Mavzu: Hisoblash texnikasi va uning rivojlanish tarixi

M
ultiMedia
 
YE
x
tension-multimedia uchun kengaytma deb atala boshladi. Bu 
yangi protsessorni ishlab chiqishdan maqsad, keyingi yillarda ommaviy qo`llanilib 
borilayotgan kompyuterning multimedia (ovozi, grafik, tasvir) imkoniyatlarini har 
tomonlama barkamollik darajasiga ko`tarish, multimedia amaliyotlarni tez 
bajarishni ta'minlashdan iborat. Bu amallar qatoriga, jumladan multimedia 
berilganlarini, ikki va uch o`lchovli grafikalarni tez bajarish kiradi. Shu bilan birga 
bu protsessor ko`paytirish va qo`shish amallarini ko`proq ishlatadigan amaliy 
programmalarda amallarni tezroq bajarishga qaratilgan. Shuning uchun ham uni 
ko`proq matematik soprotsessorni talab qilmaydigan, butun sonlar bilan ishlash 
bilan bog`liq masalalarni yechishda qo`llash maqsadga muvofiq bo`lsada, tajribalar 
uning har tomonlama ustunligini ko`rsatadi.
Hozirda rivojlanayotgan parallel algoritmlar va hisoblashlar uchun ham u qo`l 
keladi. Shu bilan birga bu protsessor suzuvchi vergul rejimidagi sonlar bilan 
ishlashni “yoqtirmaydi”. Bunday sonlar bilan ishlash uchun maxsus programma 
interfeysi mavjud. U Microsoft firmasining 
Direct 3D
(3 o`lchovli interfeysi)dir. 
Shuning uchun ham uning hozirda ko`p tarqalayotganligiga ajablanmasa ham 
bo`ladi. 
Xotira. 
Xotira kompyuterda programmalar va berilganlarni, amal natijalarini 
saqlaydigan qurilma. Xotiraning turlari ko`p: tezkor, doimiy, tashqi, kesh, video va 
boshqalar.
Tezkor xotira
kompyuterning muhim qismi bo`lib, protsessor undan amallarni 
bajarish uchun programma, berilganlarni oladi va amalni bajarib, natijani yana 
unda saqlaydi. Shuni alohida ta'kidlash lozimki, kompyuter o`chirilsa, tezkor 
xotirada saqlanayotgan programmalar va berilganlar yo`q bo`lib ketadi. Shuning 
uchun ularni qattiq diskda yoki disketalarda saqlab qolish kerak. Kompyuter ishlab 
turganda elektr tokini ogohlantirmasdan o`chirish, umuman aytganda, katta zarar 
keltirishi mumkin. Barcha turdagi xotiralar uchun muhim tushuncha uning 
hajmidir. Kompyuterlarda ma'lumot birligining eng kichik o`lchovi sifatida 
bayt 
qabul qilingan bo`lib, 1 bayt 8 bit (ikkili raqam)ga teng. O`z navbatida bayt bir 
simvolni (belgini) tasvirlaydi. Familiyangizni kompyuterga kiritish uchun 

---

familiyangizda nechta harf bo`lsa, u xotirada shuncha bayt joyni egallaydi. Xotira 
hajmi birligi sifatida