Mavzu: kukun materiallar ishlab chiqarish
Kukunning shakllanish darajasi
Yüklə 0,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.5 Kukun materiallarni presslashga tayyorlash
|
2.4. Kukunning shakllanish darajasi Kukun materiallarning asosiy xossalaridan biri uning shakllanish darajasi bilan izoxlanadi, bunda press-qolipga kuyilgan kukunga bosim berilib uning qay darajada mustakxam zichlikga ega bo’lishligi va press-qolipdan chiqazilgandan keyin shu shaklni saklab kolganligi bilan izoxlanadi. Aytish keraki xamma kukun materiallari xam yaxshigina shakllanish xossasiga ega bo’lmaydi. Kukunlarning o’ziga xos xossalariga kura ular ma‘lum sharoitlarda shaklanishi mumkin. Bu sharoitlar asosan ularni shaklanishiga ketgan bosim bilan izoxlanadi. Kukun materiali malum darajada shaklanishga qancha bosim kam talab etsa u shuncha darajada shaklanishi yuqori bo’ladi. Shaklanish darajasiga asosan kukun zarracha o’lchami va xajmiy massasi katta tasir ko’rsatadi masalan: zarracha o’lchami 40 mkm xajmiy massasi 0,8 g/sm 3 bo’lgan mis kukuni 0,25 t/sm 2 bosimda 50% zichlanish darajasini ko’rsatadsa kukun zarracha o’lchami 100-130 mkm ga ega bo’lgan mis kukuni fakat zichlanishni 0,8 – 1,0 t/sm 2 da boshlaydi. Rasm 6 da bir xil xajmiga ega bo’lgan kukunlarning shakllanishiga ketga mosim miqdorlari keltirilgan. Rasm 5. Kukun materiallarning shakllanishiga ketgan bosim miqdorlari: 1 – shaklanadigan kukun, 2 – yomon shaklanadigan kukun, 3 – yaxshi shaklanadigan kukun 2.5 Kukun materiallarni presslashga tayyorlash Kukun materiallarni presslashga tayyorlash deganda asosan kukun materiallarning bazi bir xossalarini oshirish va belgilangan kimyaviy tarkibga keltirish uchun aralashtirish jarayonlari tushuniladi. Kukun materiallarning xossalari juda ko’p bo’lib ulardan asosiy xossalariga preslanuvchanligi kiradi. Bu xossaga ega bo’lgan kukunlar yaxshi shakllanadi va press qolipdan chiqgach ma‘lum darajada mustaxkamlikga ega buladi. Bu esa preslangan maxsulotlarni pechga yoki quritish sexiga jo’natish operatsiyasini amalga oshirishga imkon beradi. Lekin aksariyat xollarda kukun materiallari juda yomon preslanadi shuning uchun ularga maxsus moddalar qo’shiladi. Bu moddalar plastifikator deb atalib ular kukun preslanish darajasini yaxshilash imkonini beradi. Bunday moddalarga o’z navbatida malum talablar kuyilib ularga: qo’shilgan modda kukun tarkibidagi elementlar bilan tasirlashmasligi; qizdirib pishirish jarayonida qoldiqsiz material tarkibidan chiqib ketishligi; kam miqdorda kukun materialining presslanish darajasiga katta ta’sir ko’rsatishiligi talab qilinadi. Bunday xossaga ega bo’lgan moddalarga: 1- parafin; 2- kauchugning benzindagi eritmasi; 3-past temperaturali polimerlar; 4-glesirin u kabi boshqa moddalar kiradi. Ular presslash jarayonida kukun zarasalarni bir-biri bilan mustaxkam birikib turishini taminlaydi. 6-Rasmda plastifikator qo’shilib presslangan kukun materialning struktura sxemasi keltirilgan. 6-Rasm. Presslangan kukun materialining mikrostruktura sxemasi; 1- kukun zarachalari; 2- plostifikator. Yüklə 0,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|