MəMMƏdov qəRİb xəLİlov mahmud



Yüklə 4,78 Mb.
səhifə139/751
tarix28.12.2021
ölçüsü4,78 Mb.
#16756
1   ...   135   136   137   138   139   140   141   142   ...   751
 

V Fəsil 

EKOLOJİ SİSTEMLƏR 

 

«Ekosistem» terminini elmə ilk dəfə 1935-ci ildə ingilis botaniki Artur Corc Tensli daxil etmişdir. Termin 

müəyyən sahədə (biotopda) bütün orqanizmlər (yəni biosenoz) daxil olmaqla istənilən vahidi (olduqca mütəlif 

həcmdə) və onun sistem daxilində  fiziki mühitlə qarşılıqlı əlaqəsini göstərərək enerji axınının müəyyən dəqiq 

trofiq strukturunu, növ müxtəlifliyini və maddələr dövranını (yaxud biotik və abiotik mühit arasında mübadilə-

ni) ifadə edir. Sadə desək,  biosferdə maddələr mübadiləsi gedən üzvi və qeyri üzvi komponentlərin istənilən 

məcmusu ekosisem   adlanır. Tenslinin fikrincə ekosistem yer səthində əsas təbiət vahididir. O, ekosistemə bio-

top və biosenozun tam vahidi kimi baxır. (şəkil 5.1.) 

 



 

72

 



Şəkil 5.1. Ekosistemin sxemi (Məmmədov, Suravegina, 2000)

«Ekosistem» anlayışı «biotop» anlayışından ayrılmaz surətdə bağlıdır. Biotop şəraiti yekcins olan müxtəlif 

ölçülü və ya həcmli coğrafi rayondur. Biotop və ya ekotop eyni relyef, iqlim, torpaq və digər abiotik amillərə 

malik olan su hövzəsində və ya quruda müəyyən biosenozun məskən saldığı sahədir. Aşağıdakı biotoplar ayrılır: 




Yüklə 4,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   135   136   137   138   139   140   141   142   ...   751




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin