|
Xəzərin əsas morfometrik elementləri
Hissə
Səthin sahəsi,
min km
2
Suyun həcmi
min km
3
Ən dərin
yeri
Şimal
104,6 0,49
2,0
Orta 138,2
26,75
788
Cənub 149,8
51,40
1025
Dəniz,
bütövlükdə
392,6 78,64 1025
Xəzərin suyiğma hövzəsi 3,1-dən 3,5 min km
2
-ə qədərdir, bu ərazi dünyada olan qapalı su hövzələrinin 10%-
ni təşkil edərək şimaldan cənuba 2500 km uzanır, eni isə qərbdən şərqə 1000 km-ə yaxındır. 9 dövlətin (Azər-
baycan, Qazaxstan, İran, Gürcüstan, Ermənistan, Özbəkistan, Rusiya, Türkiyə) ərazisi bütövlüklə və ya qismən
bu hövzəyə daxildir.
Xəzərdə müxtəlif böyüklükdə ümumi sahəsi 350 km
2
-ə bərabər olan 50-ə qədər ada vardır. Adaların bir qis-
mi Bakı və Abşeron arxipelaqlarında birləşmişdir.
Xəzər dənizi on böyük körfəzə malikdir: Komsomolets, Manqışlaq, Qazax, Qara-Boğaz-Göl, Türkmənbaşı,
Türkmən, Qızıl-ağac, Həştərxan və Qızlar, Xəzərin İran sahilində iki böyük körfəzi var: Çirkən və Ənzəli. (keç-
miş Pəhləvi)
Xəzər dənizinə 130-dan çox çay axır. Onlardan doqquzu delta xarakterlidir (cədvəl 10.2).
Volqa Xəzərə tökülən ən böyük çay sayılır. Səth axınları hüdudlarında bu çayın suyığma hövzəsinin sahəsi
min km
2
- dir. (Məmmədov, 2001).
190
Cədvəl 10.2.
Dostları ilə paylaş: |
