Мicллиt… аdcjwллаһ сeddиv cбviлһiсedk vcсjyedб

İNSANIN YARDIMÇISI, ŞƏFİSİ ONA DÜŞMƏN OLAR 
Xumsa gəldikdə isə, xums sorğusunun çətinliyi barədə 
rəvayətlər çoxdur. “Kafi”dən bir rəvayətə istinad edirik. 
Həzrət Sadiq (əleyhissalam) buyurmuşdur: “Qiyamətdə 

---

AYӘTULLAH DӘSTĞEYB
137 
insanların ən çətin vaxtı o zamandır ki, xums 
müstəhəqləri (dünyada xums veriləsi məzlumlar) ayağa 
qalxıb, öz haqqlarını tələb edərlər. Çox vaxt bu günahın 
çətinliyində şəfaət edəsi şəxslər adama düşmən olar. 
DÖRDÜNCÜ DOLAMADA ORUC SORĞUSU 
Dördüncü dolamada mübarək Ramazan ayının 
orucundan sual verilər: “Oruc, Cəhənnəm odu qarşısında 
sipərdir” buyurulub. Oruc tutmuş şəxs üçün iki xoşluq 
vardır: birincisi iftarda, oruc açılan zaman xüsusi fərəhdə 
olar; ikincisi, ölüb Siratdan keçərkən Allahla görüşə 
çatanda xoşhal olar. 
BEŞİNCİ DOLAMADA HƏCC SORĞUSU 
Həyatında həccə getmək üçün şərait yaranan və həccə 
getməyən şəxsin qarşısı kəsilər. İki dəstəyə ölüm zamanı 
deyilər: “Yəhudi və nəsrani kimi ölün!” Bunlardan biri 
zəkat verməyənlər, digəri həcci tərk edənlərdir. Bunu 
demək kifayətdir ki, həccdən boyun qaçıranları Allah-
Taala Quranda kafir adlandırıb. Bu barədə bəhs açmıram, 
çünki etiqad bəhsindən kənara çıxarıq. 
ALTINCI DOLAMA TƏHARƏTDİR 
İbni Abbasdan rəvayətdə nəql olunub ki, “təharət” 
dedikdə dəstəmaz, qüsl, təyəmmüm nəzərdə tutulur. 
(Dəstəmaz namazdan əvvəl, qüsl və təyəmmüm isə cinsi 
yaxınlıq, aybaşı və s.dən sonra xüsusi qayda ilə icra 
edilən vacib əməldir.) Xüsusilə, qadınların vaxtlı-vaxtında 
qüslə diqqətlə yanaşması zəruridir. Əgər e”tinasızlıq 

---

 
МӘАД 
138 
olarsa, Siratın altıncı dolamasında soruşulacaqlar. 
Əvvəlcə dediyimiz kimi, qəbir sıxıntısına düşməyin bir 
səbəbi də murdarlıqdan çəkinməməkdir.