Mavzu: Mustaqil so’z turkumlari. Fe’l va ot va so’z turkumlari reja

1. Otdan:
qonamoq, ishlamoq, ko’zikmoq, suvsamoq.
2. Sifatdan:
oqarmoq, pasaymoq, qisqarmoq, garangsimoq.
3. Sondan:
birikmoq, ikkilanmoq.
4. Olmoshdan:
mensimoq, sizlamoq, sensiramoq.
5. Ravishdan:
kechikmoq, ko’paymoq, tezlashmoq.
6. Modal (ma’noli) so’zdan:
yo’qlamoq, yo’qotmoq, yo’qolmoq.
7. Undov so’zdan:
dodlamoq, voyvoylamoq.
8. Taqlid so’zdan:
gumburlamoq, shildiramoq, yaltiramoq, miltillamoq.
Qo’shimcha qo’shish yo’li bilan otdan ot, sifatdan sifat, ravishdan ravish
yasaladi, lekin fe’ldan fe’l yasalmaydi!
Fe’l yasovchi qo’shimchalar: 

a:
otdan
- yosh - yasha, osh - osha, qon -- qona, son - sana, tun - tuna,
yo’l - yo’la, o’yin - o’yna; sifatdan - qiyin - qiyna, bo’sh - bo’sha;
taqlid so’zdan - g’ildira, shildira, hilpira, guldura.

an:
otdan (unumsiz)
- kuchan.

i:
otdan
- changi, ranji, avji;
sifatdan
- tinchi, boyi.

illa:
taqlid so’zdan
- zirilla, chirqilla, guvilla, lovilla.

ik:
otdan - 
ko’zik; sondan - birik; ravishdan - kechik.

ir//-ur:
otdan 
- gapir; ravishdan - ko’pir;
taqlid so’zdan - tupur (tuf" so’zidan).

ira:
taqlid so’zdan - yarqira, sharqira, yaltira, zirqira, mo’ltira.

y//-ay: otdan - kuchay; sifatdan - pasay (past" so’zidan), susay
(sust" so’zidan), toray, kengay, keksay, qoray, ulg’ay (ulug’
so’zidan);
ravishdan
-
kamay,
ozay,
ko’pay.
ka: otdan (unumsiz) - iska.

la:
otdan, gulla, yog’la, ishla, arrala, egovla, mog’orla, bolala,
zangla, egalla (ega" so’zidan), ko’zla, bog’la, boshla, yo’lla;
sifatdan -tikla, tekisla, maydala, tozala, yaxshila, yomonla;
olmoshdan - senla, sizla;
ravishdan - sekinla, tezla;
undov so’zdan - dodla, chuhla;
taqlid so’zdan - gumburla, shivirla;

---

---

6
modal (ma’noli) so’zdan - yo’qla.


lan:
otdan-zavqlan,faxrlan,gavdalan,lazzatlan,
jonlan,
ovqatlan,
xavotirlan, foydalan; sifatdan - achchiqlan, shodlan, sergaklan; sondan -
ikkilan.

lash: otdan - ahdlash, bahslash, do’stlash, suhbatlash, maslahatlash;
sifatdan - asabiylash, qiyinlash, yiriklash, osonlash, yaqinlash,
og’irlash, oydinlash, qo’pollash, go’zallash;
sondan - birlash;
ravishdan - tezlash, birgalash.

lashtir: otdan - kinolashtir, kollektivlashtir;
sifatdan - soxtalashtir.

r//-ar: sifatdan - qisqar, eskir, o’zgar, oqar, ko’kar.

ra:
taqlid so’zdan - ma’ra, ho’ngra.

si:
olmoshdan - mensi; sifatdan - garangsi.

sin:
sifatdan - yotsin, qiziqsin.

sit:
otdan - aybsit; ravishdan - kamsit.

sira:
otdan - qonsira, suvsira, tuzsira, yog’sira, gumonsira,
xavfsira, hadiksira;
sifatdan - yotsira, begonasira;
olmoshdan - sensira, sizsira.

t//-it//-ot: sifatdan - to’lat, berkit;
modal (ma’noli) so’zdan - yo’qot.

chi//-shi: ravish: — ko’pchi; taqlid so’zdan - g’ingshi.

q//-iq: otdan—orziq, yo’liq;
sifatdan - namiq, dimiq, zoriq, zo’riq.

qar//-g’ar//

qir:
otdan - boshqar, jamg’ar;
taqlid so’zdan - xayqir