Mavzu. Pedagogik texnologiyalarning rivojlanish bosqichlari va o‘ziga hos hususiyatlari Reja: Kirish I bob maktabgacha ta’limni o’qitish texnologiyalari mohiyati

Kurs ishining dolzarbligi. Ta’lim texnologiyasining rivojlanish bosqichlarini hamda maktabgacha ta’lim sohasining rivojlantirish.Ta’lim muassasalarida pedagogik texnologiyalarni qollagan holda dars jarayonini tashkil etish.


I BOB Maktabgacha ta’limni o’qitish texnologiyalari mohiyati
1.1. Ta’lim texnologiyalarining umumiy mohiyati.
Bugungi kunda bolalar bog'chalari ishining nazariyasi va amaliyotida ta'lim jarayonining ko'plab variantlari mavjud. Har bir muallif va ijrochi pedagogik jarayonga o'ziga xos, individual nimanidir olib keladi, shu munosabat bilan ular har bir aniq texnologiya muallifniki, deyishadi. Bu fikrga qo'shilish mumkin. Biroq, ko'pgina texnologiyalar o'zlarining maqsadlari, mazmuni, qo'llaniladigan usullari va vositalarida juda ko'p o'xshashliklarga ega va bu umumiy xususiyatlarga ko'ra ularni bir nechta umumlashtirilgan guruhlarga ajratish mumkin. Muhim va instrumental jihatdan muhim xususiyatlar bo'yicha (masalan, maqsadga yo'naltirilganlik, tarbiyachi va bola o'rtasidagi o'zaro munosabatlarning tabiati, mashg'ulotlarni tashkil etish) pedagogik texnologiyalarning quyidagi sinflari ajratiladi.

Qo'llash darajasiga ko'ra, umumiy pedagogik, alohida uslubiy (Mavzu) va mahalliy (modulli) texnologiya.
Falsafiy asosga ko'ra: materialistik va idealistik, dialektik va metafizik, ilmiy (ilmiy) va diniy, gumanistik va g'ayriinsoniy, antroposofik va teosofik, pragmatik va ekzistensialistik, bepul ta'lim va majburlash va boshqa navlar.
Shaxsiy tuzilmalarga e'tibor qaratish orqali: axborot texnologiyalari (fanlar bo'yicha bilim, ko'nikmalarni shakllantirish - ZUN); operatsiya xonalari (aqliy harakatlar usullarini shakllantirish - SUD); hissiy-badiiy va hissiy-axloqiy (estetik va axloqiy munosabatlar sohasini shakllantirish - SEN), o'z-o'zini rivojlantirish texnologiyalari (shaxsning o'zini o'zi boshqarish mexanizmlarini shakllantirish - SUM); evristik (ijodiy qobiliyatlarni rivojlantirish) va qo'llaniladi (samarali-amaliy sohani shakllantirish - SDP).
Tashkiliy shakllar bo'yicha: individual-guruh, jamoaviy, tabaqalashtirilgan ta'lim usullari.
Pedagogik texnologiyaning prinsipial muhim tomoni - bu bolaning ta'lim jarayonida tutgan o'rni, kattalarning bolaga munosabati. Bu erda texnologiyaning bir nechta turlari mavjud.
O'qitish usuli, usuli, vositalari ko'plab mavjud texnologiyalarning nomlarini aniqlaydi: dogmatik, reproduktiv, tushuntirish va illyustrativ, dasturlashtirilgan ta'lim, muammoli ta'lim, rivojlantiruvchi ta'lim, o'z-o'zini rivojlantiruvchi ta'lim, dialogik, kommunikativ, o'yin, ijodiy va boshqalar.
Bolalar toifasiga ko'ra, eng muhimi va o'ziga xoslari:
-massa (an'anaviy) o'rtacha o'quvchi uchun mo'ljallangan maktab texnologiyasi
-ilg'or texnologiya (fanlarni chuqur o'rganish, gimnaziya, litsey, maxsus ta'lim va boshqalar)
-kompensatsion ta'lim texnologiyalari (pedagogik tuzatish, qo'llab-quvvatlash, moslashtirish va boshqalar)
-turli qurbonlik texnologiyalari (surdo-, orto-, tiflo-, oligofrenopedagogika)
Taqqoslash – narsa va hodisalarni bir-biriga solishtirish, ular orasidagi o’xshashlik va farqlarni topishdir. Inson tevarak-atrofdagi narsa va hodisalarning barchasini bevosita aks ettirish, qo’l binoan paypaslash imkoniyatiga ega emas. Shu boisdan to’planadigan bilimlarning aksariyati qo’l bilan ushlash, ko’z bilan kuzatish evaziga emas, balki fikr yuritish orqali, mantiq yordamida anglashiladi. Ular o’rtasidagi o’xshash va farqli alomat hamda belgilar nazariy taqqoslash asosida ajratiladi. Demak, inson olayotgan keng ko’lamdagi informatsiyalar farqini fikran taqqoslash yordamida anglab etadi.
Umumlashtirish - narsa va hodisalarni umumiy va muhim belgilari bo’yicha fikran birlashtirish demakdir. Umumlashtirish analiz va taqqoslash asosida yuzaga keladi. Taqqoslashda, biz dastlab narsa va holisalarning umumiy va xilma-xil xususiyatlarinigina topamiz va shundan keyin bu narsa va hodisalarni eng muhim umumiy xususiyatlari bo’yicha birlashtiramiz. Masalan, temir, po’lat, mis, oltin va boshqalarda mavjud bo’lgan o’xshashlik va umumiy belgilarni yagona tushuncha ostida to’plab “metall” degan ibora bilan nomlaymiz