Mavzu: Ichki sekretsiya bezlarining tekshirish usullari

Bundan tashqari, Addison kasalligi (buyrak usti bezlaridagi shikastlanishlar), Kushing sindromi (buyrak usti bezlarida kortizolning kup ishlab chiqarilishi sababli) va Gravez kasalligi (qalqonsimon bez faolligining ortishi bilan).

Ekzokrin bezlar bilan bog’liq kasalliklar

Ekzokrin bezlar bilan bog’liq kasalliklar

Ekzokrin bezlar haqida, ma’lum bo’lgan «ovqat hazm qilish tizimining yordamchi bezlari» bo’lgan jigar yoki oshqozon osti bezi uchun ba’zi bir keng tarqalgan hissiyotlarni ko’rsatish mumkin. Bunday kasalliklar virusli kelib chiqishi yoki bo’lmasligi yoki ular bilan og’rigan odamlarning turmush tarzi bilan bog’liq bo’lishi mumkin. Gepatit – bu jigar yallig’lanishini o’z ichiga olgan va dunyo bo’ylab minglab odamlarga ta’sir qiladigan virusli kasallik. Alkogolli odamlar, asosan, spirtli ichimliklarni haddan tashqari iste’mol qilish natijasida kelib chiqqan siroz kabi jigar kasalliklariga chalinadi. Ovqat hazm qilish funktsiyasining bir qismi bo’lgan oshqozon osti bezining ekzokrin qismi, shuningdek, ushbu organ yoki bezning normal ishlashiga ta’sir qiladigan turli xil kasalliklarga duch kelishi mumkin.

Agar oshqozon osti bezi u chiqaradigan ovqat hazm qilish fermentlarini (tripsinogen, ximotripsinogen, prokarboksipeptidaza, lipaza, amilaza, elastaza, ribonukleaza, deoksiribonukleaza) ajratib bera olmasa, bu oshqozon-ichak faoliyatiga jiddiy ta’sir ko’rsatishi mumkin.

Qandli diabet, qalqonsimon bez kasalliklari.

Qandli diabet, qalqonsimon bez kasalliklari.

Qandli diabet moddalar almashinuvi kasalligi hisoblanadi, bunda organizmning glyukozani to’plash yoki yondirish hususiyati yo’qoladi. Shu tufayli foydalanilmagan qand qonda yeg’ilib, giperkaliemiya yuz beradi. So’ngra qand qondan siydikka tushib, glikozuriya kuzatiladi.

Etiologiyasi. Qandli diabet me’da osti bazi garmoni insulinni yetarlicha ishlab chiqmasligidan kelib chiqadi. Me’da osti garmonining Langergans orolchalari faqat insulin emas, balki lipoid almashinuvida muhim ro’l o’ynaydigan lipokain, insulin hosil bo’lishini kamaytiradigan glyukagonni ham ishlab beradi. Me’da osti bezi faoliyatini markaziy asab sistemasi boshqaradi. Asab ruhiy buzilish (qo’rqish, uzoq muddat tashvishlanish)lar ham qandli diabet rivojlanishiga sabab bo’lishi mumkin. Xastalik kelib chiqishida irsiy moyillik ma’lum ro’l o’ynaydi. Keragidan ko’p ovqat yeyish ayniqsa uzoq vaqtgacha qandni ko’p miqdorda yeyish insulyar apparatning holdan toyishiga sabab bo’ladi, bu esa diabet kelib chiqishida katta o’rin tutadi.