Mavzu: menejmentda motivlashtirish

Mavzu: MENEJMENTDA MOTIVLASHTIRISH

• Motivlashtirish va ehtiyoj
• Motivlashtirish modellari va strategiyalari
• Motivlashtirish nazariyalari

• Reja

Motivlashtirish – bu ruhiy omil bo‘lib, shaxs faolligining manbai, sababi, dalili va har xil turli ehtimollaridir. U xodimlarni jonli mehnat faoliyatiga rag‘batlantiruvchi kuchli vositadir. U muayyan ehtiyojni qondirish bilan bog‘liq. Ehtiyoj esa sabablarda namoyon bo‘ladi.

• Motivlashtirish – bu ruhiy omil bo‘lib, shaxs faolligining manbai, sababi, dalili va har xil turli ehtimollaridir. U xodimlarni jonli mehnat faoliyatiga rag‘batlantiruvchi kuchli vositadir. U muayyan ehtiyojni qondirish bilan bog‘liq. Ehtiyoj esa sabablarda namoyon bo‘ladi.
• Ehtiyoj odamlarni harakatga intiltiruvchi, qo‘zg‘atuvchi motivdir.
• Ehtiyoj qat’iyan tabaqalashgan bo‘ladi. Ya’ni u kishilarning odati, didi va ruhiyatiga, yoshi va jinsiga, oilaviy ahvoli va millatiga, mehnat va yashash sharoitlariga ham bog‘liq.

• Motivlashtirish va ehtiyoj

Ehtiyoj cheksiz va turli-tumandir. Jahon amaliyotida motivatsiya vositasida unumli mehnatga chorlashning turli nazariyalari mavjud. Bular jumlasiga:

• Ehtiyoj cheksiz va turli-tumandir. Jahon amaliyotida motivatsiya vositasida unumli mehnatga chorlashning turli nazariyalari mavjud. Bular jumlasiga:
• • “X” (iks) va “U” (igrek) nazariyasi;
• • kutish nazariyasi;
• • boisiy (gigiyenik) tozalanish nazariyasi;
• • adolatlilik (haqqoniylik) nazariyasi;
• • ehtiyojlar ustunligi nazariyasi.
• Ehtiyojlar ustunligi nazariyasi negizida kishilar ehtiyojlari va qiziqishlari orqali ularning mehnatlarini motivlashtirish g‘oyasi yotadi. Buni quyidagi chizmadan ko‘rish mumkin.

Bu yerda,

• Bu yerda,
• 1 – rahbar bo‘ysunuvchilarga ehtiyoj va qiziqishlarni chetlab ta’sir ko‘rsatadi (bu yerda qarorlarning bajarilishi hech kimni qiziqtirmaydi);
• 2 – qo‘l ostidagilarga faqat rahbarning ehtiyoji va qiziqishini inobatga olingan holda ta’sir o‘tkaziladi (bu yerda qarorlarning bajarilishi faqat rahbarning manfaatini ko‘zlaydi);
• 3 – boshqarish o‘zaro ta’sir ostida amalga oshiriladi. Bu yerda qarorning bajarilishidan har ikkala tomon manfaatdor;
• 4 – ta’sir qilish faqat bo‘ysunuvchilarning ehtiyoji va qiziqishiga asoslanadi.

• Motivlashtirish nazariyasiga asoslanib uning turli modellari ishlab chiqilgan va amaliyotda qo‘llanib kelinmoqda.
• Ularning asosiylari quyidagilardir:
• • oqilona (ratsional) model;
• • insoniy munosabatlarni motivlashtirish modeli;
• • kompleks motivlashtirish modeli.
• Oqilona (ratsional) model quyidagi chizmaga ega.

• 2. Motivlashtirish modellari va strategiyalari