Mavzu: Muhhabat nima? Nutq uslublari Reja muhhabat nima Nuntq uslublari

MAVZU:HUQUQDAN BURCHGA. NUTQ TURLARI
REJA
1 HUQUQDAN BURCHGA
2 NUTQ TURLARI
Iqtisodiy huquq va erkinliklar — insonning iqtisodiy sohadagi yuridik imkoniyatlarini belgilovchi konstitutsiyaviy huquqlar majmui. Mazkur imkoniyatlarning xa-rakteri va mohiyati pirovard oqibatida muayyan jamiyatdagi iqtisodiy, ijtimoiy va siyosiy tuzumni belgilab beradi. Hoz. demokratik davlatlarda asosiy I.h. va e. sirasiga xususiy mulkchilik xuquqi, jumladan, yerga va akliy mehnat mahsulotlariga xususiy mulkchilik huquqi, meros huquqi, erkin tadbirkorlik (xoʻjalik sohasida ta-shabbuskorlik) huquqi, mehnat huquqi va mehnatga oid boshqa huquqlar, xususan ishsizlikdan muhofaza qili-nish, korxonani boshqarishda ishtirok etish va h.k. kiradi.
Oʻzbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi (36—37-moddalar) va mehnat haqidagi qonunlari har bir shaxsga oʻz mehnat qobiliyatidan foydalanishni kafolatlaydi, fuqarolarning iqtisodiy jihatdan har qanday maj-bur qilinishini va mehnat haqi toʻlashda kamsitilishini taqiklaydi. Ayni vaqtda isteʼmolchi huquqlarining ustuvorligini, mulkdorlikning barcha shakllari muhofaza etilishini kafolatlaydi.
Fuqarolarning huquq va burchlari — fuqarolarning Konstitutsiya va qonun hujjatlarida oʻz ifodasini topgan asosiy huquq va burchlari. Ular davlat organlari tomonidan muhofaza etiladi va bajarilishi nazorat qilinadi. Oʻzbekiston Konstitutsiyasining 2boʻlimida fuqarolarning asosiy huquqlari, erkinliklari va burchlari quyidagicha turkumlanadi: 1) Shaxsiy huquq va erkinliklar; 2) Siyosiy huquqlar (qarang Siyosiy huquq va erkinliklar); 3) iqtisodiy-ijtimoiy huquklar (qarang Iqtisodiy huquq va erkinliklar).
Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida fuqarolarning quyidagi burchlari koʻrsatilgan: fuqarolar Konstitutsiya va qonunlarga rioya etishga, boshqa kishilarning huquqlari, erkinliklari, shaʼni va qadrqimmatini hurmat qilishga; Oʻzbekiston xalqining tarixiy, maʼnaviy va madaniy merosini avaylab asrashga; atrof tabiiy muhitga ehtiyotkorona munosabatda boʻlishga; qonun bilan belgilangan soliqpar va mahalliy yigʻimlarni toʻlashga majburdirlar. Oʻzbekiston Respublikasini himoya qilish — Oʻzbekiston Respublikasi har bir fukarosining burchidir. Fuqarolar qonunda belgilangan tartibda harbiy yoki muqobil xizmatni oʻtashga majburdirlar.
Oddiy ta'riflarga ko'ra, o'qish bosma yoki qo'lda yozilgan matndan ma'lumot olish jarayoni sifatida tavsiflanadi.
Odamlarning lingvistik muloqotining ushbu o'ziga xos shakli vositachi aloqa turlaridan biridir. Shu bilan birga, o'qish o'quvchiga bir tomonlama ta'sir sifatida qabul qilinmaydi. U passiv idrok etish, mazmunni assimilyatsiya qilish bilan ifodalanmaydi. O'qish qabul qiluvchi (o'quvchi) va kommunikator (matn muallifi) o'rtasidagi faol o'zaro ta'sirni o'z ichiga oladi.
Adabiy asarlar shaklining bevosita idrok qilinadigan tomoni ularning og'zaki tuzilishi yoki badiiy nutqining xususiyatlaridir.
Umumiy qo‘llanishda “nutq” alohida notiqlikni bildiradi (biror joyda kimdir nutq so‘zlagan). Filologiya fanlarida bu so'z kengroq ma'noga ega: "nutq" faqat bitta batafsil og'zaki bayonot emas, balki odamlarning butun og'zaki faoliyati, ularning barcha va barcha bayonotlari, fikrning og'zaki ifodasi deb ataladi.
Shuning uchun filologlar nutq va tilni ajratadilar. Til - bu u yoki bu millat vakillarining ongida yashovchi va bu odamlar har doim bir-birlari bilan muloqot qilishlari mumkin bo'lgan so'zlar zaxirasi va ularning jumlalardagi birikmasining grammatik tamoyillari.

Nutq - bu harakatdagi til, bu odamlar o'rtasidagi og'zaki muloqot jarayoni bo'lib, u doimo hayotning ma'lum sharoitlarida yuzaga keladi va ma'lum his-tuyg'ular va intilishlar bilan bo'yalgan ma'lum fikrlarni ifodalashdan iborat. Turli xil hayot sharoitlarida paydo bo'ladigan fikr va his-tuyg'ularni ifodalash uchun odamlar o'z ona tilining umumiy lug'at tarkibidan turli xil so'z va iboralarni topadilar va ularni nutqida qo'llaydilar, o'z tillariga xos bo'lgan umumiy grammatik tamoyillardan turlicha foydalanadilar.

Demak, nutqdagi so‘zlarning ma’lum tanlanishi va ma’lum sintaktik konstruksiyalar ma’lum gaplarning emotsional va aqliy mazmuni xususiyatlariga bog‘liq. Demak, ilmiy-falsafiy asarlarning nutqi bu jihatdan siyosiy publitsistik maqolalar nutqi va notiqlik nutqidan, qonunchilik va ish yuritish hujjatlari nutqidan, diniy kitoblar va marosimlar nutqidan, shuningdek, u kishining nutqidan juda katta farq qiladi. san'at asarlari.

Bularning barchasi nutqning har xil turlari bo'lib, unda individual bayonotlar doimo ijtimoiy yo'nalishi, tashqi to'liqligi bilan ajralib turadi va odatda yozma ravishda tuziladi.

Kundalik hayotda kishilarning og'zaki muloqot jarayoni bo'lgan so'zlashuv nutqi bu nutq turlaridan farq qiladi. So'zlashuv nutqi amaliyotida alohida gaplar ko'pincha to'liqlikdan mahrum.