Mavzu: Ibn al-Asirning asari tarixiy manba sifatida


asarining yozilishi va tarixiy manba sifatidagi o



Yüklə 30,13 Kb.
səhifə4/6
tarix19.12.2023
ölçüsü30,13 Kb.
#185457
1   2   3   4   5   6
Mavzu Ibn al-Asirning “Al komil fit-tarix” asari tarixiy manba -fayllar.org (1)


3. asarining yozilishi va tarixiy manba sifatidagi oal-Komil fit-tarixzi guvohlik berishicha asarning katta qismini oi, Kasr Xarbda katta kutubxonaga ega boida yozgan. Ibn al-Asir asrini 1198-99-yildan boshlab yoza boshlagan va u dastlab deb atalganligi haqida fikr mavjud.

Sakkiz jildlik Ibn al-Asirning asari umumiy tarixiy yilnoma janriga oid bo
dunyoni yaratilishidanlgan davrni oMudjam al-buldanuning davrida(XIII) malgan barcha geografik adabiyotlarni yig hisoblansa, uning zamondoshi Ibn al-Asirning asarini esa lum boindisilum botadi.

V.V. Bartold Ibn al-Asir asarining ustunliklariga baho berib shuni tatadiki, u oz ishi uchun har joydan ulkan material totgan. Ibn al-Asir siyosiy jarayonlar tarixini bayon etish bilan chegaralanib qolmasdan, shuningdek, Sharq xalqalari madaniy tarixi haqida ham malgan yetakchi booyalar va harakatlar haqida, tarixiy shaxslar va adabiyotchilarning asl xarakterini ochib berish uchun yetarlicha manzarani beradi.


Ibn al-Asirning asari kolum bolgan Abu Ja
Tarix ar-rusul va-l-mulukambarlar va shohlar tarixi) asaridan foydalanadi. Ibn al-Asir asari va at-Tabarining ogishlangan bornini saqlaydi, hattoki islomning dastlabki asrlari uchun ham.
Abu Jaz asarida barcha arab-musulmon mualliflari asarlari majmuasini berishni maqsad qilgan edi, ammo uning asari katta qismida faqatgina takrorlashdan iborat bolsak , u at-Tabari asarini ancha qisqartirdi, isnodlarni yaplab bizga yetib kelmagan manbalardagi maldiradi. Bir qator at-Tabari asarining manbalari Ibn al-Asirning qolgan va at-Tabariy keltirmagan maz navbatida uning at-Tabari asarining toplaganini izohlaydi. Masalan, biz faqatgina Ibn al-Asirninig asarida arablar va xitoyliklarni 751-52-yillardagi tolumotni uchratamiz. Bu jang Oarbiy qismi taqdirini hal qilgan. Boshqa manbalar bular qatorida at-Tabarining asari ham bu jang haqida umuman maTanshuz tasdigliq voqealar bilan boyitadi.
Ibn al-Asir qayta-qayta murojaat qilgan tarixiy asarlari qatoriga mashhur bagAnsab al-ashrafrtalarigacha borta osiyolik tarixchi Abu-l-Husayn Ali ibn Ahmad as-Sallamiyning (Xuroson hukmdorlari tarixi) asaridir. Abu-l-Husayn Ali ibn Ahmad as-Sallamiy mashhur somoniylar noibi booniyning va uning olgan va asarini Abu Alining vafotiga qadar yaid Gardiziy, Abu Nasr Ali ibn Hibat Allah(Ibn Maqula), Avfi, Ibn Xallikan va Abu XafsUmar ibn Muhammad an-Nasafiy foydalangan.

Yüklə 30,13 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin