O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI TERMIZ DAVLAT UNIVERSITETI IQTISODIYOT VA TURIZMM FAKULTETI MOLIYA VA MOLIYAVIY TEXNOLOGIYALAR YO‘NALISHI BUXGALTERIYA HISOBI FANIDAN TAQDIMOTI
Mavzu: Jarayonli, buyurtmali, bosqichli tannarx hisoblash usullari
Reja:
1. Kalkulyatsiyaning tamoyillari, ob‟ekti va usullari.
2 Jarayonli, buyurtmali tannarx hisoblash usullari.
3 «Standart kost» va «Direkt kosting» usullari
Mavzu: Jarayonli, buyurtmali, bosqichli tannarx hisoblash usullari
Kalkulyatsiyaning tamoyillari, ob’ekti va usullari
Mahsulot tannarxini kalkulyatsiya qilish – mahsulot birligiga to’gri keluvchi umumiy xarajatlar miqdorini aniqlashdir.
Mahsulot tannarxini kalkulyatsiya qilish tamoyillariga quyidagilar kiradi:
ishlab chiqarish jarayonida xarajatlar tasnifining ilmiy asoslanishi. Ushbu tamoyilni o'z faoliyatida amalga oshirish uchun har bir hisobchi buxgalteriya sohasidagi amaldagi me'yoriy hujjatlardan foydalanishi kerak. Bunday hujjatlarga korxonalarning barcha o'ziga xos sanoat xususiyatlarini hisobga olgan holda ishlab chiqilgan rejalashtirish, xarajatlarni hisobga olish va ishlab chiqarish xarajatlarini hisoblash bo'yicha tipik ko'rsatmalar va tavsiyalar kiradi;
xarajatlarni hisobi ob'ektini, kalkulyatsiya ob'ektini va kalkulyatsiya birliklarini to'g'ri aniqlashtirish zarur. Ko’p hollarda kalkuyatsiya ob'ekti va xarajatlar hisobi ob'ekti bir-biriga mos kelmaydi.
Jarayonli, buyurtmali, bosqichli tannarx hisoblash usullari
Kalkulyatsiya ob'ekti korxonada sotiladigan barcha turdagi mahsulotlarni o'z ichiga oladi. Xarajatlar hisobi ob'ekti ko'pincha ularning paydo bo'lishi joylari, bir xil turdagi mahsulotlar va ularning guruhlarini o’z ichiga oladi; Kalkulyatsiyaning tamoyillari, ob’ekti va usullari (davomi)