shaxsiy iste'mol uchun tovarlar va xizmatlar sotib oladigan jismoniy shaxslar va uy xo'jaliklari.
Ishlab chiqaruvchilar bozori
ishlab chiqarish jarayonida foydalanish uchun tovarlar va xizmatlar sotib oluvchi tashkilotlar.
Oraliq sotuvchilar bozori
tovarlar va xizmatlarni keyinchalik qayta sotish uchun o'z foydasiga sotib oladigan tashkilotlar.
Davlat muassasalari bozori
tovarlar va xizmatlarni keyinchalik tijorat xizmatlari sohasida foydalanish yoki ushbu tovarlar va xizmatlarni muhtojlarga qayta sotish uchun sotib oladigan davlat tashkilotlari.
xalqaro bozor
xorijiy xaridorlar, shu jumladan chet ellik iste'molchilar, ishlab chiqaruvchilar, sotuvchilar va davlat idoralari.
Raqobatchilarning tasnifi
Kuchli va kuchsiz
yaqin va uzoq
"Yaxshi" va "Yomon"
40%
30%
20%
10%
Bozor yetakchilari
Bozor nishasiga ega raqobatchilar
Izdosh
Yetakchilikka da'vogar
bozor yetakchilariga oid Strategiyalar
1) Umumiy bozorning kengayishi:
yangi iste'molchilar
mahsulotdan foydalanishning yangi usullari
iste'mol intensivligining oshishi
2) Bozor ulushini himoya qilish (doimiy innovatsiyalar):
pozitsion himoya
qarshi hujum
mobil himoya
majburkamaytirish
3) Bozor ulushini kengaytirish:
yangi mahsulotni ishlab chiqish
sifat, marketing xarajatlarida mukammallik
"-"Kalit so'zlar: monopoliyaga qarshi tartibga solish, xarajatlar, marketing xatolari.
