Karerlarda skvajina va shpurlarni burgulash maxsus, tog’ jinslarini yumshatgichlar (burg’ulovchi) mashinalar yordamida amalga oshiriladi. Bu mashinalar ikki guruhga bolinadi: 1.Skvajina zaboyiga mexanik tasir etish (zarbli, aylanma va zarbli aylanma burgulash); 2.Skvajina zaboyiga fizik tasir etish usuli (termik, gidravlik, portlatish va boshqalar)
Bu rasmda karyerda burg’ulovchi mashina ishlayotgani tasvirlangan. Burg’ulashdan maqsad tog’ jinsi massivida skvajina va shpur hosil qilishdan iboratdir.Skvajina burg’ulash ayniqsa qoyali parchalanishi qiyin bo’lgan tog’ jinslarida ish hajmi katta va qimmat turuvchi jarayondir.
Karyerning quyidagi elementlari mavjud: -Karyer bortlari -Pog’ona va pog’onacha -Kapital hamda qirqim transheyalar -Ishchi maydon -Zaboy va zaxotka KARYER BORTLARI-Karyerning yon tomonlarini tashkil qiluvchi qismlar karyer bortlari deb ataladi.Bortlar 2 turga bo’linadi: 1-Ish olib boriladigan bortlar 2-Ish olib borilmaydigon bort
1-ish olib borilmaydigon bort; 2-ish olib boriladigon bort; 3-qiyaligi 7o-15o gacha bo’ladi; 4-qiyaligi 37o-45o bo’ladi; 5-foydali qazilma Pog’ona-alohida qazish, yuklash hamda tashish ishlari transporti bilan jihozlangan pog’ona ko’rinishini olgan karyerning bir qismiga aytiladi. Pog’onacha-alohida qazish,yuklash hamda umumiy tashish transporti bilan jihozlangan pog’onaning bir qismiga aytiladi.
