Mehnat unumdorligi statistikasi

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O`RTA MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI SHAROF RASHIDOV NOMIDAGI SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI INSON RESURSLARINI BOSHQARISH FAKULTETI IQTISODIYOT YO`NALISHI “STATISTIKA” FANIDAN “MEHNAT UNUMDORLIGI STATISTIKASI” MAVZUSIDAGI MUSTAQIL ISHI BAJARDI: SAFAROV M. QABUL QILDI: BAKAYEV Z. SAMARQAND 2022

Mehnat unumdorligi statistikasi

Mehnat unumdorligi – bu, ishlab chiqarish sohasida band bo‘lgan, mehnat sarfining samaradorligidir. Mehnat unumdorligini oshirish esa doimiy jarayon hisoblanadi. Kishilar doimi mavjud resurslarni tejab tergab saflagan holda ko‘proq mahsulot ishlab chiqarishga harakat qiladilar. Shu maqsadda ish qurollari,asbob uskunalar takkomilashtirilib boriladi. Mehnat unumdorligining o‘sishi xalqning turmush farovonligiga va uning o‘sishiga olib keladi.Biz moddiy va ma’naviy boyliklarni qanchalik ko‘p va arzon ishlab chiqaradigan bo‘lsak ularni shunchalik ko‘p istemol qila olamiz. Bozor iqtisodiyoti sharoitida kishilar talab va ehtiyojlarining miqdori ko‘payibgina bormay ularning tarkibi ham o‘zgarishda bo‘ladi. Mehnat unumdorligining o‘sishi ishlab chiqarish tarmoqlarida band bo‘lgan xodimlar sonini kamaytirib,uning bir qismini xizmat ko‘rsatish sohalariga yo‘naltiradi. Rivojlangan mamlakatlarda aholining asosiy qismi xitzmat ko‘rsatish korxonalarida band bo‘ladi. Mehnat unumdorligining mutasitl oshib borishi kishilarning turmush darajasi va farovonligining oshishiga olib keladi hamda davlat tamonidan aholini ijtimoiiy himoya qilish,ijtimoiy ta’minot va ijtimoiy infratuzilma obyektlarini rivojlantirish imkonini beradi.

Mehnat unumdorligini oshirish uchun unga ta’sir etuvchi omillarni aniqlash lozim bo‘ladi. Statistika ana shu omillarni maxsus statistik usullar yordamida tahlil qiladi hamda mehnat unumdorligini oshirish imkoniyat va rezervlarini aniqlashga imkon beradi. Mehnat unumdorligi mahsulot miqdorini oshiribgina qolmay uning sifatini ham oshiradi hamda ishlab chiqarish samaradorligining oshishiga olib keladi. Shu bilan birga mehnat unumdorligi ishlab chiqarish samaradorligining muhim ko‘rsatkichlaridan biri hisoblanadi.