mavzu soat juftlik Bolalar rivojlanishining genetik asoslari

Homilaning rivojlanishi
Homilaning davri 9-haftadan tug'ilishigacha davom etadi. Ushbu davrda rivojlanayotgan jonzot tez o'sib boradi va bachadondan tashqarida hayotga imkon beradigan yorqin xususiyatlarga ega bo'ladi. (rasmga qarang). Ilgari boshlangan ko'plab organlar va tuzilmalar endi kengayib, ular tanadagi boshqa tizimlar bilan muvofiqlashtirilmoqda. Homilaning tanasi bir qator aniq o'zgarishlar orqali ishlab chiqilgan:

• 
  Zigota (yun. zigotos — birgalikda qoʻshilgan) — har xil jinsli gametalarning qoʻshilishi natijasida hosil boʻlgan hujayra; urugʻlangan tuxum. Zigota tushunchasini fanga nemis botanigi E. Strasburger (1844—1912) kiritgan. Zigotaning vujudga kelishi qoʻsh urugʻlanish bilan bogʻliq.
  
• 
  Homila — ona qornida 2-oyning oxiridan (9-hafta) boshlab tugʻilish vaqtigacha (40-hafta) rivojlanayotgan pusht (embrion).
  

• Uchinchi oy. Tananing qolgan qismiga nisbatan bosh katta, ammo endi o'sish sur'ati sekinlashadi. Ko'zlar o'z joylariga o'tadi va homila borgan sari odamga o'xshaydi. Tashqi jinsiy a'zolar o'sadi. Homilada reaksiyalar va mushaklarning harakatlari namoyon bo'la boshlaydi. Ona bu harakatlarni hali sezmayapti.
• To'rtinchi oy. Homila uzunasiga (balandligi) tez o'sadi. Og'irligi asta-sekin ko`paya boradi. Sochlar bosh va qoshlarda o'sadi. Ko'z harakati paydo bo'ladi.
• Beshinchi oy. Homilaning uzunligi tez o'sishda davom etadi. Yupqa sochlar tanani qoplaydi va yog'li moddalar homilaning nozik terisini himoya qiladi. Ona shu paytda odatda homilaning harakatini sezishi mumkin.
• Oltinchi oy. Homilaning terisi qizil va tanasi ozg'in, ammo og'irligi yana ortgan. Tirnoqlar mavjud. Nafas olish tizimi va markaziy asab tizimi hali ham rivojlanib, o'z faoliyatini muvofiqlashtirmoqda.
• Yettinchi oy. Ko'zlar ochiq va kirpiklar mavjud. Oyoq tirnoqlari o'sadi. Tana harakatlanishi yaxshi seziladi. Miya nafas olishni ta'minlash uchun yetarli darajada rivojlangan.
• Sakkizinchi oy. Teri pushti va silliqdir. Yog` teri ostida o'sadi. Moyaklar (erkaklarda) tushadi.
Miya tug'ruqdan oldingi haftalar va oylar davomida kengayib, yetuklashadi. Strukturaviy ravishda miyaning tashqi qatlamlari (bosh suyagiga eng yaqinlari) burmalar va burmalarga birlashib, ma'lumotni uzatish uchun juda ko'p potensial davrlarni yaratadi. Funksional jihatdan homilaning miyasi so'rish, yutish va yorqin chiroqlardan uzoqlashish kabi hayotiy ishlarni bajarishga tayyorlanadi. Tug'ilishdan bir necha hafta oldin homilaning miyasi stimulyatsiya, shu jumladan, tovushlar va vizual naqshlarni sezish va dunyo haqida bilish uchun faollashadi.
Xulosa qilib aytganda, inson hayotining shakllanishi ko'plab o'zgarishlarning natijasidir. Tana asta-sekin o'sib boradi, tabiat tomonidan ehtiyotkorlik bilan boshqariladi va doimo tarbiyadan foydalanadi. Ajoyib koordinatsiya ishlarida yangi hujayralar tana qismlarini kengaytiradi, shu bilan bu tuzilmalar tobora takomillashib boradi.
Tibbiy yordam
Bo`lajak ota-onalar doimo sog'lom bolalarga umid qilishadi. Kuchli, yaxshi shakllangan bolalarni tug'ilish imkoniyatlarini oshirish uchun kelajakdagi onalar homilador bo'lishdan oldin o'zlariga qarashlari va har qanday jiddiy tibbiy muammolarni hal qilishlari shart. Homilador bo'lgach, ayollar rivojlanayotgan avlodlarini zararli moddalardan himoya qilishi va doimiy tibbiy yordam olishlari mumkin.