Mavzu№1. Ko‘rish analizatori va uning yordamchi a’zolari klinik anatomiyasi va fiziologiyasi

Qovoqni ichkariga burilishi. 

Qovoqning  kiprikli  qirrasini  ko‘z  olmasi  tomonga  qayrilishi  kasalligida  kipriklar  shox  pardani 

qirib  shikastlantiradilar  va  yara  hosil  qilinlari  ham  mumkin.  Qovoqni  ichkariga  burilish  spastik  (ya’ni 

aylanma  mushakning  qovoq  kismini  spastik  kiskarishi)  va  chandiqli  (ya’ni  tog‘ayni  travma,  traxoma, 

---

kuyish  oqibatida kiyshayishi) bo‘lishi  mumkin. Spastik qovoqni ichkariga   burilish  ko‘pincha keratit va 

qon’yunktivit  bo‘lgan  kariyalarda  ham  uchraydi.  Davolash:  qovoqni  spastik  ichkariga  burilishini 

davolashda avval keltirib chikaruvchi sabablarni yo‘qotish zarur. Xirurgik davolash: qovoq terisining bir 

kismi  olib  tashlanadi  va  qovoqni  tashqariga  qaratuvchi  iplar  qo‘yiladi.  Chandiqli  qovoqni  ichkariga 

burilishi plastika qilish yo‘li bilan to‘g‘rilanadi. 

Qovoqni tashqariga buralishi spastik, paralitik, atonik va chandiqli bo‘ladi. 

Qovoqni spastik tashqariga burilishi surunkali blefaroqon’yunktivitlarda yuzaga keladi. 

Qovoqni  paralitik  tashqariga  burilishi  yuz  nervi  paralichida  ko‘zatiladi.  Qovonni  atonik 

tashqariga  burilishni  odatda  qariyalarda    aylanma  mushakning  atrofiyasi  va  terining  elastikligining 

yo‘qolishi oqibatida bo‘ladi. 

Qovokni  chandiqli  tashqariga  burilishi  travma,  qo‘yish  natijasida  yuzaga  keladi.  Klinik 

ko‘rinishda qovoq ko‘z olmasidan ajralib va pastga osilib turadi. Og‘ir holatlarda qovoq qon’yunktivasi 

tashqariga  ag‘darilib  turadi  va  doimiy  tashqi  ta’sirga  duchor  bo‘lgani  uchun  gipertrofiyalanadi  hamda 

dag‘allashadi.  Qovoqni  tashqariga  burilishi  yosh  nuqtalarning  ham  tashqariga  burilishi  bilan  birgalikda 

bo‘ladi,  shuning  uchun  doimiy  ko‘z  yoshlanishi  ko‘zatiladi.  Davolash,  asosan  xirurgikdir.  Keng 

qo‘llaniladigan usullardan biri Kunit-shimanovskiy operatsiyasidir.