Mаvzu: orgаnik erituvchilаrdаn o’tkir vа surunkаli zаxаrlаnish (4 soat) аmаliy mаshg’ulotni o’qitish texnologiyasi

Blits-soʼrov savol va javoblari

№	Savol	Javob
1.	Organik etuvchilar qaysi soxada ishlatiladi va ular qaysi xususiyatiga ko’ra tasniflanadi ?
2.	Benzol va uning gomologlarining organizmga taʼsiri mexanizmi qanday?
3.	Benzoldan o’tkir va surunkali zaxarlanishda kuzatiladigan klinik belgilar, sindromlar qaysilar?
4.	Benzol bilan zaxarlanganda kuzatiladigan qon yaratish tizimidagi o’zgarishlarda qon tekshiruvidagi parametrlarning ko’rsatgichlari qanday bo’ladi?
5.	Benzol, toluol, ksilol kabi organik erituvchilar bilan surunkali zaxarlanishlarni davolash va birinchi yordam koʼrsatish va oldini olish printsiplari.

1 - topshiriq
“Muammoli vaziyat” jadvalini toʼldiring

Muammoli vaziyat turi	Muammoli vaziyatning kelib chiqish sabablari	Vaziyatdan chiqib ketish harakatlari

2 - topshiriq
“T-sxema” jadvalini toʼldiring

Benzol va uning gomologlari (toluol, ksilol) bilan zaxarlanishning klinik belgilari	Benzol va uning gomologlari bilan o’tkir va surunkali zaxarlanishlarni davolash chora-tadbirlari

V. АNАLITIK QISM


GRАFOLOGIK ORGАNАYZER
Maqsad: benzoldan surunkali zaxarlanish etiologiyasi, klinikasi, diagnostikasi, davolash, profilaktikasi, mexnat ekspertizasi masalalarini xal etishda talabalarda malakaviy kunikmani shakllantirish.



Grafalogik organayzer vertikal ketma-ketligi:

I. Keltirib chiqaruvchi sabablar.

II.Organ va tizimlarning zararlanishi.
III.Zaxarlanishning asosiy sindromlari
IV.Zaxarlanishning klinik belgilari.
V.Laborator ko’rsatgichlar.
VI.Davolash. Profilaktika.
VII.Mexnat ekspertizasi.
O’quv elementlari ruyxati ( 1-58 ) :

1.Benzoldan surunkali zaxarlanish.

2.Ishlab chiqarishda benzolning qullanilishi: uni ajratib olish, kimyo sanoatida, rezina ishlab chiqarishda, farmatsevtikada, poligrafiyada.
3.Ish staji.
4.Benzolning ishlab chiqarishdagi xavoda kontsentratsiyasi
5.Аsab tizimi xolati.
6.Qon yaratuvchi organlar xolati.
7.Qon yaratuvchi organlarlarda o’zgarish.
8.Аsab tizimining o’zgarishi.
9.Yurak qon-tomir tizimining o’zgarishi.
10.Oshkozon ichak tizimida o’zgarish.
11.Jigarda o’zgarish.
12.Jinsiy bezlarda o’zgarish.
13.Gemorragik sindrom.
14.Аnemik sindrom.
15.Аsteno-vegetativ sindrom.
16.Toksik entsefalopatiya.
17.Toksik gepatit.
18.Burun,milklar qonashi.
19.Terida petexiyalar, ko’karishlar.
20.Chimchilash, jgut simptomlarining musbatligi.
21.Teri qoplamining rangparligi.
22.Xolsizlik, tez charchash.
23.Quloqda shovqin, bosh aylanishi.
24.Bachadondan qon ketish.
25.Sistolik shovqin, shum volchka, gipotoniya.
26.O’ta taʼsirchan bo’lib qolish.
27.Ishtaxaning kamayishi, ozib ketish.
28.Uyquning buzilishi.
29.Ko’p terlash.
30. Musbat vegetativ sinamalar: Аshner, klinoortostatik
31.Tana xarorati va АBning asimmetriyasi.
32.Xotira va diqqatning barqaror pasayishi.
33.Pay reflekslarining oshishi.
34.Patologik reflekslar: Babinskiy, Rossalimo, Oppengeyma.
35.Jigar kattalashuvi va og’rishi.
36.Jigar funktsiyasining buzilishi.
37.Leykopeniya neytropeniya bilan birga.
38.Trombotsitopeniya.
39.Eritropeniya, gemoglobinning pasayishi.
40.Panmieloftiz (suyak ko’migining qurishi).
41.Plazmadagi temir miqdorining oshishi.
42.Leykotsitoz va yosh yetilmagan qon xujayralarning pereferik qonda paydo bo’lishi.
43.Oshqozon gipersekretsiyasi kislota kamayishi bilan kechishi.
44.Kvika-Pitelya, sulema, timol, formol jigar sinamalarining musbatligi.
45.B vitamin guruxi, folat, nikotin, pantoten kislotalari.
46.Vitamin S, vikasol, rutin.
47.Temir preparati.
48.Qon quyish.
49.Ilik ko’chirish.
50.Prednizolon.
51.Bromidlar, trankvilzatorlar.
52.Lipotrop vositalar.
53.Sanitar-texnik profilaktika.
54.Tibbiy profilaktika.
55.Biologik profilaktika.
56.Mexnatga layoqatsizlik varaqasi.
57.Kasbiy nogironlik guruxi ( I, II, III ).
58.Mexnat qobiliyatini yuqotganligi % ni aniqlash.