Muğam operası Muğam operasıXX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda meydana gəlmiş orijinal opera janrıdır. Üzeyir
Hacıbəyovun yaradıcılığında təşəkkül tapmışdır. Onun muğam sənətinə əsaslanaraq yaratdığı "Leyli və Məcnun" (1908) operası ilə Azərbaycan və Şərqdə opera sənətinin əsası qoyulmuşdur. Bu əsərin tamaşaya qoyulması
musiqi teatrının yaranmasma səbəb olmuş, Azərbaycan bəstəkarlıq sənətinin bünövrəsini qoymuşdur. Eyni
zamanda, bu hadisə muğam ifaçılığı sənətinin hüdudlarmı genişləndirmiş, xanəndələrin opera səhnəsinə
çıxmasına təkan vermişdir. Ü.Hacıbəyov , həmçinin, "Şeyx Sənan" (1909), "Rüstəm və Söhrab" (1910), "Şah
Abbas və Xurşid Banu" (1912), "Əsli və Kərəm" (1912), "Harun və Leyla" (1915) operalarının müəllifidir.
Ü.Hacıbəyovun yaradıcılıq təcrübəsindən bəhrələnən digər bəstəkarlar da muğam operaları yaratmışlar:
Z.Hacıbəyovun "Aşıq Qərib" (1916), M.Maqomayevin "Şah İsmayıl" (1916) operaları bu janrın maraqlı
nümunələridir. Bu ənənə XX əsrin II yarısında da bəstəkarlar tərəfindən davam etdirilmişdir: Ş.Axundovanın
"Gəlin qayası", C.Cahangirovun "Xanəndənin taleyi" operaları bu qəbildəndir. V.Mustafayevin "Vaqif",
V.Adıgözəlovun "Natəvan" opera-larında dövrün görkəmli xanəndələrinin obrazlarını canlandırmaq üçün əsərin
musiqi məzmununda muğamlardan istifadə edilmişdir.