Microsoft Word 00 KeyNote Speakers Materiallar


IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS



Yüklə 22,28 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə26/148
tarix16.02.2017
ölçüsü22,28 Mb.
#8634
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   148

IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

118


 

Qafqaz University                                                                                          29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 







RT



U

exp


0



buradan τ

0

=10


-12

 san alınır. Bu müddət bərk cisimlərdə atomların məxsusi rəqs periodlarının üzərinə 

düşür,U – mexaniki dağılma prosesinin aktivləşmə enerjisi olub materiala təsir edən mexaniki 

gərginlikdən asılıdır. Yuxarıdakı ifadədən istifadə etməklə onu aşağıdakı kimi hesablamaq olar. 

U=2,3RT(lgτ-lgτ

0

) burada τ  və  τ



0

 müvafiq olaraq T temperaturunda və T=0 temperaturda 

uzunömürlülük müddətləridir. 

 

 

LEU-LEU DİPEPTİD MOLEKULUNUN QLOBAL 

KONFORMASİYASININ STABİLLƏŞMƏSİNDƏ VƏ 

DESTABİLLƏŞMƏSİNDƏ  QARŞILIQLI-TƏSİR  

ENERJİLƏRİNİN PAYI  

 

S.Q.BAĞIRLI 

Qafqaz Universiteti



 

serxan.bagirli@gmail.com 

AZƏRBAYCAN 



 

Təqdim olunan işdə məqsəd: Leu-Leu dipeptidin konformasiya xüsusiyyətlərinin araşdırıb enerji 

paylarını müəyyənləşdirməkdir. Nəzəri konformasiya analizi üsuluna əsaslanaraq dipeptidin mümkün 

olan konformasiyaları kompyüterdə modelləşdirmə yolu ilə müəyyənləşdirilmiş və Leu-Leu (Leysin-

Leysin) dipeptid molekulunun fəza quruluşu bu üsulun qəbul etdiyi nəzəriyyələrə əsasən  polyar mühit 

üçün (dielektrik sabiti ε=10) tədqiq olunmuşdur.  Nəzəri konformasiya analizi  üsulunda  peptid 

molekunun tam potensial enerjisinin qiyməti Van-der-Vaals , elektrostatik, torsion qarşılıqlı 

təsirlərinin və hidrogen rabitələrinin enerji paylarının cəmi kimi nəzərə alınmışdır. Konformasiya 

məsələlərinin həlli zamanı N.M.Qocayev və İ.S.Maksumov tərəfindən tərtib edilmiş universal proqram 

alqoritmindən istifadə edilmişdir. Enerjinin minimumlaşması birinci tərtib törəmələrə görə qradient 

üsulu ilə hesablanır.  İkiüzlü bucaqların hesablanması  İUPAC-İUB nomenklaturasına  əsasən 

aparılmışdır. Leu-Leu dipeptidi 49 atomdan ibarətdir, hesablamalar ikiüzlü bucaqların mümkün 

qiymətlərində aparılmışdır. Alınan nəticələr cədvəl 1-də  verilmişdir.  

Cədvəl 1. Leu-Leu dipeptidinin kiçik enerjili komformasiyalarinin enerji paylanması. 

Əsas zəncirin 

formaları 

Qeyri valent q/t 

enerjisi 

Elektrostatik q/t 

enerjisi 

Tarsion q/t 

enerjisi 

Ümumi 


enerji 

Nisbi 


enerji 

Şeyp 


R

21

R



21

 

-7.46 0.47 0.92 -6.07 



L



21

B

33



 

-7.63 0.92 1.30 -5.40 

0.67 



R



22

R

31



 

-7.15 0.49 2.00 -4.65 

1.42 



B



22

R

32



 

-7.54 0.88 2.03 -4.63 

1.44 



R



23

R

21



 

-6.87 0.47 1.82 -4.58 

1.49 



B



22

R

22



 

-6.26 0.57 1.15 -4.54 

1.53 



L



22

R

32



 

-7.46 0.94 2.06 -4.47 

1.6 



R



23

R

21



 

-6.83 0.53 1.89 -4.40 

1.67 



Aparılmış hesablamalar nəticəsində  məlum olmuşdur ki mümkün olan kiçik enerjili komfor-



masiyaların stabilləşməsində müxtəlif növ qarşılıqlı təsir enerjiləri müxtəlif cür rol oynayır. Leu-Leu 

dipeptid molekulunun qlobal konformasiyası f şeypinə uyğun gəlir. Bu R

21

R

21



 konformasiyasının total 

enerjisi E

tot

= - 6.07 kkal/mol-dur. Hesablamalar nəticəsində  məlum olmuşdur ki, R



21

R

21



    qlobal 

konformasiyasının stabilləşməsində  həlledici rolu qeyri-valent qarşılıqlı  təsir oynayır.  Bu 

konformasiyada qeyri-valent  qarşılıqlı    təsir  enerjisi E

q.v


= - 7.46 kkal/mol  təşkil edir. Qlobal 

konformasiyanın destabilləşməsində elektrostatik qarşılıqlı-təsir enerjisi mühüm rol oynayır (EE=0.47 

kkal/mol). Qlobal konformasiyaya yaxın növbəti konformasiyalar bunlardır: L

21

B



33

, R


22

R

31



, B

22

R



32

R



23

R

21



 konformasiyalarıdır. Bu konformasiyaları həm e həm də f şeypinə uygun gəlir və onların nisbi 

IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

119


 

Qafqaz University                                                                                          29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 

enerjiləri uygun olaraq E

tot

= 0.67 kkal/mol, E



tot

= 1.42 kkal/mol, E

tot

= 1.44 kkal/mol, E



tot

= 1.49 


kkal/mol təşkil edir.  Konformasiyaların hamısına nəzər yetirdikdə bütün konformasiyalarda həlledici 

rolu qeyri-valent qarşılıqlı  təsir oynayır. Bunu nəzərə alaraq Leu-Leu dipeptidinin qlobal və buna 

yaxın konformasiyalarda aminturşu qalıqlarının qalıqlararası qarşılıqlı təsiri müəyyənləşdirilmişdir və 

bu konformasiyalarda mümkün olan kiçik enerjili komformasiyada yaranan hidrogen rabitəsinin 

parametrləri müyəyyənləşridirmişdir və  həmçinin qlobal konformasiyaya uyğun gələn quruluşda 

yaranan hidrogen rabitəsinin də parametrləri təyin edilmişdir. Hesablanan parametrlər aşağıdakı 

cədvəldə verilşişdir: 

 

Konformasiya Atomun 



sıra nomrəsi Hidrogen 

rabitəsinin 

uzunluğu (A0) 

Hidrogen rabitəsinin 

enerjisi (kkal/mol) 

R

21



R

21 


H

23………….


O

40 


2,79 -0,11 

L

21



B

33 


H

23……….....

O

41 


2,67 -0,15 

R

22



R

31 


H

23……….…


O

40 


2,80 -0,11 

B

22



R

32 


H

4…………...


O

21 


2,69 -0,15 

H

23………….



O

40 


2,81 -0,10 

R

23



R

21 


H

23………….


O

40

 2,82 



-0,10 

 

 



B

22

R



22

 

H



3

……….O


21

 2.50 


-0.25 

H

4



............ O

21

 2.53 



-0.23 

H

23



.......... O

40

 2.81 



-0.10 

 

Cədvəldən göründüyü kimi qlobal konformasiyaya uyğun gələn fəza quruluşunda (R21R21) Leu2 



NH……OCLeu2 arasında bir hidrogen rabitəsi yaranır. 

Beləliklə, nəzəri konformasiya analizi üsulu ilə Leu-Leu dipeptid molekulunun optimal fəza 

quruluşu və konformasiya xassələri  tədqiq edilmişdir. Hesablamalar nəticəsində molekulun qlobal 

konformasiyasının stabilləşməsində  və destabilləşməsində  həlledici rolu qarşılıqlı  təsirlərin payları 

müəyyən edilmişdir.  

 

 



 

PHE-PHE DİPEPTİD MOLEKULUNUN KONFORMASİYA 

DİNAMİKASI 

 

Ə.S.İLYASOVA 

Qafqaz Universiteti 



ilyasova_esli@mail.ru     

AZƏRBAYCAN



 

G.Ə.AĞAYEVA 

Bakı Dövlət Universiteti 



gagayeva1@qu.edu.az  

AZƏRBAYCAN



 

 

Nəzəri konformasiya analizi üsulu ilə Phe-Phe dipeptid molekulunun fəza quruluşu və 

konformasiya xassələri təqdim olunan işdə tədqiq olunaraq modelləşdirilmişdir.Nəzəri konformasiya 

analizi üsulunda molekulun tam daxili potensial enerjisi onun tərkibində valent rabitəsində olmayan 

hər cüt atomların qarşılıqlı  təsirlərin enerji qiymətlərinin cəminə  bərabərdir. Peptid molekullarının 

konformasiya enerjisi mexaniki model əsasında valent bucaqları və valent rabitələri dəyişməz olmaq 

şərti ilə, qeyri-valent, torsion, elektrostatik qarşılıqlı  təsirlərin və hidrogen rabitələrinin enerjilərinin 

cəmi kimi təyin olunmuşdur. Təqdim edilmiş Phe-Phe dipeptid molekulunun fəza quruluşu nəzəri 

konformasiya analizi üsulu ilə polyar mühit üçün (dielektrik sabiti ε=10) tədqiq olunmuşdur. 

Hesablamalar nəticəsində molekulun aşağı enerjili konformasiyalarının ikiüzlü bucaqların qiymətləri, 

qalıqlararası qarşılıqlı təsir qüvvələrinin enerji payları və molekulun optimal fəza quruluşunun modeli 

müəyyən edilmişdir.Qeyd edək ki.  Phe-Phe dipeptidi 43 atomdan və 9 fırlanma bucağından ibarətdir. 

Hesablamalar ikiüzlü bucaqların mümkün qiymətlərində aparılmışdır. Peptidlərin quruluşu 


IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

120


 

Qafqaz University                                                                                          29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 

konformasiya,forma və  şeyplə xarakterizə olunur.  Konformasiya lat.conformation-forma,yerləşmə 

deməkdir.Molekula daxil olan fraqmentlərin birqat rabitələr  ətrafında rabitə uzunluqları  dəyişmədən 

fırlanması nəticasində fəzada aldığı müxtəlif formalara konformasiya deyilir. Əsas zəncirin quruluşu 

molekulu təşkil edən ayrı-ayrı amin turşu qalıqlarının formaları ilə müəyyənləşir. 

 

Cədvəl 1.  Phe-Phe molekulunun e şeypinə uyğun optimal konformasiyalarında qarşılıqlı təsirlərin enerji payları (ε=10 

qiymətində, kkal/mol). 

N Konformasiya 

E

q.v 


(kkal/mol) 

E

el 



(kkal/mol) 

E

tor 



(kkal/mol) 

E

üm 



(kkal/mol) 

E

nis 



(kkal/mol) 

1 B


1

R

1



 -5.5 

0.5 0.7 -4.3 2.1 

2 B

1

R



2

 -5.9 


0.6 0.8 -4.4 2 

3 B


1

R

3



 -6.5 

0.4 0.8 -5.2 1.2 

4 B

2

R



1

 -7.5 


0.6 0.9 -5.9 0.5 

5 B


2

R

2



 -6.8 

0.7 0.8 -5.2 1.2 

6 B

2

R



3

 -7.9 


0.6 0.9 -6.5 0 

7 B


3

R

1



 -5.9 

0.5 1  -4.5 2 

8 B

3

R -6.3 



0.4 0.9 -5  1.5 

9 B


3

R

3



 -6.4 

0.4 0.9 -5  1.5 

 

Mümkün olan kiçik enerjili komformasiyalarin stabilləşməsində müxtəlif növ qarşılıqlı  təsir 



enerjiləri müxtəlif cür rol oynayır. Phe-Phe dipeptid molekulunun qlobal konformasiyası e şeypine 

uygun gelir  Bu konformasiya B

2

R

3



 konformasiyasıdır, totalenerjisi E

tot


=-3.6 kkal/mol-

dur.Hesablamalar nəticəsində  məlum olmuşdur ki, B

2

R

3



 qlobal konformasiyasının stabilləşməsində 

həlledici rolu qeyri-valent qarşılıqlı  təsir oynayır.  Bu konformasiyada qeyri-valent  qarşılıqlı    təsir  

enerjisi Eq.v=-4.8 kkal/mol  teşkil edir.Qlobal konformasiyanın destabilləşməsində elektrostatik 

qarşılıqlı-təsir enerjisi mühüm rol oynayır (EE=0.3 kkal/mol).yğun gəlir. Qlobal konformasiyaya 

yaxın növbəti konformasiyalar R

3

L



3

, L


2

R

3



, R

3

R



3

, B


3

R

3



 konformasiyalarıdır.Bu konformasiyalar e və f 

şeypinə uygun gəlir və onların nisbi enerjiləri uygun olaraq E

tot

=-3.41kkal/mol, E



tot

=-3.53kkal/mol, 

E

tot


=-3.51kkal/mol, Etot=-3.44təşkil edir.  Konformasiyalarin hamısına nəzər yetirdikdə bütün 

konformasiyalarda həlledici rolu qeyri-valent qarşılıqlı təsir oynayır.  Cədvələ nəzər yetirdikdə məlum 

olur ki, e şeypinə uyğun kinformasiyalardan ən kiçik enerjiyə malik konformasiya  B2R3 

konformasiyasıdır, qalıqlararsı qarşılıqlı təsir kkl/mol təşkil edir.Bu konformasiyanın  stabilləşməsində  

əsas rolu Van-der-Vaals qarşılıqlı  təsiri oynayir E

q.v


=-5.42kkl/mol. Destabilləşməsində isə  

elektrostatik qarşılıqlı  təsirlər mühüm rol oynayır E

e.s

=0.72kkl/mol. e şeypinə uyğun növbəti kiçik  



enerjili konformasiyalar L

2

R



3

, L


1

B



konformasiyalarıdır.Bu konformasiyada da digər konformasiyalar 

kimi stabilləşmədə  əsas rolu Van-der-Vaals qarşılıqlı  təsiri E=-4.08kkl/mol,destabilləşməsində isə  

elektrostatik qarşılıqlı  təsiri oynayır E=0.3kkl/mol təşkil edir.Bunlardan əlavə Phe-Phe dipeptid 

molekulunda yaranan hidrogen rabitələri,qlobal və ona yaxın optimal konformasiyalara uyğun ikiüzlü 

bucaqların qiymətləri təyin edilmişdir. Cədvəl-də ən  kiçik enerji və ona yaxın  bir neçə konformasiya 

üçün ikiüzlü bucaqların qiymətləri verilmişdir. 



Cədvəl 2. Phe-Phe molekulunun e şeypinə aid ən optimal konformasiyalarına uyğun ikiüzlü fırlama bucaqlarının qiymətləri. 

Amin turşu 

qalığı 

Əsas 


zəncirin 

bucaqları 

 

 

 



Yan 

zəncirin 

bucaqları 

 

 N 



φ 

Ψ 

ω 



χ

 

χ



 

PHE 


 

 

 



B

2

R



3

   L


2

R

3   



 

B

3



L

3

 



-115 

50 


-120 

90 


40 

150 


180 

180 


180 

60 


180   

 -60 


90 

90  


 90 

PHE B


2

R



 L

2

R



3

   


B

3

L



3

 

-100    



-140  

50 


-33      

-60   


60 

-           

-          

60             



-60           

-60 


90      

90     


90 

IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

121


 

Qafqaz University                                                                                          29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 

Cədvəldə e şeypindən hər formaya aid iki en kiçik enerjili konformasiya üçün ikiüzlü 

bucaqıarının qiymətləri verilmişdir. 

 

Şəkil 1.Phe-Phe dipeptidin molekulunun polyar mühit üçün qlobal konformasiyasının proyeksiyası. 

Phe-Phe dipeptid molekulunun  konformasiya analizi nəticəsində aşağıdakı nəticələr alınmışdır:1. 

Nəzəri konformasiya analizi üsulu ilə Phe-Phe dipeptid molekulunun  mümkün olan bütün 

konformasiyaları  və  hər konformasiyaya uyğun gələn enerjilər müəyyənləşdirilmişdir.2. Phe-Phe 

dipeptid molekulunun  mümkün olan 2 şeypində (e və f) enerjinin şeyplərə və konformasiyalara görə 

paylanması müəyyənləşdirilmişdir. 3. Phe-Phe dipeptid molekulunun  mümkün olan konformasiyala-

rının reallaşmasında rol oynayan bütün növ (qeyri-valent, torsion, elektrostatik) enerjilərin qiymətləri 

təyin olunmuşdur.4. Phe-Phe dipeptid molekulunun  mümkün olan 2 şeypində (e və f)  kiçiken enerjili 

konformasiyaların reallaşmasında rol oynayan qalıqlararası qarşılıqlı təsir enerjiləri təyin edilmişdir.5. 

Phe-Phe dipeptid molekulunun  konformasiya analizi dielektrik əmsalının ε=10 qiymətində aparılaraq 

müəyyən olunmuşdur ki,qlobal konformasiya f şeypinə uyğun konformasiyadır. 6. Dipeptid mole-

kulunun  ən kiçik enerjiyə malik konformasiyalarına  uyğun ikiüzlü bucaqların qiymətləri təyin 

edilmişdir.7. Phe-Phe dipeptid molekulunda yaranan hidrogen rabitələri və bu rabitələrin e və f  

şeypində yarandığı məlum olmuşdur. 

 

 



 

EFFECT ON STRUCTURAL PROPERTIES BY REPLACEMENT OF 

Ca→Ba IONS IN Ca

x

Ba

1-x

Ga

2

S

4

 COMPOUNDS 

 

Tural NAGHIYEV  

Institute of Physics of Azerbaijan National Academy of Sciences 



tural@nagiyev.net 

AZERBAIJAN 

 

In the present study, we focus on the investigation of the role of the earth-alkali elements on the 



structural properties of the high efficiency luminescent chalcogenide semiconductor compounds. Ba 

and Ca thiogallates have a 3.0 – 4.4 eV band gap energy and unlike binary gallates are less sensitive to 

hydrolysis and can implement large concentrations of active centers in crystal lattice due to close radii 

of M


2+

 and REE ions. The aim of this research is to obtain and investigation structural properties of 



IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

122


 

Qafqaz University                                                                                          29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 

Сa

x



Вa

1-x


Ga

2

S



4

:Eu (0.1 ≤ х ≤ 0.9) compounds to determine the possibility of using them as phosphors 

for display devices, high-brightness white LEDs. 

In first time, Сa

x

Вa

1-x



Ga

2

S



4

 (0.1 ≤ х ≤ 0.9) solid solutions synthesized by solid state reaction from 

the BaS, CaS, Ga

2

S



3

 binary compounds taken in stoichiometric ratios. Synthesis was carried out in 

quartz ampoules evacuated to 10-4 Torr in single-temperature furnace at 1373 K for 2 h. After 

synthesis, the resulting compounds exposed annealing for 24 h. at 973 K.  

The crystal structure of chalcogenide semiconductor BaGa

2

S



4

 is cubic with the space group Pa3. 

At ambient conditions, the lattice parameters are a = 12.660 Å. The crystal structure of CaGa

2

S



4

 is 


orthorhombic with the space group Fddd. At ambient conditions, the lattice parameters are a = 20.122, 

b = 20.090 and c = 12.133Å. Recently by the different synthesis method P21/a space lattice and a = 

6.841(3), b = 27.069(9), c = 7.231(3) Å, β = 109.413(5)° lattice parameters monoclinic symmetrical 

structure have been got.  

To perform X-ray diffraction study, powder samples were prepared from these crystals to be 

analyzed on a D8 ADVANCE powder diffractometer (Bruker) with the following parameters: 40 kV, 

40 mA, Cu Kα radiation (λ = 1.5406 Å). The analysis was performed in a TTK723K thermal chamber 

in the room temperature. The diffraction data was analyzed by the Rietveld method using the FullProf 

program. 

The crystal structure of Сa

x

Вa

1-x



Ga

2

S



4

solid solution varies with the amount of Ca

2+

 ions and 



cubic → orthorhombic phase transition takes place with the increase of x value. It was found that 

replacement of Ba→Ca changed has practically effect on the structural and transport properties: 

indeed both compounds have different crystal structure. Established that crystal structure Сa

x

Вa



1-

x

Ga



2

S

4



compound in case of x = 0.1 and 0.2 are corresponded 2 different phase with the cubic crystal 

structure with space group Pa3. In case of x = 0.3, 0.4, 0.5, 0.6 and 0.7 compounds are crystal structure 

have 3 different phase. Both of these phases cubic crystal structure with space group Pa3 and third 

phase is orthorhombic symmetry with space group Fddd. The crystal structure with one phase of 

orthorhombic symmetry and space group Fddd was defined for Сa

x

Вa



1-x

Ga

2



S

4

with x equal to 0.8 and 



0.9. Thus, the crystal structure of Сa

x

Вa



1-x

Ga

2



S

4

 solid solutions varies with the amount of Ca



2+

 cations 

and phase transition from cubic to orthorhombic takes place with increase of x value. The lattice 

parameters and atomic coordinates of Сa

x

Вa

1-x



Ga

2

S



4

 (x= 0.1-0.9) calculated for each phases. 



 

This work was supported by the Science Development Fund under the President of the Republic of 

Azerbaijan - Grant № EIF-BGM-2-BRFTF-1-2012/2013-07/02/1. 

IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

123


 

Qafqaz University                                                                                          29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 

 

 

 

 

PROCEEDINGS 

SECTION I 

NATURAL SCIENCES 

 

 

Mathematics 

 

 

 

 

 

IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

124


 

Qafqaz University                                                                                          29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 

ÜÇÜNCÜ TƏRTİB DİSKRET MULTİPLİKATİV TÖRƏMƏLİ   

TƏNLİK ÜÇÜN KOŞİ MƏSƏLƏSİNİN HƏLLİ 

Yüklə 22,28 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   148




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin