Metall keskich asboblar bilan ishlov berish

 

---

9. Xon kallag yordamida teshiklarni xoninglash usuli 
Xoninglash usuli, qayroq toshlar bilan biriktirilgan maxsus kallaglar 
yordamida olib boriladi (12.7-rasm). Кallag bir vaqtning o’zida ham aylanma va 
ham ilgarilanma-qaytuv harakatlarini qilish imkoniyatiga ega; natijada ishlanuvchi 
yuzada abraziv zarrachalaridan qiya joylashgan mayda setka chiziqlar barpo bo’ladi. 
Bu setkalar ekspluatasiya qilish davrida moylarni o’zida yaxshi ushlab turish 
imkoniyatini yaratadi. Xoninglash usuli bilan tanavor teshigi ichki yuzasidan 0,01-
0,20 mm gacha bo’lgan qatlam olib tashlanadi. Shu miqdor chegarasida teshik 
konusliligi va ellipsliligi to’g’rilanadi. Teshikning boshlanishi va chiqishidagi 
diametrlarining kichrayishiga yo’l qo’ymaslik uchun qayroq toshlar bir qancha 
uzunlikda tashqariga chiqib harakatlanishi darkor bo’ladi. Xoninglash usulini bir-
ikki ayrim hollarda uch yurishda bajariladi, bu esa qayroq toshlar zarradorligiga 
bog’liq bo’lib: dastlabki xoninglash uchun zarradorligi 4-8 markali, toza xoninglash 
uchun 3 markali qayroq toshlar qo’llaniladi. Xoninglash jarayoni kerosinga 10-20% 
texnik moyi aralashgan maxsus suyuqlik bilan olib boriladi. Xoninglash usuli 5-20 
mkm ishlov berish aniqligini va R
a
=0,63-0,125 mkm yuza tozaligini ta’minlaydi. Bu 
usul, yuqori yuza tozaligiga ega bo’lgan aniq teshiklarga ishlov berish usuli sifatida 
qo’llaniladi. 
12.7-rasm. Xoninglash opera- 12.8-rasm. Supperfinshlash 
siyasi. amalsi. 
10. Supperfinish usuli 
Superfinish usuli ham shuningdek qayroq toshlik maxsus kallaglar yordamida 
olib boriladi (12.8-rasm). Bu usul tashqi va ichki aylanuvchi yuzalarga hamda yassi 
yuzalarga ishlov berishda ishlatiladi. Ishlov berish davrida zarradorligi 3 markali 
qayroqlar qo’llaniladi. 
Supperfinish usuli yordamida faqat yuzaning tozaligi oshiriladi, ya’ni 
R
a
=0,125-0,030 mkm oralig’ida bo’ladi. Bu usul bilan oldingi ishlovdagi xatoliklar 
to’g’rilanmaydi. Jarayon 10-15% li veretyon moyli kerosin moylovchi-sovituvchi 
suyuqlik berish bilan o’tkaziladi. Shuning uchun qayroqlar yuzadagi moy plyonkasi 
uzilgan joylardagi
mikronotekisliklarga tegib o’tadi. Ma’lum tozalik darajasiga 
erishilganda, moy plyonkasining uzilishi natijasida jarayon avtomatik ravishda 
to’xtaydi.