Mavzu: Zamonaviy o’quv – texnik vositalar Reja

Interaktiv doska

Zamonaviy kompyuter tehnologiyalarining yana bir yutug’i shundan iboratki, 

internet tizimidan erkin foydalanaolishligi bo’lsa ikkinchidan videokonfrensiyalarlarni 
oddiy markerli doskalardagi ma’lumotlarni interaktiv doskalar bilan bog’lay 
olishligidadir. SMART tehnologiyasi asosida ishlab chiqarilayotgan interaktiv 
doskalar qo’yidagi qulayliklarni foydalanuvchilarga tag’dim etmoqda. Yani ikki 
qavatli setkaga ega bo’lgan yuqori tasvirlarni katta ekran ko’rinishida nomoyish eta 
oladigan, ekran bo’ylab nuqtalar soni 2000*2000 ko’rinishida joylashtirilgan bo’lib bu 
nimoish etilayotgan tasvirning barcha imkoniatlarini nomoish etib beradi. Interaktiv 
doskalar o’z navbatida ikki hil ko’rinishda ishlab chiqariladi: to’g’ri va teskari 
proeksiyali.
Interaktiv doskalarning ohirgi variantlari loyihasi proeksion televizor ko’rinishida 
ishlab chiqilgan bo’lib bunda proektorlar doskaning orqa tamonida joylashgan bo’ladi, 
bu esa tushuntirish ishlarini olib boruvchining ko’ziga nur tushushidan saqlaydi. 
Mahsus dasturlar asosida fayllar o’chirilib, so’ngra albom ko’rinishida 
ma’lumotlarning saqlanishini amalga oshiradi. Bundan tashqari foydalanuvchilar 
tomonidan tayyorlangan materiallar yoki rasmlar oldindan nomoyish etilish 
hususiyatlari mavjud. Doskaning pastki qismida joylashgan tugmalardan birini bosish 
evaziga, klaviatura yordamida kerakli tasvirlarni chaqirib olish mumkin bo’ladi, virtual 
holatda joylashgan tugmalar yordamida matnlar yozish imkoniyati ham mavjud.

---

Xulosa 
Men ushbu mavzuni o'qib shuni xulosa qildimki, bugungi rivojlanib borayotgan 
dunyoni zamonaviy o'quv-texnik vositalarisiz tasavvur etib bo'lmaydi. Bunday 
vositalarning afzalliklari ko'p. Texnik vositalar yordamida ta'lim sohasida olib 
boriladigan ishlar samaradorligini oshirish mumkin. Qator adabiyotlar va darsliklarni 
internet tarmog'i orqali osonlik bilan olish mumkin. Dars jarayonida kompyuter 
vositalaridan foydalanish uning samaradoorligini oshiradi va qiziqarli qiladi. Texnik 

---

vositalarning imkoniyatlari juda ko'p. Masalan, fleshka, o'zi kichik bo'lsa ham hajm 
jihatdan ko'p malumotlarni sig'dira oladi.
Foydalanilgan adabiyotlar 
1.
www.edu.uz
2.
www.kutubxona.uz 
3.
www.adobe.com 
4.
www.internet. 
5.
www.arxiv.uz
  
Glossary 
Avtomatlashgan o'qitish tizimi - ta'lim oluvchi bilan faol dialog tarzidagi tasirni 
tashkil etishga mo'ljallangan dasturiy majmuasi.
Adobe premier - fragmentlarni raqamlashtirish VA ular orasida ko'plab o'tishlar 
bilan montaj qoluvchi dasturiy mahsulot.
MorphMan-StoikSoftvare tarkibiga kiruvchi va video material montaji hamda 
morfing yaratishga imkon beruvchi dastur.
Paint-rasm oriyentatsiyasini o'zgartirish, tozalash, belgilangan maydonni kesib 
olishga imkon beruvchi muharrir.
PhotoShop - grafik fayllarni qayta ishlashga imkon beruvchi dasturiy mahsulot.
Nazorat savollari.
1. Multimedia mahsuloti qanday mahsulot.
2. Multimedia mahsulottida asosiy narsa nima?
3. Multimediali ta'lim muhiti qanday elementlarni o'z ichiga oladi?
4.Nimalar o'rtasidagi aloqalar mavzuni chuqurroq tushinishga va mental 
modelning yaxshiroq shakllanishiga yordam beradi?
5.Multimedianing ta'limda qo'llashning asosiy afzalliklari nima?
Krossword savollari.
1. MAS 6.07 va 7.0 imkoniyatlarini kengaytiruvchi tizim qaysi?

---

2. Tasvirning boshqasiga qadambaqadam o'zgarib o'tishiga nima deyiladi?
3. Agar loyihaga malumotlar bazasi qo'shishni istasak biz qaysi dasturdan 
foydalanamiz?
4.Nurermedia Yengine qaysi firma tili?
5. Ekrandan chiqish uchun ko'rsatkichdan foydalanamiz?
Bolalar uchun 
dasturlar
Ensiklopediyalar 
O'rgatuvchi 
dasturlar
Ongni 
rivojlantiruvchi 
dasturlar

---

TESTLAR.
1. Sistema bloki nima?
a) kompyuterning asosiy elektron qurilmalarini o'z ichiga olgan qurilma
b) kompyuterning qo'shimcha qurilmasi
c) kompyuterning barcha asosiy qurilmalarini o'z ichiga olgan qurilma
d) matnli va ggrafikli malumotlarni tasvirlovchi qurilma
1.Monitor nima?
a) matnli va grafikli malumotlarni tasvirlovchi tasvirlovchi qurilma
b) kompyuterning asosiy elektron qurilmalarini o'z ichiga olgan qurilma
d) kompyuterning qo'shimcha qurilmasi
c) malumotlarni kompyuterga kiritish moslamasi 
3.Standart kompakt disklarning malumotlar sig'imi watch?
a) 700Mb b)1Mb c) 1Gb d)700Kb 
4.Standart raqamli DVD disklarning malumotlar sig'imi qancha to ?
a) 4,7Gb b)1Gb c)4,7Gb d)700Gb 
5.Quyidagi qurilmalardan qaysi biri xotiralarga tegishli?
a) qattiq disk b)drayver c) monitor d) protsessor
Multimedia 
mahsulotlari

---

6.Qanday turdagi printerlar bor?
a) lazerli, purkagichli va ignali b)EGA, VGA SV GA
c)EPSON HP Lazer Jet d) barchasi
7.Kiritish qurilmasi (klaviatura) nima uchun kerak?
a) ma'lumotlarni inson tomonidan kompyuterga kiritish uchun
b) kiritilgan malumotlarni qayta ishlash uchun
c) malumotlarni chop etish uchun
d) boshqa kompyuterlar bilan malumot almashish uchun
8. Shaxsiy kompyuterning qaysi qurilmasi tashqi qurilmalarga tegishli?
a) printer b) diskovod c) protsessor d) CD-ROM
9.Tezkor (operativ) xotira nima uchun kerak?
a)ma'lumotlarni katta tezlikda qayta ishlash uchun
b) malumotlarni saqlab qo'yish uchun
c) malumotlarni eslab turish uchun
d) dasturlarni ishga tushirish uchun
10.Sichqoncha nima?
a) amallar bajarishni yengillashtiruvchi moslama
b) foydalanuvchi tomonidan matnni kompyuterga kiritish
c) malumotlarni diskdan kompyuterga kiritish
d) matnli va grafikli malumotlarni tasvirlovchi moslama