Mavzu: Yer yuzidagi tog’lar va ularning mintaqa bo’linishi. Yer yuzidagi tog’larning o’simliklari. Reja: kirish asosiy qism

YUQORI MITAQA. Bunda dengiz saathidan 2000m dan 2700 m gacha 
balandlikka bo`lgan joylar. Yuqori mintaqaning asosiy qismini tog`lar va daraxtlar 
egallaydi. Bu o`simliklarning ko`pi mezoofitdir. Bu yerlar katta toshlar bilan 
qoplangan, tik qiyqliklar katta katta soy va jarliklardan iborat. Yuqori tog` 
mintaqasi tuprog`i qo`ngir o`rmon tog` tuprog`idan iborat.yomg`ir suvlari 
yuqoridan pastga tez oqib tushishi tufayli korbanatli qatlami yuvilib tushadi. Juda 
sernam joylarning tuprog`i gumus ko`pligidan qoramtir qo`ng`ir o`rmon tog` 
tuprog`ini xosil qiladi; uning tarkibida 12% gacha chirindi bo`ladi. Xarorat 
pastlashib havoning absolyut namligi, yomgir miqdori oshib bulutli kunlar 
ko`payadi. yog`in miqdoining o`rtacha yillik miqdori 800 mm dan 1000- 1200 
gacha bo`ladi. 
YONG`OQ( Juglans fallaxs Dode) yongoqdoshlar 
oilasidan bo`yi 10 – 15 m ga yetadigan sershox 
daraxt.u madaniy va yovvoyi holda o`sadi,yovvoyi 
yong`oqning farqi unuing bargi tumtoq bo`ladi, 
mevasi dumaloq madaniy yong`oqniki tuxumsimon
po`chog`i qalin mag`zi kichkina bo`ladi.yong`oq 
may oyida gullaydi sentabr oyida pishadi. Uning 
mevaassida 77,7 gacha moy bor. Bargida yuglandin 
alkaloidi bo`lib undan tibbiyoada foydalaniladi. 
po`stlog`idan qo`ng`ir rangli rang olinadi. I.V/ michurin yong`oqqa baxo berib uni 
kelajakning noni degandi. 
DUKYOGON( Lonicera microphylla Willd) shilvidooshlar oilasidan bo`yi 1,5 m . 
yosh novdalari kalta tukli eski tuplari pushi rangda . Barglari teskari , uchi o`tmas 
bo`yi 1- 3 sm eni 1 –2sm ikki tomoni ham qalin tuklangan. U may – iyun oylarida 
gullaydi. Guldon poyasi tuksiz. Gultoji sarg`ish, uzunligi 10 -15 mm . Mevasi iyul 
– avgust oylarida pishadi. U qizil sharsimon uzunligi 5 – 6 mm. Dukyog`ochning 
20 turi respublikamizda o`sadi.
ZARANG (Acer semenovii ) zarangdoshlar oilasidan bo`yi 6 – 10 m., yirik buta 
yoki daraxt. Tanasi kul rang po`stloq bilan qoplangan. Zarang bark chiqarishi bilan 
may iyun oylarida gullaydi. Gulllari ko`rimsiz mayda bo`ladi. Chankchisining 
iplari uzun gultojidan chiqib turadi. Mevasi avgust – sentabr oylarida pishadi. U 
ikki qanotchali ( qanotchasi chekkasida pushta xoshiyasi bor) qanotcha 
bo`laklariningbir birigga tutashgan joyitor burchak hosil qiladi.qanotchasining 
uzunligi 30 mm etadi. Zarang mayda tosh aralashqo`ng`ir tuproqda ko`p o`sadi/ u 
juda chiroyli daraxt.