Мцяллифдян

Daxili-pərdəli  (kombinə  edilmiş)  üsul.  SpirtləĢdirilmiĢ  Ģərab 

materialı-maya  məhlulu  ilə  birlikdə  daxili  fermentləĢmə  üçün 

rezervuara  doldurulur  (həcminin  80%-ə  qədəri).  Sonra  ferment-

ləĢmə  getsin  deyə,  rezervuara  oksiken  verilir  və  qarıĢdırılır.  200-

250  mq/dm

3

  aldehid  toplandıqda  pərdəli  üsulla  xeresləĢmə  üçün 

olan  qurğuya  verilir  (Ģəkil  16.8).  Daxili-pərdəli  üsulla  xeresləĢmə 

prosesinin davametmə müddəti təqribən 1 aydır.  

 

 

Şəkil 16.8. Daxili pərdəli üsulla xeres istehsalının aparat texnoloji sxemi 

 1-oksigen balonu; 2-maya aparatı; 3-toplayıcı rezervar; 4-paylayıcı;  

5-dozalaşdırıcı  nasos;  6-spirt  merniki;  7-təzyiq  rezervarı;  8-axımda  

xeresləşmək  üçün  qurğ;  9-xeres  maya  pərdəsi;  10-pasterizator;  11-

filtr; 12-mərkəzdən qaçma qüvvəsi ilə işləyən nasos 

 

Qeyd  etdiyimiz  üsullarla  alınmıĢ  Ģərab  hazır  xeres  olmayıb, 

kupaj üçün əsas materialdır. Ümumiyyətlə, hazır xeresin tərkibinə 

xeres  Ģərab  materialı,  turĢ  yetiĢdirilmiĢ  və  iĢlənmiĢ  yüksək 

keyfiyətli ağ Ģərab materialı, mistel, spirtləĢdirilmiĢ Ģərab materialı 

və koler daxildir. 

AlınmıĢ kupajın isti iĢlənməsi aparılır ki, bu onun  keyfiyyətini 

yüksəltməklə  dad  və  buketində  lazımi  xüsusiyyətlər  yaradır.  Bu 

iĢləmə  çəllək,  yaxud  rezervuar-larda  aparıla  bilər.  Sonuncu  daha 

---

 

~ 385 ~ 

 

səmərəli  olub,  Ģərab  itkisini  10  dəfə  azaldır.  Ġsti  iĢləmə  40°C 

temperaturda  45  gün  müddətində  aparılır.  AĢağı  temperaturda 

(30°C) iĢlədikdə bu müddət 120 günə qədər yüksəlir. 

Ġsti  iĢləmə  xeresin  kimyəvi  tərkibinə  də  təsir  edir.  Belə  ki, 

aldehidlərin miqdarı azalmaqla, asetalların miqdarı kəskin artır. 

Uçucu efirlərin miqdarı 2-3 günə yüksəlməklə, üzvi turĢular və 

aminturĢuların tərkibinin sonrakı dəyiĢdilmələri gedir. 

MDB-də respublikalar üzrə aĢağıdakı markalarda xeres istehsal 

olunur: 

Moldova keyfiyyətinə  görə  –  ordinar  və markalı; tipinə görə  – 

süfrə, tünd və desert Ģərablar istehsal edir.Xeres «Moldova» spirti 

14-16  h.%,  titrləĢən  turĢuluğu  5-6  q/dm

3

,  markalı,  turĢ  süfrə 

Ģərabıdır. Beynəlxalq dequstasiyalarda 3 qızıl və 4 gümüĢ medala 

layiq  görülmüĢdür.  Xeres  «Yantar»  spirti  18  h.%,  Ģəkər  1,5  %, 

titrləĢən  turĢuluğu  5  q/dm

3

.  Markalı  turĢ  tünd  Ģərabdır.  Rəngi 

parlaq  qızılıdan  kəhraba  rənginə  qədər  dəyiĢir.  Qızıl  və  gümüĢ 

medallarla təltif olunmuĢdur. 

«Tünd  xeres»,  spirti  20  h.%,  Ģəkəri  3%,  titrləĢən  turĢuluğu  5 

q/dm

3

-dir.  Beynəlxalq  dequstasiyalarda  5  qızıl  və  4  gümüĢ  medal 

almıĢdır.Xeres  «Yaloven»  spirti  –  19%,  Ģəkəri  –  9%,  titrləĢən 

turĢuluğu 5 q/dm

3

-dur. Desert xeres olub, tünd-çəhrayı rəngə malik 

olur.