Media va axborot savodxonligi pedagogik innovatsiyalar, professional



Yüklə 5,11 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə106/117
tarix14.12.2023
ölçüsü5,11 Kb.
#177264
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   117
Media va axborot savodxonligi Norbotayeva Dildora Erkin qizi

 
2. Bugun media savodxonlik.
Xo‘sh, media savodxonlik nima? Nega 
bugun uning ahamiyati tobora ortib bormoqda? Axborot oqimining bir necha 


213 
barobar tezlashishi, ijobiy ma’lumotlar bilan bir qatorda salbiy xarakterdagi 
axborotning ko‘payishi media savodxonlikka ega bo‘lish zaruratini qo‘ydi. 
An’anaviy tarzda media savodxonlik shaxsning adabiya sirlarni tahlil eta olish va 
sifatli matnlarni yaratishidan iborat bo‘lgan. Bugun media savodxonlik – 
axborotning nega va nima uchun uzatilayotganligini bilish demakdir.
Media savodxon inson o‘ziga bu axborotni kim va nima maqsadda 
yaratgan? Ushbu xabar men uchun zarurmi? degan savolni bera olishi va to‘g‘ri 
xulosa chiqarishi, unga nisbatan tanqidiy yondashishi lozim. Mazkur savollar 
nafaqatsiz oilangiz davrasida televizor ko‘rayotganda, mashinada radio 
eshitayotganda yoki internetdagi xabarlarni ko‘rayotgan paytda berilishi, balki har 
qanday axborotni qabul qilayotgan va unga baho berayotganda ham kerak. 
Bugungi axboriy muhitni tushunishda media savodxonlik muhim ahamiyat kasb 
etadi. Xo‘sh, media savodxonlik nima uchun kerak? 
Avvalo: 
- Huquqiy demokratik jamiyatimizning to‘laqonli , faol fuqarosi sifatida amalga 
oshirilayotgan islohotlar mazmun - mohiyatini tushunish; 
- OAV orqali uzatilayotgan va qabul qilinayotgan kundalik axborotni saralash
ko‘nikmalarini shakllantirish; 
- Axborot orqali inson ongini boshqarishga yo‘l qo‘ymaslik va har qanday 
vaziyatda to‘g‘ri qaror qabul qilish
- Insonning vizual obrazlar ta‘siri ostida ijobiy yoki salbiy tomonga
o‘zgarishlarini tahlil eta olish va vizual xabarlar ostida beriladigan ko‘rinmas
ma‘lumotlarni “o‘qiy olishi”; 
- OAV orqali beriladigan matnli kommunikatsiyalar mohiyatini tahlil etishi; 
- Axborot qayerdan, kim tomonidan va nima maqsadlarda uzatilayapti, kimning 
manfaatlarini o‘zida aks ettirayapti, degan savollarga javob topa olish uchun 
zarurdir. 
Media savodxonlik tushunchasi borasida turli fikrlar mavjud bo‘lib, 
AQShning Jamiyat xususidagi xalqaro ensiklopediyasida qayd etilishicha, “Media 
savodxonlik — inson jamiyatdagi fuqaro sifatidagi ma’suliyatini his qilgan holda 


214 
faol va savodli bo‘lishi, media matnlarni qabul qila olishi, yaratishi, tahlil eta olishi 
va baholashi, zamonaviy mediani ijtimoiy-madaniy va siyosiy mazmunini tushuna 
olishi demakdir”. Media savodxonlikning maqsadi har bir medianing ustuvorliklari 
va kamchiliklarini tushungan holda ular tomonidan tarqatilayotgan axborotni 
saralay bilishi va zarurini qabul qilish ko‘nikmalarini shakllantirish bo‘lsa, asosiy 
vazifasi insonlar tomonidan istemol qilinadigan har qanday axborotning 
manipulyativ kuchini anglagan holda undan chegaralanishdir. Shuningdek
odamlarga OAV hamda fuqarolik jurnalistika ro‘lini tushunishga yordam berishdir. 

Yüklə 5,11 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   117




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin