S
ən vuran yaranı Vətən sağaltdı,
Ell
ərin yanında ağ oldu üzüm.
Gül
ə bilməyirsən daha bığaltı,
Gözüm
ə tikan tək basıram özüm.
Ömründ
ə yamanlıq gözləmə məndən
Yamana
yamanlıq mükafat olar.
Unutma,
ər törər ər oğlu ərdən,
Ondan da dünyada
yaxşılıq qalar (53, 30).
Pişik istədiyindən
yeyir
balasını
M
ən də səni yeyəcəyəm istədiyimdən.
T
əndirindən çıxan çörəyi yeyəcəyəm,
Ağacın gətirən barın yeyəcəyəm.
P
ətəyinlən sülüzən balı yeyəcəyəm,
Yemişəm, yeyəcəyəm... (60, 16)
Dağlar düşdü qabağa
Daşlar nişan verdi.
Daşlar gətirdi adamları bura
Bir d
ə
56
daşlar dişinə vurdu
adamları burda.
Adamlar
daşların izinə düşdü
Burdan da keçib ged
ən gördülər Zərdüştü!
Sudan quru
çıxan daşlar
d
ənizlə vuruşanlara,
dalğayla tutaşanlara,
tufanlarla gül
əşənlərə
Od yerini
nişan verdi.
Diz çökm
ədi dəniz,
dil tökm
ədi dəniz,
can verm
ədi dəniz,
qan verdikc
ə qan verdi (98, 14).
Frazeoloji material
şairdən-şairə, şeirdən-şeirə keçərək
cilalanan, poetik ruhun,
poetikamızın misilsiz ünsürünə dönüb
m
ətnin siqlətini artırır. Bədii mətnə orijinal naxışları həkk edib
poetik
ovqatı, lirik obrazı həddən ziyadə aydınlaşdırır. Bədii
qavrayış prosesində frazeologiya şeirin elə bir detalıdır ki, öz
m
əqamında işlədilərsə, lirik düşüncələr silsiləsinə təravətli ab-
hava b
əxş edir, lirik «mən»in ruhunu və intellektini poetik
dolğunluqla canlandırır. Lirik əhval-ruhiyyə frazeoloji
birl
əşmələrin şeirin forma sərrastlığında iştirakı ilə bahəm məna
axarına qovuşması ilə də birbaşa bağlıdır.
Poetik yükd
ən nisbətən məhrum, üslubi siqlət daşımaq
funksiyasında məhdudluq olan dil vahidlərindən fərqli olaraq,
cilalandıqca, əsərdən-əsərə keçdikcə bədii leksikasımızın
mühüm ünsürün
ə çevrilir, özünəməxsus poetik nəfəsi ilə diqqət
ç
əkir. Həzin düşüncə intonasiyası, kövrək lirizm frazeologizmlə-
rin
ilıq nəfəsi ilə isinir.
Frazeoloji birl
əşmələrdə şeir poetikasının vacib tələblərini
öd
əyib fikri-hissi vüsətin genişliyini yaratma xassəsi vardır.
Onlar obraza m
əxsus poetik cizgiləri dərindən səciyyələndirir və
şeirin daxili poetik pafosu frazeoloji tərkibin yaratdığı forma və
57
münd
əricədən bu qənaət hasil olur ki, şeir dilində frazeologizm-
l
ərə belə münasibət onun üslubi incəliyini, daxili mündəricəsini
d
ərindən duymağın və qavramağın nəticəsidir. Buna görə sadəcə
quruluş təzahürü, forma əlaməti kimi çıxış etmir, müəyyən bədii
qay
ənin ifadəçisi olaraq üslubi fəallığa yiyələnir.
Düşmənin güclüdür
əgər sözünü
Dostları ilə paylaş: |