Mavzu: Gandbol о‘yinining paydo bo‘lishi tarixi va taraqqiyoti O‘zbekistonda gandbolni rivojlantirishning asosiy bosqichlari. Maqsad

2-o‘rin Buxoro 2-o‘rin Buxoro
3-o‘rin Namangan 3-o‘rin Toshkent-2 4-o‘rin Toshkent-2 4-o‘rin Namangan 5-o‘rin Farg‘ona 5-o‘rin Andijon
6-o‘rin Qoraqalpog‘iston 6-o‘rin Farg‘ona
7-o‘rin Andijon 7-o‘rin Samarqand
8-o‘rin Toshkent-3 8-o‘rin Qoraqalpog‘iston 9-o‘rin Jizzax 9-o‘rin Xorazm
10-o‘rin Xorazm 10-o‘rin Qashqadaryo 11-o‘rin Sirdaryo 11-o‘rin Navoiy
12-o‘rin Toshkent viloyati 12-o‘rin Toshkent-3 13-o‘rin Samarqand 13-o‘rin Surxondaryo
14-o‘rin Qashqadaryo 14-o‘rin Toshkent viloyati 15-o‘rin Surxondaryo
16-o‘rin Navoiy
9- jadval
Bu uch bo‘g‘inli tizim yo‘lga qo‘yilgandan boshlab yana gandbol sportiga, uning yashashiga, rivojiga e’tibor berila boshlandi.

2003-yilda «Talaba» sport jamiyatining tuzilganligi ayni muddao bo‘ldi, chunki endilikda barcha sport turlari qatorida gandbol bo‘yicha ham oliy o‘quv yurtlari o‘rtasida musobaqalar o‘tkazilib, bu sportchilarimizning tajriba orttirishiga xizmat qilmoqda.

O‘zbekiston gandbolida hal etilmagan muammolar hali anchagina. Bugungi kunda avvalo gandbol jamoalaridagi o‘quv mashg‘ulotlari jarayoni va tarbiyaviy ishlar sifatini keskin yaxshilash kerak bo‘ladi. Sport ilmiy vakillari - pedagogika fanlari doktori E.Seytxalilov, pedagogika fanlari nomzodlari V.Izaak, M.Jukov, J.Akramov, L.Xasanova, I.Shelyagina, S.Azizov, dotsentlar F.Abduraxmanov, V.Lemeshkov, Sh.Pavlovlar o‘z tajribalari asosida gandbolga doir qanday yangilik va ilg‘or usullarni va taklif yoki tavsiya etadigan bo‘lsalar, hammasi bilan qurollanish lozim. SHularga amal qilgandagina eng yaxshi jamoalarimiz jahon gandbolida etakchi mavqega ega bo‘lishlari mumkin.
2005-yildan boshlab O‘zbekiston gandboli yangi bosqichni boshladi. O‘zbekiston gandbol federatsiyasining bosh kotibi etib Mathalikov I.I. saylangandan so‘ng o‘zbek gandbolchilari xalqaro musobaqalarda faol ishtirok etib kelmoqda 2014-yil Osiyo mintaqasidagi federatsiyalarning ichida “eng faol” degan unvonga sazovar bo‘ldi. Yana shuni qayd etish joizki O‘zbekiston o‘smirlar va qizlar jamoalari 2011-yidan boshlab har yili jahon reytingi musobaqalaridan bo‘lgan “Trofy” musobaqalarida ishtirok etib 2014-yili Meksikada o‘tkazilgan jaxon chempionatida ishtirok etdi. 2013-yil o‘smir qizlarimiz sentiyabr oyida Tayland davlvtining poytaxti Bankok shahrida o‘tkazilgan Osiyo chempionatida sovrindor o‘ringa sazovar bo‘lib jaxon chempionatida ishtirok etish uchun yo‘llanmani qo‘lga kiritib, 2014-yil iyul oyida Makidoniyada o‘tkazilgan jaxon chempionatida qatnashdi.
2013-yil Taylandda va 2014-yil Singapurda o‘tkazilgan janubiy-sharqiy osiyo mamlakatlari birinchiligida O‘zbekiston ayollar va erkaklar terma jamoalari oltin medalga sazovar bo‘lib O‘zbekiston gandbolchilarining 20 dan ziyodi xalqaro toifadagi sport ustasi unvoniga sazovar bo‘ldi.
2015-yil 6-14 avgustda Qozog‘istonning Olmati shahrida 20 yoshgacha bo‘lgan qizlar o‘rtasida bo‘lib o‘tgan Osiyo chempionatida ishtirok etib yana bir bor jaxon chempionatiga yo‘llanmani qo‘lga kiritdi.
Bundan tashqari gandbolchilarimiz so‘nggi yillarda ko‘plab yutuqlarni qo‘lga kiritmoqdalar ularga misol qilib quydagilarni aytib o‘tish joiz.
2011-yilning 3-11 yanvar kunlari Hindiston Davlati CHennay shahrida 1992-1993 yilda tug‘ilgan yoshlar o‘rtasida Gandbol sport turi bo‘yicha Halqaro trofeya kubogida ishtirok etib 3-faxrli o‘rinni;
2011-yilning 3-9 iyun kunlari sportning gandbol turi bo‘yicha 1995-97 yilda tug‘ilgan yoshlar va qizlar o‘rtasida Rossiyaning Tolyati shahrida o‘tkazilgan Xalqaro turnirda ishtirok etib 3-faxrli o‘rinni;
2011-yilning 10-19 iyul kunlari Gongkong (Gongkong) shahrida (Germaniya, Fransiya) Evropa va (Koreya, Xitoy, Singapur, Gongkong) Osiyo davlatlari ishtirokida 20 yildan buyon o‘tkazilib kelinayotgan gandbol bo‘yicha Xalqaro Chempionatida ishtirok etib 3-faxrli o‘rinni;
2011-yilning 23 oktyabr – 3 noyabr kunlari erkaklar o‘rtasida Koreaning Seul shahrida gandbol bo‘yicha jamoalari o‘rtasida 2012-yil Londonda o‘tkaziladigan Olimpiyada o‘yinlariga yo‘llanma beruvchi saralash musoboqasida vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarib hamda sportchilarni xalqaro maydonlarda malaka va ko‘nikmalarini oshirib;
2012-yil 23 yanvar - 8 fevral Saudiya Arabistonning Jidda shahrida Gandbol bo‘yicha 2013 yil Ispaniyada bo‘lib o‘tadigan Jahon chempionatiga yo‘llanma beruvchi saralash musobaqasida vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarib hamda sportchilarni xalqaro maydonlarda malaka va ko‘nikmalarini oshirib, 14 ta davlat ichidan faxrli 9-o‘rin qo‘lga kiritdilar.
2012-yil 7 - 12 may kunlari Samarqand shahrida gandbol bo‘yicha 20 yoshgacha bo‘lgan yoshlar va qizlar o‘rtasida "Xalqaro Trofi Kubogi" musobaqasi Xalqaro va Osiyo gandbol federatsiyasi tashabbusi bilan o‘tkazildi. Unda, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Turkmanistan

davlatlari ichidan O‘zbekiston o‘smir va qizlar milliy terma jamoalari 1-o‘rinlarni egallab, musobaqaning keyingi bosqichiga yo‘llanmani qo‘lga kiritishdi.

2012-yil 31 may -7 iyun kunlari Tolyatti (Rossiya) shahrida gandbol bo‘yicha yoshlar va qizlar o‘rtasida XI - Xalqaro bolalar festivalida vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarib, 55 tadan ortiq davlat va shaharlar ichidan O‘zbekiston yoshlar va qizlar milliy terma jamoalari faxrli 3-o‘rin qo‘lga kiritdilar.
2012-yil 30 iyun - 13 iyul kunlari Qatar (Doxa) shahrida gandbol bo‘yicha yoshlar o‘rtasida 2013-yilda Bosnyada bo‘lib o‘tadigan Jahon chempionatiga yo‘llanma beruvchi saralash musobaqasida vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarib, 14 ta davlat ichidan O‘zbekiston yoshlar va qizlar milliy terma jamoalari faxrli 12-o‘rin qo‘lga kiritdilar.
2012-yil 3- 12 iyul kunlari Teramo (Italiya) shahrida Gandbol bo‘yicha yoshlar terma jamolari o‘rtasida Xalqaro turnirda vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarib, 67 ta davlat ichidan O‘zbekiston yoshlar va qizlar milliy terma jamoalari faxrli 4-o‘rin qo‘lga kiritdilar.
2012-yil 19 - 27 iyul kunlari Olma-ata (Qozog‘iston) shahrida Gandbol bo‘yicha 18 yoshgacha bo‘lgan qiz bolalar o‘rtasida VI- Ociyo Chempionatida vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarib, 8ta davlat ichidan O‘zbekiston yoshlar va qizlar milliy terma jamoalari faxrli 6-o‘rin qo‘lga kiritdilar.
2012-yil 3 - 17 sentyabr kunlari Manama (Baxreyn) shahrida gandbol bo‘yicha 1994-yillarda tug‘ilgan va undan kichik bo‘lgan o‘smirlar o‘rtasida 5-Osiyo chempionatida vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarib, 12 ta davlat ichidan O‘zbekiston yoshlar va qizlar milliy terma jamoalari faxrli 11-o‘rin qo‘lga kiritdilar.
2012- yil 11 - 18 sentyabr kunlari Florentina (Italiya) shahrida gandbol bo‘yicha erkaklar o‘rtasida Xalqaro turnirda vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarib, 25tadan ortiq jamoalar ichidan O‘zbekiston yoshlar va qizlar milliy terma jamoalari faxrli 3-o‘rin qo‘lga kiritdilar.
2012-yil 6 -17 dekabr kunlari Jokjakarta (Indoneziya) shahri gandbol bo‘yicha ayollar o‘rtasida 14-Osiyo chempionati vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarib, 12tadan ortiq jamoalar ichidan O‘zbekiston yoshlar va qizlar milliy terma jamoalari faxrli 6-o‘rin egallab, 2014-yil iyul oyida bo‘lib o‘tadigan Jahon chempionatiga yo‘llanmani qo‘l kiritishdi.
2013-yil 13 - 19 may kunlari Samarqand shahrida gandbol bo‘yicha 20 yoshgacha bo‘lgan yoshlar va qizlar o‘rtasida "Xalqaro Trofi Kubogi" musobaqasi Xalqaro va Osiyo gandbol federatsiyasi tashabbusi bilan o‘tkazildi. Unda, Taybey(Xitoy), Hindiston, Tailand davlatlari ichidan O‘zbekiston o‘smirlar terma jamoasi 1-o‘rinni va qizlar milliy terma jamoasi 2-o‘rinni egallab, final bosqichiga yo‘llanmani qo‘lga kiritdi.
2013-yil 31 may -7 iyun kunlari Tolyatti (Rossiya) shahrida gandbol bo‘yicha yoshlar va qizlar o‘rtasida XII - Xalqaro bolalar festivalida vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarib, 55 tadan ortiq davlat va shaharlar ichidan O‘zbekiston yoshlar va qizlar milliy terma jamoalari faxrli 3-o‘rin qo‘lga kiritdilar.
2013-yil 21 - 30 iyun kunlari Olma-ata (Qozog‘iston) shahrida Gandbol bo‘yicha qizlar o‘rtasida Ociyo chempionatida vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarib, 8ta davlat ichidan O‘zbekiston qizlar milliy terma jamoalari faxrli 6-o‘rin qo‘lga kiritdilar.
2013-yil 19 - 29 iyun kunlari Olma-ata (Qozog‘iston) shahrida Gandbol bo‘yicha 1996-97 yillarad tug‘ilgan o‘g‘il bolalar o‘rtasida Xalqaro turnirda ishtirok etishdi. Unda, Qozog‘iston, Rossii, Ukraina, Belorussiya, Eron, Xitoy, Turkmanistan davlatlari ichidan O‘zbekiston terma jamoasi 4-o‘rinni qo‘lga kiritdi.
2013-yil 1- 15 iyul kunlari Teramo va Florentina (Italiya) shahrida Gandbol bo‘yicha erkaklar terma jamolari o‘rtasida Xalqaro turnirda vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarib, 27 ta davlat ichidan O‘zbekiston erkaklar milliy terma jamoasi 1-o‘rinni qo‘lga kiritdilar.
2013-yil 22 iyul – 5 avgust kunlari Alushta (Ukraina) shahrida Gandbol bo‘yicha yoshlar terma jamolari o‘rtasida Xalqaro turnirda vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarib, 8ta davlat ichidan O‘zbekiston yoshlar milliy terma jamoasi 3-o‘rinni qo‘lga kiritdilar.

2013-yil 4 - 16 sentyabr kunlari Bangkok (Tailand) shahrida Gandbol bo‘yicha qizlar o‘rtasida Ociyo Chempionatida vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarishdi. Ushbu nufuzli musobaqada Osiyoning Koreya, Yaponiya, Tailand, Xitoy, Qozog‘iston, Eron kabi bir qator kuchli davlatlaridan terma jamoalari ishtirok etdilar. O‘zbekiston qizlar milliy terma jamoasi xam o‘ziga xos o‘yin ko‘rsatib, Osiyo chempionati musobaqasida faxrli o‘rinni egallab, 2014-yil Makedoniyada bo‘lib o‘tadigan Jaxon chempionatiga yo‘llanmani qo‘lga kiritdilar.
2013-yil 7 – 24 noyabr kunlari Qatar (Doxa) shahrida gandbol bo‘yicha erkaklar o‘rtasida Osiyo chempionlar ligasida O‘zbekiston erkaklar milliy terma jamoasi ishtirok etishdi. Ushbu musobaqada faxrli 8-o‘rin qo‘lga kiritdilar.
2013-yil 24 – 30 noyabr kunlari Meksikaning Montere shaxrida o‘tkazilgan "Xalqaro Trofi Kubogi" ning Qit’alar aro final bosqichida O‘zbekiston yoshlar milliy terma jamoasi vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarib, faxrli 4-o‘rin qo‘lga kiritdilar.
2013-yil 1 – 9 dekabr kunlari Rajatxon (Tailand) shahrida gandbol bo‘yicha erkaklar va ayollar o‘rtasida Janubiy – SHarqiy - Osiyo chempionatida vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarib, O‘zbekiston erkaklr va ayollar milliy terma jamoalari faxrli 1-o‘rin qo‘lga kiritdilar.
2013-yil 5 – 15 dekabr kunlari Florensiya (Italiya) shahrida gandbol bo‘yicha yoshlar va qizlar o‘rtasida Xalqaro turnirda vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarib, 8 tadan ortiq jamoalar ichidan O‘zbekiston yoshlar milliy terma jamoalari faxrli 3-o‘rin qo‘lga va qizlar milliy terma jamoalari faxrli 1-o‘rin qo‘lga kiritdilar.
2014-yil 10 – 17 mart kunlari Astana (Qozog‘iston) shahrida Gandbol bo‘yicha qizlar o‘rtasida Xalqaro turnirda vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarib, 8ta davlat ichidan O‘zbekiston qizlar milliy terma jamoalari faxrli 2-o‘rin qo‘lga kiritdilar.
2014-yil 13 – 19 may kunlari Respublikamizning Qarshi shaxrida o‘tkazilgan xalqaro Trofi Markaziy Osiyo mintaqaviy turnirida O‘zbekiston yoshlar va qizlar milliy terma jamoalari vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarib, faxrli 1-o‘rin qo‘lga kiritdilar. Ushbu musobaqada Qozog‘iston, Tojikiston, Turkmaniston, Eron dvlatlari ishtirok etdi.
2014-yil 6 - 12 iyun kunlari Tolyatti (Rossiya) shahrida gandbol bo‘yicha yoshlar va qizlar o‘rtasida XIII - Xalqaro bolalar festivalida vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarib, 178 tadan ortiq jamoalar tashrif buyurgan bo‘lib, ulardan O‘zbekiston yoshlar va qizlar milliy terma jamoalari faxrli 3-o‘rin qo‘lga kiritdilar.
Jumladan, Xalqaro va Osiyo federatsiyalari bilan hamkorlikda o‘zbekiston gandbolini tanitish, hamda rivojalantirish maqasadida bir qancha musobaqalar yuqori saviyada tashkillashtirilib ishtirok etiladi.
2014-yil 3 – 13 iyul kunlari Teramo (Italiya) shahrida Gandbol bo‘yicha yoshlar terma jamolari o‘rtasida Xalqaro turnirda vatanimiz sharafini yanada yuqori pog‘onalarga ko‘tarib, 27 ta davlat ichidan O‘zbekiston yoshlar terma jamoasi 1-o‘rinni qo‘lga kiritdilar.
2014-yil 18 iyul – 4 avgust kunlari Skope (Makedoniya) shahrida bo‘lib o‘tgan gandbol bo‘yicha Jahon chempionatida O‘zbekiston qizlar milliy terma jamoasi ishtirok etishdi.
2014-yil 2 – 14 avgust kunlari Tebriz (Eron) shahrida gandbol bo‘yicha yoshlar o‘rtasida Osiyo chempionatida O‘zbekiston yoshlar milliy terma jamoasi ishtirok etishdi. Ushbu musobaqada faxrli 8-o‘rin qo‘lga kiritdilar.
2014-yil 17 sentyabr – 4 oktyabr kunlari Incheon (Janubiy Koreya) shahrida XVII yozgi Osiyo o‘yinlarida O‘zbekiston ayollar milliy terma jamoasi ishtirok etishdi. Ushbu musobaqada faxrli 5-o‘rinni qo‘lga kiritdilar.
2014-yil 20 – 27 noyabr kunlari Astana (Qozog‘iston) shahrida gandbol bo‘yicha erkaklar o‘rtasida Xalqaro turnirda muvoffaqiyatli ishtirok etib kelishdi. 6 tadan ortiq jamoalar tashrif buyurgan bo‘lib, ulardan O‘zbekiston erkaklar milliy terma jamoalari 2-o‘rinni qo‘lga kiritdilar.
Respublikamizda gandbolni ommaviylashtirish va uni yanada rivojlantirish, aholi o‘rtasida sog‘lom turmush tarzini shakllantirish, shuningdek gandbol sport turini targ‘ibot qilish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Madaniyat va sport ishlari vazirligi va gandbol federatsiyasining 2014-yil

taqvim rejasiga asosan xar xil yoshdagi yoshlar va qizlar, erkaklar va ayollar o‘rtasida O‘zbekiston chempionati musobaqalari, hamda Mustaqillik kubok o‘yinlari yuqori saviyada tashkillashtirilib o‘tkaziladi.