Mavzu: O`zbek orfografiyasi va uning boshlang`ich ta’lim dasturi hamda darsliklarda aks etishi, o`rgatishga tavsif

O„qitish tamoyillari 
Mazmuni 
Masalan 
1. Til 
materialiga, 
nutq 
organlarining o‗sishiga, 
nutq 
malakalarining 
to‗g‗ri 
rivojlanishiga 
e‘tibor berish tamoyili 
Eshituv 
va 
ko‗ruv 
ko‗rsatmaliligini 
ta‘minlashni 
va 
nutq 
organlarini 
mashq 
qildirishni talab etadi. 
Gapirib 
berish, 
ifodali 
o‗qish, 
ichida gapirish
2. Til ma‘nolarini tushunish 
tamoyili 
So‗zni, morfemani, so‗z 
birikmasini, gapni tushunish 
borliqdagi ma‘lum voqea-
hodisalar 
o‗rtasidagi 
bog‗lanishni 
aniqlsh 
demakdir. Bu tamoyilga 
amal qilishning sharti 
tilning hamma tomonlarini, 
tilga oid barcha bo‗limlarni 
o‗zaro bog‗langan holda 
o‗rganish. 
Morfologiyani 
sintaksisga 
tayangan 
holda 
o‗rganish 
(so‗z 
turkumlarinng 
gapdagi 
vazifasi), 
so‗zni 
morfemik 
tahlil qilish orqali 
uning 
ma‘nosiga 
tushunish. 
3. Tilga sezgirlikni o‗stirish 
tamoyili 
Tilnin 
tuzilishi, 
izchil 
tizimini 
fahmlab 
olmay 
turib uni yodda saqlab 
bo‗lmaydi.
Gaplashish, o‗qish, 
eshitish. 
4. Nutqning 
ifodaliligiga 
baho berish tamoyili 
Til hodisalarini tushunmay 
turib savodli yozish, nutq 
madaniyati 
vositalarining 
xabar 
berish 
vazifasini 
tushunish bilab bir qatorda 
uning 
ifodaliligini 
Badiiy 
adabiyotlardan, 
tilning 
uslubiy 
xususiyatlari 
aniq 
ifodalangan boshqa 
matnlardan 

---

71 
tushunishni, mazmuninigina 
emas, balki so‗z va nutq 
birliklarining, 
tilning 
boshqa 
badiiy-tasviriy 
vositalarining 
hissiy 
bo‗yqdorligini 
ham 
tushunishni ko‗zda tutadi. 
foydalanish 
mumkin. 
5. Og‗zaki nutqni yozma 
nutqdan 
oldin 
o‗zlashtirish tamoyili 
Kishi 
nutqining 
rivoj- 
lanishiga ta‘sir etadi va til 
o‗qitish 
metodikasini 
tuzishda xizmat qiladi.
Rasm 
asosida 
suhbat, 
savollarga 
javob, 
og‗zaki 
hikoyalar tuzish. 
4-ilova. Chiroyli yozuv qoidalari 
1. Partada to‗g‗ri o‗tirish, ruchkani to‗g‗ri ushlash, daftarni to‗g‗ri tutish 
2. O‗quvchilarni mayda harflar bilan yanada tezrоq yozishga o‗rgatish. 
3. Kichik harflarni bir хil balandlikda, bоsh harflarni bir хil balandlikda bir 
tekis qilib yozishga o‗rgatish. 
4. Tez yozishga o‗rgatuvchi mashqlarni muntazam o‗rgatish. 
5. Ayrim kichik va bоsh harflarni tez yozish uchun mоslashtirish.