’ida egilish qayd etiladi, 106 Gs chastotada esa to’qimaning elektr o’tkazuvchanligi maksimal kattalikka erishadi. Ba’zi bir tadqiqotchilar to’qimaning maksimal elektr o’tkazuvchanli 108 Gs chastotada qayd etiladi, deb hisoblatadi

B.N.Tarusov tomonidan, to’qimaning fiziologik holatini baholash uchun tavsiya etilgan tuban chastotali o’lchab olingan qarshilikning yuqori chastotada aniqlangan qarshilikka nisbatidan iborat, elektro’tkazuvchanlik dispersiyalanish qiyaligi aniqlash metodi ishonchli hisoblanadi. Chunki, bir xil sharoitda o’lchab olingan ikki xil qarshiliklar nisbati (K) normal to’qimalarda o’zgarmas kattalikka ega. Shu maqsad uchun 104 Gs va 106 Gs chastotalar tavsiya etilgan. 104 Gs chastotada dispersiya egri chizig’ida egilish qayd etiladi, 106 Gs chastotada esa to’qimaning elektr o’tkazuvchanligi maksimal kattalikka erishadi. Ba’zi bir tadqiqotchilar to’qimaning maksimal elektr o’tkazuvchanli 108 Gs chastotada qayd etiladi, deb hisoblatadi

K=

Tadqiqotchilar, biologik ob’ektdan tok o’tganda qayd etilgan qonuniyatlarni izohlashda, tirik to’qimaning elektr qarshiligi, uning om va sig’im qarshiliklarining geometrik yig’indisidan iborat, degan nuqtai- nazarga asoslanadi. Elektrotexnikadagi singari, to’qimaning yig’indi qarshiligi impedans (Z) nomi bilan yuritiladi. Impedans deganda, to’qimaning aktiv om qarshiligi (rezistans) sig’im qarshiligi (reaktans) iborat effektiv qarshilik tushiniladi, ya’ni

Tadqiqotchilar, biologik ob’ektdan tok o’tganda qayd etilgan qonuniyatlarni izohlashda, tirik to’qimaning elektr qarshiligi, uning om va sig’im qarshiliklarining geometrik yig’indisidan iborat, degan nuqtai- nazarga asoslanadi. Elektrotexnikadagi singari, to’qimaning yig’indi qarshiligi impedans (Z) nomi bilan yuritiladi. Impedans deganda, to’qimaning aktiv om qarshiligi (rezistans) sig’im qarshiligi (reaktans) iborat effektiv qarshilik tushiniladi, ya’ni

= R-i 1/ C, bu yerda R-om qarshiligi, C-sig’im qarshiligi, -doiraviy chastota

To’qima yoki organning impedansi, uning funksional holatiga bog’liq. To’qima impedansining o’zgarishini qayd etishga asoslangan diagnostika metodlari reografiya (impedans-pletizmografiya) deb ataladi. Aynan mana shu metod yordamida bosh miya reogrammasi, yurak (reokardiogramma) asosiy qon tomirlar, o’pka, jigar va oyoq-qo’l reogrammalari yozib olinadi. Bunday ishlar odatda 30 kGs chastotada olib boriladi.

To’qima yoki organning impedansi, uning funksional holatiga bog’liq. To’qima impedansining o’zgarishini qayd etishga asoslangan diagnostika metodlari reografiya (impedans-pletizmografiya) deb ataladi. Aynan mana shu metod yordamida bosh miya reogrammasi, yurak (reokardiogramma) asosiy qon tomirlar, o’pka, jigar va oyoq-qo’l reogrammalari yozib olinadi. Bunday ishlar odatda 30 kGs chastotada olib boriladi.