□■ Vaqtinchalik laxta hosil qilishda – trombotsitlar agregatsiyasi va adgeziyasi hisobiga
□■ Laxta hosil boʻlishidagi vazifasi – trombotsitlar qon ivishining boshlanishi uchun javobgar
ichki protrombin aktivatori shakllanishida muhim rol oʻynaydi.
□■ Retraksiyadagi roli (laxta tortilishida) Trombotsitlar tarkibidagi qisqaruvchi oqsillar (aktin, miozin, tromboserin) laxta retraksiyasida muhim rol
oʻynaydi.
□■ Jarohatlangan tomirlar tiklanishidagi (
reparatsiyadagi ) roli
Trombotsitlar sitoplazmmasida mavjud boʻlgan
trombotsitar oʻsish omili (PDGF) shikastlangan tomirlar
endoteliysi tiklanishida muhim rol oʻynaydi.
!!! Trombotsitar oʻsish omili shuningdek, makrofaglar va endotelial hujayralarda ham sintezlanadi va u alfa va betta subbirlikdan iborat. 2.
Himoya mexanizmidagi roli Trombotsitlar agglutinatsiya jarayonida fagositoz qilish qobilyatiga ham ega. Ular odatda, uglerod
zarrachalarini, viruslar va immun komplekslarni fagotsitoz qilishga yordamlashadi. (
!!! Tarkibidagi lizotsim, betta lizin vahokazolar yordamida )
3.
Tashish va zahira funksiyasi Trombotsitlar GIT dan o'tayotganda konsentratsiya gradiyentiga qarshi 5HT (serotonin) ni olishi mumkin. 5HT
trombotsitlarda zahiralanishi va jarohatlangan sohaga tashilishi mumkin.
Normal miqdori va normadan siljish turlari Normada trombotsitlarning miqdori 1,5-4,5 lakh/ml atrofida oʻzgarib turadi. Oʻrtacha miqdori esa 2,5 lakh/ml
ga teng hisoblanadi.
Fiziologik oʻzgarishlar 1.
Yosh – trombotsitlarning miqdori chaqaloqlarda kamroq (1-2lakh/ml) boʻladi. Kattalardagi miqdori
tugʻilishdan 3 oy oʻtib aniqlanadi.
2.
Jins – odatda erkaklar va ayollarda trombotsitlar miqdori farqlanmaydi. Ammo, ayollarda hayz jarayonida
qon ketishlar hisobiga trombotsitlar miqdori kamayishi kuzatiladi.
3.
Ovqatdan keyin – trombotsitlar miqdorining yengil oʻsishi kuzatiladi.
4. Kuch talab qiladigan mashqlardan keyin – trombotsitlar miqdori oshishi kuzatiladi.
5.
Yuqori balandliklarda – trombotsitlar miqdori ortishi kuzatiladi.
