Microsoft Word 00 KeyNote Speakers Materiallar
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
Yüklə 22,28 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İSLAM ƏMƏKDAŞLIQ TƏŞKİLATI (İƏT) VƏ İSLAM ÜMMƏTİ YENİ DÜNYA SİYASƏTİNDƏ Aqil ƏHMƏDOV
- IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
- THE ROLE OF AZERBAIJAN-NATO COOPERATION ON ENERGY SECURITY ISSUES Aysel MUSAYEVA
|
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
749 Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan PROCEEDINGS SECTION III ECONOMICAL SCIENCES International Relations IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
750 Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan İSLAM ƏMƏKDAŞLIQ TƏŞKİLATI (İƏT) VƏ İSLAM ÜMMƏTİ YENİ DÜNYA SİYASƏTİNDƏ Aqil ƏHMƏDOV AMEA İnsan Hüquqları Üzrə Elmi-Tədqiqat İnstitutu agilahma@gmail.com AZƏRBAYCAN
XXI əsr dünyanın siyasi xəritəsində baş verən dəyişikliklər, ümumilikdə qlobal proseslərin davam etməsi fonunda islam ümmətinin qarşılaşdığı problemlər müasir beynəlxalq münasibətlərdə təşkilatların daha səmərəli fəaliyyət göstərməsinin vacibliyini gərəkdirir. Beynəlxalq təşkilatların əksəriyyəti II dünya müharibəsindən sonra yaranmışdır. Təsis edilərkən qarşılarına qoyduqları məqsədlərə nail olmaq üçün siyasi fəaliyyətləri dünyada sülh və əmin- amanlığın bərqərar olunmasına istiqamət almışdır. Hazırda İslam ümmətinin maraqlarının qoruyucusu, hüquqlarının müdafiəçisi olduğunu bəyan edən İƏT sülhməramlı fəaliyyətini davam etdirir. Yarandığı 1969-cu ildən müasir dövrədək İƏT fəaliyyətini genişləndirmiş, daha da təkmilləşdirə bilmişdir. Üzvlərinin sayına və dünyada sülhməramlı fəaliyyətinə görə BMT-dən sonra ikinci yerdə duran İƏT-də Azərbaycan Respublikası daxil olmaqla 57 dövlət təmsil olunur. İlk baxışda bu, heçdə az göstərici deyil və kəmiyyət baxımından təqdir olunan haldır. Keyfiyyətə gəlincə burada İƏT-in siyasi fəaliyyəti ilə bağlı beynəlxalq rəy birmənalı qarşılanmır və təşkilatın siyasi təsiretmə müxanizmlərinin yenidən işlənib hazırlanması kimi əhəmiyyətli məqamlar üzə çıxır. Həmçinin üzv dövlətlər tərəfindən İƏT-in fəaliyyətinə yenidən baxılması göstərilir, təkliflər irəli sürülür, bəzən də qurumun hazırkı fəaliyyəti aşırı tənqidlərlə üzləşməli olur. Təsis edilərkən islam həmrəyliyi prinsipini əsas məqsəd seçən İƏT-in bugünkü fəaliyyətində eyni istiqamət davam etməkdədir və bu baxımdan Gənc tədqiqatçıların IV beynəlxalq konfransına təqdim olunan tezisin mövzusu aktual səslənir. Qeyd etmək lazımdır ki, İƏT çərçivəsində fəaliyyətini davam etdirən Dialoq və Əməkdaşlıq uğrunda İƏT Gənclər Forumu (GF) bütün dünyada yaşayan İslam gəncliyinin səsi olmaqda iddialıdır. Bu yolla İƏT sülhsevər fəaliyyətində gənclər siyasətini də yüksək səviyyədə dəstəklədiyini ifadə edir. Yəni İƏT yarandığı gündən yarım əsrə qədər keçən vaxt ərzində islam həmrəylinin qorunması və üzv dövlətlər arasında həyatın müxtəlif sahələrində birlik və bərabərliyin əldə olunmasına səylərini artırmışdır. Bu, məsələnin birinci tərəfidir. Problemin ikinci tərəfi onunla bağlıdır ki, İƏT hazırda Yaxın Şərqdə baş verən hadisələrə necə təsir göstərə bilir. Çün ki, İƏT-ə daxil olan bu dövlətlərin əksəriyyəti, qeyd olunan coğrafiyada böyük dövlətlərin hədəf nöqtəsindədir və təkcə Suriyada yaşanan insanlıq dramı, münaqişənin nəticəsində yurd-yuvalarını tərk edən minlərlə insan səfil həyat sürməyə məhkum edilmişdir. Belə olduğu halda İƏT beynəlxalq aləmdə islam ümmətinin mənafelərini müdafiə edə bilirmi? Bu suala birmənalı şəkildə cavab vermək çətindir. Firkimizcə İƏT-i tam fəaliyyətsizlikdə ittiham etmək də məsələyə düzgün yanaşma deyil, bununla bərabər təşkilatın digər beynəlxalq qurumlarda, qısacası Qərb və Avropa maraqlarına ciddi şəkildə dəstək verən beynəlxalq təşkilatlarda islam ümmətinin müdafiə potensialı da qənaətbəxşdir demək bir qədər çətindir. Bu səbəbdən İƏT-in təşkilata üzv dövlətlərlə münasibətlərinə daha çox diqqət yetirməsi və onların diplomatik-iqtisadi imkanlarından İslam həmrəyliyinin qorunması naminə yararlanması ümmətin qarşılaşdığı sosial-iqtisadi, siyasi və hərbi problemlərin tənzimlənməsinə dəstək ifadə edə bilər. Tunisdən sıçrayan “Ərəb baharı”nın Yəmən, Liviya, Misir, İraq, Suriya, Əfqanıstan kimi İƏT üzvlərində münaqişələrin alovlandırılmasına qədər uzanması Yaxın Şərq regionunda vəziyyətin, geosiyasi durumun gərgin olaraq qaldığını göstərir. Sadalanan ölkələrdə baş qaldıran kiçik və ya iri həcmli qarşıdurmaların, münaqişələrin fonunda İƏT bir beynəlxalq təşkilat olaraq üzv dövlətlərlə məsləhətləşmələrini daha sıx şəkildə həyata keçirməli, konkret bir ərəb dövlətinin maraqlarından çıxış etməməlidir demək mümkündür. İslam ümmətini narahat edən problemlərdən biri müstəqil Fələstin dövlətinin yaradılması uğrunda aparılan mücadilə ilə bağlıdır. İsrailin Fələstinlə bağlı qəbul etdiyi barışmaz mövqey və bu səbəbdən tərəflər arasında bir əsrə yaxın davam edən gərginlik Qüds ətrafında siyasi qalmaqalların hər il daha da emosional həddə çatdığını göstərir. Bu məsələdə İƏT-in daha çox ümid bəslədiyi beynəlxalq qurum, IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
751 Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan daha doğrusu hamımızın beynəlxalq dünya birliyi adlandırdığımız BMT-dir. Baxmayaraq ki, ABŞ rəsmiləri, həmçinin dövlət başçısı Fələstin dövlətinin yaradılmasına dəstəyin BMT-dən keçmədiyini kortəbii şəkildə iddia edir. Əksinə İƏT-in illər ötdükcə Fələstin məsələsi və ya digər islam ümmətini narahat edən problemlərin həllində BMT ilə münasibətlərinin sıxlaşması azda olsa səmərə verməkdədir. Məhz İƏT Baş Katibliyinin və təşkilata üzv olan dövlətlərin də ciddi dəstəyi nəticəsində Fələstinin UNESCO-ya üzv qəbul olunması və ya BMT iqamətgahının önündə Fələstin bayrağının dalğalanmasına izin verilməsi islam həmrəyliyinin mövcudluğunu açıq şəkildə göstərməkdədir. Bu addım onu göstərir ki, İsrail-Fələstin münaqişəsinin həlli və müstəqil Fələstin dövlətinin yaradılması məsələsində BMT-nin imkanlarından yararlanmaq mümkündür. Necə ki, İsrail vaxtilə BMT-nin siyasi imkanlarından istifadə edərək hazırda müstəqil inkişaf edən dövlətə çevrilmişdir. Hazırda İƏT-in əməkdaşlıq baxımından daha çox diqqət yetirdiyi üzv dövlətlər sırasında Azərbaycan Respublikası və Türkiyə Respublikası kimi fəal üzvləri də görmək mümkündür. Xüsusilə son on üç ildə Azərbaycan-İƏT münasibətlərində dinamik inkişaf müşahidə olunmaqdadır. Azər- baycan Respublikasının xarici işlər naziri Elmar Məmmədyarov 13 may 2014-cü ildə Səudiyyə Ərəbistanının Ər-Riyad şəhərində Ərəb Dövlətləri Liqası-Mərkəzi Asiya-Azərbaycan Respublikası Əməkdaşlıq və İqtisadi Forumunda çıxışı zamanı Azərbaycanın İslam ümməti ilə həmrəy olduğunu bir daha dilə gətirmiş və İƏT-in sülhməramlı fəaliyyətinə yüksək qiymət vermişdir: “Azərbaycan hər zaman İslam ümməti ilə onun kədər və problemlərinin bölüşməsində həmrəy olmuşdur. Bizim dəstəyimiz Azərbaycanın 2012-2013-cü illərdə BMT Təhlükəsizlik Şurasına (TŞ) üzvlüyü zamanı xüsusilə aşkar və faydalı olmuşdur. Ərəb Dövlətləri Liqasının baş katibi Nabil Əl-Ərəbiyə ünvanladığım məktubumda da qeyd etdiyim kimi, Azərbaycan BMT Təhlükəsizlik Şurasında İslam ümmətinin haqq işinə sadiq qalmış və təşkilatdakı müzakirələrin predmeti olmuş Fələstin, Suriya böhranı, Sudan, İraq və Yəmən məsələlərində fəal mövqe nümayiş etdirmişdir. Bundan əlavə, 2013-cü il oktyabrın 28-də Azərbaycanın təşəbbüsü və sədrliyi ilə ilk dəfə BMT Təhlükəsizlik Şurasının və İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının “BMT və İƏT arasında birgə əməkdaşlığın gücləndirilməsi” mövzu- sunda xüsusi iclası keçirilmişdir. Bu tarixi görüşün nəticəsində BMT TŞ-yə qeyri-daimi üzv olan İƏT üzvünün sədrliyi ilə ildə iki dəfə belə iclasın keçirilməsi haqda razılıq əldə olunmuşdur”. Göründüyü kimi Azərbaycanın BMT TŞ-yə qısada olsa rəhbərliyi dövründə İslam ümmətinin problemlərinə həssas yanaşılmış, məhz Azərbaycan hökuməti islam ümmətinin bir parçası olaraq BMT-İƏT münasibətlərinin möhkəmlənməsinə öz töhfəsini vermişdir. Azərbaycan Respublikası bir daha bütün dünya birliyini sülh və əminamanlığın davamlılığına səs verməyə çağırş etmiş və BMT tribunasından Fələstin probleminin həllinin mümkün olunduğunu beynəlxalq ictimaiyyətə bəyan edə bilmişdir. İƏT-in həyatın bütün sahələrində Azərbaycana göstərdiyi ciddi dəstək özünü Ermənistan- Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllində də əks etdirməkdədir. İƏT Ermənistandan işğal etdiyi Azərbaycan torpaqlarını dərhal və qeyd-şərtsiz boşaltmağı tələb edən yeganə beynəlxalq təşkilatdır və bu istiqamətdə də qərar qəbul edən yeganə beynəlxalq qurum olaraq qalır. Lakin İƏT-in Ermənistanın işğalçı siyasətinin dayandırılmasına yönəlmiş qərar və qətnamələrinin icrasına Ermənistan hökuməti məhəl qoymamaqda davam edir ki, bu da təşkilatın siyasi təsiretmə mexanizmlərinin istər Fələstin, istər Dağlıq Qarabağ, istərsə də digər İslam ümmətlərinin qarşılaşdığı problemlərin həllində yetərli deyildir. Belə məqamlara baxmayaraq İƏT sülhməramlı fəaliyyətini hazırda davam etdirir və İslam ümmətinin mənafelərinin qorunmasında mövqeyinin dəyişməz olaraq qalacağını bəyan edir. Həmçinin İƏT Baş Katibliyi hər il Xocalı soyqırımının anım ərəfəsində, hazırki Ermənistan rəhbərləri tərəfindən törədilmiş hərbi cinayətin soyqırımı aktı olaraq tanınmasına ciddi əhəmiyyət verir və dünya birliyinə bununla bağlı bəyanatla çıxış edərək Xocalı cinayətinin tanınmasının vacibliyini dilə gətirir. İƏT-in sülhməramlı fəaliyyətinə dəstək ifadə edən təşkilatın fəal üzvlərindən biri Türkiyə Respublikasıdır. Xüsusilə son beş ildə Türkiyədə yaşanan terror hadisələrinə biganə qalmayan İƏT rəhbərliyi belə hadisələri qınayaraq, bunun islamla heç bir əlaqəsinin olmadığını və Türkiyədə qarşıdurma yaratmaq istəyənlərin durdurulmasında Qərb və Avropanın da ciddi addım atması gərəkdiyini bəyan edir. Lakin nədənsə İƏT-in bu çağırışına münasibət bildirmək və Türkiyənin daxilində parçalanma yaratmaq istəyən qüvvələrə qarşı dünya birliyi səssiz qalmağı seçir. Əslində İƏT üzv dövlətlərdə yaşanan ciddi problemlərin həllinə dəstək ifadə edir və bu dəstəyi siyasi baxımdan daha da fəallaşdıra bilər. Yəni digər beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlıq edən İƏT-in İslam ümməti adına öz üzərinə götürdüyü missiyasının daha layiqli şəkildə həyata keçirməsi üçün ümidlər hələ də tükənməmişdir.
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
752 Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan THE ROLE OF AZERBAIJAN-NATO COOPERATION ON ENERGY SECURITY ISSUES Aysel MUSAYEVA Azerbaijan State University of Economic sayselmusayeva.uk15@gmail.com
AZƏRBAYCAN The globalization process has blurred the lines between traditional security and new challenges related to new energy issues. The security issues and energy security dynamics are linked with each other and take account of the relationship in the policy making decisions. The basis of this research was to identify how energy security infrastructure, supply line protection, and political relationships are complex and difficult to solve problems. A specific approach was to observe the role of international energy issues which requires protection of energy resources and securitization process of energy issues which has been reflected and formalised the role of Azerbaijan. Azerbaijan has energy security issues in mind, which is also the case study used in this research. It plays an important role in ensuring energy security both at regional and international scales, as the region has rich oil and gas resources. Not much academic research has been done in this area, and the data used in the research have been collected from official documents taken not only from the both parties, but also from reports of international states. Limitations of research could not be avoided owing to the fact that this research is based on new approach towards energy security issues with Azerbaijan-NATO cooperation which is observed first time in the Azerbaijan. On the other hand, this research argues that the NATO energy security agenda have expanded Azerbaijan energy security agenda with ongoing energy issues Azerbaijan-NATO Cooperation has considered on South Caucasus conflicts and cooperation on different security issues with each other. Azerbaijan and NATO Cooperation have strongly political consequences about security issues. As the key element of energy security have influenced these political make decisions and consequences on Caspian Basin. Azerbaijan decision-makers and NATO officials have supported to protection of energy routes on Caspian Region for energy security issues. The growing rowing energy security issues have raised concerns about to access reliable energy resources between Azerbaijan and NATO. Azerbaijan as a key supplier of energy, aimed at reducing of energy security issues on mutual interests with NATO. In light of this, political initiatives have focused on reliable construction of energy routes with pipelines to Europe. In emerging security challenges, there has subject of cooperation and consultations between Azerbaijan and NATO. As an initiator of key energy projects in the region, Azerbaijan is working closely with NATO member states. In Azerbaijan`s geographic location, it is interested in being a reliable, effective and stable energy producer and transit country for European market, via new and existing transport corridors. In this framework, Azerbaijan and NATO are holding political dialogue and exchanging experience on the protection of critical energy infrastructures. Azerbaijan actively participates in the Euro-Atlantic Partnership Council (EAPC) activities on energy infrastructure protection and countering terrorist threats in Caucasus field. Since the 2010 Strategic Concept, NATO has been able to extend dialogue offers to its Partners in the domain of energy security. NATO indeed encourages dialogue with its Partners on issues of mutual concern in the energy security domain, in particular through the work of the Energy Security Section of its Emerging Security Challenges Division. Accordingly, in view of the strategic importance of energy infrastructure, NATO establishes specific bilateral cooperation with Azerbaijan. With Azerbaijan, NATO established cooperation on defence reform, policy and planning, education and training, military, science and environmental issues, as well as in civil emergency planning and disaster- response. NATO and Azerbaijan are actively cooperating on military reforms, institutional, energy security issues as well as on the issue of conducting cooperation in various areas. It is tempting to understand that politics, strategic dimensions are playing fundamental role in this relationship. Indeed, pipeline construction tends in South Caucasus Region, is driven as much by strategic and political interests as IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
753 Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan determiner factors. Naturally strategic, politic and economic factors are critical to shaping decisions about pipeline construction in oil sector. Energy securities issues have mean about understand political-geographical dimensions of pipeline construction. And these significant factors have been affected relations between NATO and Azerbaijan.
MAJORİTAR SEÇKİ SİSTEMİ Fuad XƏLİLZADƏ Baki Dövlət Universiteti xalifa@gmail.com AZƏRBAYCAN Tеzisdə majoritar seçki sisteminin anlayışının mahiyyətindən, onun nisbi və mütləq səs çoxluğu adlandırılan növlərindən bəhs olunur. Eləcə də, majoritar seçki sistemi ilə tənzim olunan münasibətlərin хaraktеri aydınlaşdırılır, bu sahədə sеçki qanunvеriciliyinin hüquqi tənzimеtmədə yеri və rolu ilə bağlı məsələlərə aydınlıq gətirilir. Müəllif majoritar seçki sisteminin üstünlüklərini vurğulayaraq, son dövrlər dünya praktikasında bu sistemin geniş tətbiqindən bəhs edir. Dünya təcrübəsində "seçki sistemləri" üç əsas kateqoriyaya bölünür: plüralist - majoritar sistemlər, proporsional nümayəndəlik (PN) sistemləri, yarıproporsional sistemlər, (qarışıq seçki sistemi). Hər seçki sisteminin özünün də növləri vardır. Misal olaraq göstərmək olar ki, "Hamısı qalibə çatır" (HQÇ) sistemi plüralist - majoritar sisteminin dörd növündən biridir.
Onunla yanaşı, majoritar sistemin tərkibi sayılan həm də preferensial səsvermə kimi tanınan alternativ səsvermə (AS) və Fransada tətbiq edilən iki turluq sistem də mövcuddur. Alternativ səsvermə sistemindən yalnız Avstraliyada ( və bir də azacıq dəyişilmiş şəkildə Sakit okean bölgəsində Nauru ada - dövlətində) istifadə olunur.Namizədlər birmandatlı dairələr üzrə seçilir (HQÇ - da olduğu kimi), lakin ondan fərqli olaraq seçicilər öz rəğbətlərinə uyğun şəkildə namizədləri bir növ sıraya düzürlər (namizədlər ieraxiyası): siyahıda birinci yeri tutana 1 bal, ikinci yer tutana 2 bal verilir və s.
çoxluğun səsini qazanarsa o da seçilir. Çox geniş yayılmış seçki sistemlərindən biri majoritar seçki sistemidir. Bu seçki sisteminə uyğun olaraq, deputatlığa (lat. «deputatus» - «göndərilmiş») namizəd seçkilərdə fərdi qaydada iştirak etməlidir və o, seçkili orqana deputat seçilmək üçün seçki dairəsi üzrə digər namizədlərə nisbətdə daha çox səs toplamalıdır. Səs çoxluğunun sayından asılı olaraq majoritar seçki sisteminin iki növü müəyyən edilir: mütləq səs çoxluqlu majoritar seçki sistemi və nisbi səs
seçicilərin səslərinin yarıdan çoxunun, yəni 50%+l sesin toplanmasını tələb edir. Bu seçki sistemində qalib gəlməsi üçün namizəd seçki dairəsində çox böyük nüfuza malik olmalıdır. Sistemin əhəmiyyəti ondan ibarətdir ki, deputat Məclisdə seçicilərin yarıdan çoxunun iradəsini təmsil etmək imkanına malik olacaqdır.Namizədlərdən heç biri tələb olunan səs çoxluğunu (50%+1) toplamadıqda, bir qayda olaraq, daha çox səs toplamış iki namizədin iştirakı ilə səsvermənin ikinci dövrəsi keçirilir. Səsvermənin ikinci dövrəsində daha çox səs toplayan namizəd parlamentə deputat seçilir. Sesvermənin bu dövrəsində nisbi səs çoxluqlu majoritar seçki sisteminin şərtləri tətbiq edilir. Nisbi səs çoxluqlu majoritar seçki sisteminə uygun olaraq ölkə ərazisi parlamentə seçilən deputatların sayına bərabər birmandatlı seçki dairələrinə bölünür. Hər bir seçki dairəsindən yalnız bir deputat seçilə bilər. Səsvermə yalnız bir dövrədə keçirilir. Namizədlər sırasından daha çox səs toplayanı parlamentə deputat seçilir. Belə seçki sistemi müəyyən mənada seçicilərin iradəsinin təhrif olunmasına səbəb olur. Bu seçki sistemi: 1) bir nəfərin timsalında tanınmış hər hansı bir partiyaya deyil, konkret namizədə seçici səslərinin verilməsinə imkan yaradır. 2) seçicilərə deputatlığa namizədi daha yaxından tanımağa şərait yaradır. 3) deputat olduğu təqdirdə, üzərinə götürdüyü tapşırıqları yerinə yetirməkdə seçicilər qarşısında deputatlığa namizədin mənəvi məsuliyyətini artırır. 4) deputata partiyanın göstərişlərini deyil, seçicilərin rəyini və iradəsini rəhbər tutaraq sərbəst və müstəqil şəkildə fəaliyyət göstərməsinə təminat verir. IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
754 Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan Qeyd edək ki, əvvəllər Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə seçkilər qarışıq seçki sistemi əsasında həyata keçirilirdi. Lakin Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasında dəyişikliklər edilməsi haqqında 2002 il avqustun 24-ü ümumxalq referendumunda qəbul edilmiş dəyişikliklər nəticəsində Milli Məclisə yalnız majoritar seçki sistemi əsasında seçkilərin keçirilməsi müəyyən edildi. Və fikrimcə bu hazırkı dönəmdə ən yaxşı seçki formalarındandır. АЗЕРБАЙДЖАН НАМЕЖДУНАРОДНОЙ АРЕНЕ Leyla QULIZADƏ Bakı Dövlət Universiteti leila_ibrahim17@outlook.com AZƏRBAYCAN
Развитие Азербайджана как целостного государства берет свое начало со времен Сефевидов. Сефевидское гос-во являющееся одним из сильнейших держав своего времени сыграло незаменимую роль в истории Азербайджана, а также в создании и развитии ее международных отношений. Не довольствуясь лишь созданием и защитой национального государства, сефевиды стремились к расширению своих границ. Шах Исмаил I известный как создатель Сефевидского государства, видный политический деятель в истории Азербайджана направил свои усилия на развитие дипломатических отношений со странами Европы в том числе и с Португалией. При этом он преследовал 2 цели: 1- расширение границ Сефевидского государства 2- получение огнестрельного оружия для усиления армии. Подобные события в истории свидетельствуют о тщательной попытке Азербайджана в плане урегулирования внешнеполитических отношений с другими странами. Существенным промахом почти всех правителей в истории Азербайджана было то, что они предпочитали бороться в одиночку ежели объединиться против общего врага как внутри государства так и с ближайшим соседом. После распада Сефевидского государства в развитии дипломатических отношений существует некий пробел который преследуется раздроблением Азербайджана, а также созданием отдельных правительств с различными центрами. Политика в период существования отдельных ханств в стране также была направлена на урегулирование внешних отношений с Россией и др странами. Но раздробленное положение страны привело к плачевным результатам как полная потеря независимости в дальнейшем этапе истории. Созданная 28 мая 1918 году Азербай- джанская Демократическая Республика являлась попыткой освобождения. Для сохранения национальной независимости Азербайджанскому государству было необходимо сотрудничать с влиятельными странами мира. Ближайшим государством в этом вопросе для страны бесспорно являлась Турция. Но поражение Турции в Первой мировой войне значительно затруднило положение. Заинтересованность стран Запада в делах Кавказа не оставило их равнодушным по отношению к Азербайджану. Особый интерес среди этих стран проявила Италия в основе которого лежали экономические цели. Во внешней политике цели правительства Азербайджана также были направлены на пропагандистские и экономические вопросы. Были попытки по созданию экономических и торговых отношений между Азербайджаном и такими странами Запада как Франция, Великобритания. С этой целью была проведена 4 октября Кавказская конференция с участием Азербайджана, Грузии, Франции, организованная по инициативе Комитета Франция-Кавказ, которая имела особое значение в экономическом и политическом плане для страны. После Азербайджан заключил договор с компанией Великобритании «Космос» которая основывалась на доставке нефти из Азербайджана в Европу из черно- морского порта. За столь бурным вступлением Азербайджана в мировую арену последовало недовольство и давление со стороны Советской России в период с января до апреля 1920 года, что затруднило внутреннее политическое состояние страны. Включение Азербайджана в состав Советской России положило конец развитию ее внешнеполитических и экономических отношений как независимой страны. Принявши декларацию независимости в октябре 1991года после долгого перерыва, Азербайджанская республика вновь оказалась в фокусе внимания. |