5. Tanlama kuzatish usulining amaliyotda qo‘llanilishi Statistika amaliyotida tanlama kuzatish statistik ma’lumotlarni olishning asosiy usuli sifatida keng qo‘lamda qo‘llaniladi. Davlat statistikasi asosan quyidagi ishlarni amalga oshirishda tanlab kuzatish usulidan foydalanadi:
1) YAlpi ma’lumotlarni tanlab kuzatish:
2) Ishchi, xizmatchilar va tadbirkorlar oilalarning byudjetlarini tanlab o‘rganish:
3) aholini ro‘yxatga olishda tanlab kuzatish usulidan foydalanish:
4) Maxsulotlar va tovarlar sifatini nazorat qilishda:
5) Ishchi, xizmatchialr va tadbirkorlar daromadlarining tarkibini va o‘y sharoitlarini kuzatishda:
6) YAkka ho‘jalik va dehqon xo‘jaliklaridagi ekin maydonlarini hisobgaolishda:
7) Aholining xalq iste’moli tovarlariga bo‘ladigan talabini o‘rganishda:
8) Korxonalarda ish vaqtidan foydalanish samaradorligini o‘rganishda:
9) Bozor kon’yukturasi o‘rganishda:
10) Boshqaruv samaradorligini aniqlashda va shu singari ishlarni amalga oshirishda qo‘llaniladi.
Tanlama kuzatish iqtisodiyotning hamma sektorlarini qamrab oladi.
Mavzu bo`yicha tayanch iboralari 1. Tanlama kuzatish usuli -tasodifiy holda tanlab olingan to‘plam birliklarini kuzatish natijasida olingan ma’lumotlar bosh to‘plamga yoyish usulidir.
2. Tanlama kuzatishning vazifasi -tanlab olingan to‘plam birliklari asosida o‘rganilayotgan to‘plamning hammasiga umumiy tasvir berishdan iboratdir.
3. Tanlama kuzatish usulining qo‘llanilishining eng muhim shartlari - tanlab kuzatishning hamma qoidalari va tamoillariga amal qilish va to‘plam birliklarini tanlash ishlarini ilmiy asosda tashkil qilishdir.
4. Tasodifiy tanlash - bosh to‘plamdan birliklarni hech qanday sestemaga solinmasdan tasodifiy holda tanlanishidir
5. Mexanik tanlash usulining mazmuni - tanlab olingan to‘plam bilan bosh to‘plamga kiritiladigan birliklari o‘rtasida munosabatlar praporsiyasining aniqlanishidan iborat.
6. Tipik tanlash - bosh to‘plam birliklarini bir nechta tipik guruhlarga ajiratish mavjud bo‘lgan holda qo‘llaniladi.
7. Uya (seriya)li tanlab kuzatish - to‘plam birliklari kichikroq guruhlar yoki uya( seriya)-larga birlashtirilgan to‘plam birliklari uchun qo‘llaniladi.
