Ovuntunun qəliblənməyə uğradılması üçün hazırlanma prosesi bişmiş material və məmulatların hazırlanmasının ümimi sxemində əasa yerlərdən birini tutur.Ovuntu metallurgiyası praktikasında metallik ovuntular hər şeydən əvvəl xüsusi təyinatlı zavodlarda istehsal olu-nur.Odur ki,hər bir istehlakçının tələbatına uyğun gələn hazır məhsulun texniki göstəricilərini nəzərə almaq mümkün deyil.Buna görə də demək olar ki,bütün hallarda ovuntuya lazımi kimyəvi və fiziki xassələr ver-mək üçün ovuntunun xüsusi hazırlanma əməliyyatına uğradılması zəru-rəti yaranır. Hətta ovuntunu istehlakçıların özləri istehsal etsələr belə, preslənmədən əvvəl əlavə əlavə lazımi əməliyyatlar zəruridir. Ovuntu-nun preslənməyə hazırlanmasında əsas əməliyyatlar bunlardır:
1.Tabalma
2.Ələmə və ya siniflərə ayırma
3.Qatışdırma
OVUNTULARIN PRESLƏNMƏYƏ HAZIRLANMASI. PRES-QƏLİBLƏRDƏ SOYUQ PRESLƏMƏ
METALLURGİYA VƏ METALŞÜNASLIQ KAFEDRASI
Tabalma. Emalın bu növü ovuntunun plastiklik xassələrini, yük-səltmək, presləmə və qəlibləmə qabiliyyətini yaxşılaşdırmaq məqsədi ilə tətbiq olunur.Tabalma zamanı ilk növbədə pərçimlənmə kənarlaşdı-rılır, yəni səthə yaxın qatda metal hissəciklərinin kristallik qəfəsindəki sürüşmə aradan qaldılır və ovunun alınma prosesindən qalan və ya uzun müddət düzgün şəraitdə saxlanılmaması nəticəsində əmələ gələn oksid-lər reduksiya olunur.Qızdırma qoruyucu mühitdə (reduksiyaedici inert və ya vakkum) metal ovuntusunun 0,4-0,6Tər temperatur intervalında yerinə yetirilir.Məsələn, oksidləşmiş mis ovuntusunu 350-4000C tempe-raturda, oksidləşmiş dəmir ovuntusu 650-7500C-də tabalmaya uğradılır.
Tabalmaya mexaniki xırdalama, elektrolizi və karbonillərlə sey-rəkləşdirmə üsulları ilə alınan ovuntular daha çox uğradılır. Reduksiya-olunma yolu ilə alınan ovuntular o vaxt tabalmaya uğradılır ki, ovuntu-nun tərkibinin təmizliyini yüksəltmək kiçik hissəciklərin böyüdülməsi (məsələn, öz-özünə alışmadan qorumaq üçün) zərurəti olsun.
