Metodikasining

Katta guruhda tabiiy material va qog‘ozdan qurish-yasashga o‘rgatishning metod va usullari. Bolalarga qog‘oz va boshqa ma­ terialdan narsa yasashni o‘rgatishda tarbiyachi narsalarni ketma-ket ko‘rsatish, tayyor namunani kuzatish, bolalar bilimini tekshirish uchun savollar berish, bajarish usulini ko‘rsatishdan keng foydala­ nadi. Metodni tanlash va uni amalda qo‘llash o‘rgatishning vazi- fasiga bog‘liq. Silindrdan narsa yasashda tarbiyachi silindrni qan­ day yasashni tushuntirmaydi, chunki bu shakl bolalarga tanish. Bu o‘yinchoq qanday qismlardan qilingan? Chiziqchani qanday qilib silindrga aylantirish mumkin? kabi savollar beriladi. Bunday savollar bolalarga ish faoliyatining qanday borishini eslatadi, qismlarni bir- ma-bir birlashtirish kerakligini tushuntiradi. Boshqa mashg'ulotda tarbiyachi tayyor namunani kuzatib bo‘lgach, kvadrat qog‘ozni ikki- ga buklash, doirani teng ikkiga buklashni taklif etadi. Bolalar kema hosil qilish uchun, nima qilish kerakligini aytib beradilar. Agar ular javob berishda qiynalsalar yoki noto‘g‘ri javob bersalar, tarbiyachi to‘g‘rilab aytib beradi. Bolalar diqqatini yangi yasaladigan narsaga qaratish uchun tarbiyachi mashg‘ulotga 1—2 kun qolganda qo‘l ish- lari burchagida namunalar ko‘rgazmasini tashkil qiladi. Masalan, kichik kompozitsiyalar tashkil qiladi, silindrdan 2 xil figura —tul- ki va quyon, 2 ayiqcha yoki turli o ‘yinchoqlami namoyish qiladi. Tarbiyachi bu o ‘y m c h o q la r n i ko‘rsatmay turib, bolalar diqqatini ularni bir-biriga qanday birlashtirilganligiga qaratadi. Mashg‘ulot- da tarbiyachi ba’zan yangi usulni individual tarzda ko‘rsatib beradi. Bolalar parolondan doiracha hosil qilishni o‘rganganlaridan so‘ng tarbiyachi hamma bolalarga doirachani sim bilan birlashtirislmi ko‘rsatadi. Bolalar o ‘z ishlarini bajarayotganlarida tarbiyachi i|iyn algan bolalarga yordam beradi. Tarbiyachi mashg‘uIot payliila !><>
163
lalarga awaldan bu o‘yinchoqIar, narsalarni nima uchun yasash­ larini, nima uchun kerakligini uqtiriladi (o‘yin uchun, kichkintoy- larga sovg‘a uchun, archani bezatish uchun va hokazo). Qurish- yasash mashg‘ulotlarini tarbiyachi turli qurilish materiallardan foy- dalanilgan holda olib borishi lozim.