Mavzu: Kо'r va zaif ko'ruvchi bolalarning sezgi va idrok xususiyatlari

Sezgi tevarak-atrofdagi moddiy dunyoni bilishning birinchi bosqichidir, sezgida hissiy ton ham, faol iroda momenti ham bor, sezgining murakkab nerv-fiziologik asosi ham bor. Sezgilar xilma-xil bo`ladi. Turli-tuman sezgini qaysi sezgi organlari yordami bilan hosil qilsak, ularni o ‘sha organlarga qarab odatda, quyidagi turlarga, ya’ni ko‘rish sezgilari, eshitish sezgilari, hid bilish sezgilari, ta’m (maza) bilish sezgilari, teri sezgilari, muskul-harakat sezgilari va organik sezgilarga ajratiladi.

• Sezgi tevarak-atrofdagi moddiy dunyoni bilishning birinchi bosqichidir, sezgida hissiy ton ham, faol iroda momenti ham bor, sezgining murakkab nerv-fiziologik asosi ham bor. Sezgilar xilma-xil bo`ladi. Turli-tuman sezgini qaysi sezgi organlari yordami bilan hosil qilsak, ularni o ‘sha organlarga qarab odatda, quyidagi turlarga, ya’ni ko‘rish sezgilari, eshitish sezgilari, hid bilish sezgilari, ta’m (maza) bilish sezgilari, teri sezgilari, muskul-harakat sezgilari va organik sezgilarga ajratiladi.

Sezgi organlari qayerda ekanligiga va qayerdan qo‘zg‘alishiga qarab, ularni uch gruppaga ajratish mumkin: eksteroretseptorlar, proprioretseptorlar va interoretseptorlar. Eksteroretseptorlar organizmning sirtida bo`ladi - ko‘rish, eshitish, hid bilish, ta’m (maza) bilish, teri sezgisi, muskul harakat sezgisi va organik sezgi organlari shu jumladandir.

• Sezgi organlari qayerda ekanligiga va qayerdan qo‘zg‘alishiga qarab, ularni uch gruppaga ajratish mumkin: eksteroretseptorlar, proprioretseptorlar va interoretseptorlar. Eksteroretseptorlar organizmning sirtida bo`ladi - ko‘rish, eshitish, hid bilish, ta’m (maza) bilish, teri sezgisi, muskul harakat sezgisi va organik sezgi organlari shu jumladandir.

Sezgilar biror-bir sezgi organining qo‘zg‘alishi natijasida hosil bo`ladi. Ammo qo‘zg‘ovchi retseptorga ta’sir eta boshlashi bilanoq, darrov sezgi tug`ilavermas ekan: qo‘zg‘ovchi ta’sir eta boshlagandan bir necha vaqt keyingina sezgi hosil bo`ladi. Turli sezgilarda bu vaqt 0,02 sekunddan 0,1 sekundgacha boradi. Shunday qisqa vaziyatni biz, odatda, payqamaymiz.

• Sezgilar biror-bir sezgi organining qo‘zg‘alishi natijasida hosil bo`ladi. Ammo qo‘zg‘ovchi retseptorga ta’sir eta boshlashi bilanoq, darrov sezgi tug`ilavermas ekan: qo‘zg‘ovchi ta’sir eta boshlagandan bir necha vaqt keyingina sezgi hosil bo`ladi. Turli sezgilarda bu vaqt 0,02 sekunddan 0,1 sekundgacha boradi. Shunday qisqa vaziyatni biz, odatda, payqamaymiz.