Metrologiya, standartlashtirish va sifatni


XIX  asrning oxirlariga kelib Yevropa davlatlari, ayniqsa, kichik



Yüklə 15,19 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə16/162
tarix14.12.2023
ölçüsü15,19 Mb.
#179450
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   162
1666003133-1

XIX 
asrning oxirlariga kelib Yevropa davlatlari, ayniqsa, kichik
hududlardan tashkil topgan Germaniyada standartlashgan deb
atalishi mumkin bo‘lgan mahsulotlar soni juda ko‘payib ketgan.
Chunki katta bir mamlakat ichida kichik-kichik hududlar mavjud
bo‘lib, hali umumlashgan talablar shakllanmagan, o ‘lchovlar taso-
difiy tanlangan edi. Masalan, Genrix II tirsagiga teng o ‘lcham
«lokot» nomi bilan, buyuk Karl oyog‘i o ‘lchamiga teng birlik «fut»
nomi bilan yuritilgandi.
13


1790-yilda Fransiyada ilk bor uzunlik birligi sifatida «metr»ga
asos solinib, u Yer meridiani chorak uzunligining o ‘n milliondan
birini tashkil etadi. Oradan 85 yil o ‘tgach, Parij konvensiyasida
xalqaro o ‘lchov va tarozilar mahkamasi uzunlik birligi sifatida metrni
qabul qildi. Bu voqea ilmiy-texnik taraqqiyotning muhim hodisa-
laridan biri bo‘ldi.
Sifatni boshqarish faoliyatining tarixi.
Miloddan avvalgi 2150-
yildan boshlab sifat to ‘g ‘risidagi ma’lumotlarning ro‘yxatini olib
borish tarixchilar tomonidan qayd etilgan. Bobilning miloddan
avvalgi 1792—1750-yillardagi shohi Xammurapining adolatpesha
qonunlari majmuyi, undan ham avvalroq shoh Ur-Nammu (milod­
dan avvalgi 2112—2094-yillar)ning qonunlari bunga misol bo‘la
oladi. Xammurapining 229-kodeksidan ma’lumki, qurilgan bino
va inshootlarning buzilish holatlari yuzaga kelsa va buning natijasida
odamlar shikastlansa yoki bino tomonidan biron zarar yetkazilsa,
quruvchilar og‘ir jarimalarga duchor qilinardi. Masalan, biron odam
nobud bo‘lsa, binokor qattiq jazolanar, hattoki qatl qilinardi.
Bunga o ‘xshash tamoyillar finikiyaliklarda ham uchrar edi.

Yüklə 15,19 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   162




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin