Microsoft Word Баходир лотинча тузатилган doc

-
23
-
ta’lim tizimi hamda oilalarda bolani to‘laqonli tarbiyalash, 
ta’lim berish va rivojlantirish, uni maktabga samarali 
tayyorlashda qo‘llanishi majburiy bo‘lgan davlat hujjatidir. 
Davlat talablari 0-7 yoshli bolalarning qay darajada 
rivojlanganligi va egallagan yutuqlarini baholab boruvchi 
talablar bo‘lib, ular bilim, malaka va ko‘nikmalar 
rivojlanishining ko‘rsatkichlarini belgilaydi: 
1.
Jismoniy rivojlanish, o‘z-o‘ziga xizmat va gigiena. 
2.
Ijtimoiy-hissiy rivojlanish. 
3.
Nutq, o‘qish va savodga tayyorgarlik. 
4.
Bilish jarayoni, atrof olam to‘g‘risidagi bilimlarga ega 
bo‘lish. 
Mazkur 4 ta yo‘nalish tug‘ilganidan 7 yoshgacha bo‘lgan 
bolalarda o‘z-o‘ziga xizmat ko‘nikmalarining shakllanishi, 
nutq, o‘qish va savodga tayyorlash darajasini, atrof-olam 
haqidagi tushunchalarni va qo‘yilgan talablarni egallashi 
uchun asosiy omil hisoblanadi. 
U maktabgacha ta’lim tizimining mohiyatini belgilaydi va 
maktabgacha ta’lim muassasalarini mulkchilik shaklidan 
qat’iy nazar, barcha bolalarning tengligi va bolalik qadriyatini 
saqlagan holda har bir bolaning individual (alohida) 
rivojlanishini ta’minlashga yo‘naltiradi. 
Davlatimizdagi 
ta’lim 
tizimining 
poydevorini 
maktabgacha ta’lim tashkil yetadi va bu haqda “Ta’lim 
to‘g‘risida”gi Qonunning 11—moddasida aytib o‘tilgan. 
Maktabgacha yoshdagi bolalarga ta’lim-tarbiya berishning 
asosiy maqsadi - yosh avlodni jismonan sog‘lom, aqlan yetuk, 
ma’naviy boy, har tomonlama rivojlangan shaxs sifatida 
tarbiyalash va maktab ta’limiga tayyorlashdan iboratdir. 

---

-
24
-
"Sog‘lom avlod " deganda - eng avvalo, sog‘lom naslni, 
jismonan baquvvat shu bilan birga ruhi, fikri sog‘lom, iymon-
e’tiqodi butun, bilimli, ma’naviyati yuksak, mard va jasur, 
vatanparvar avlod tushuniladi. Maktabgacha yoshdagi bolalar 
ta’lim-tarbiyasining vazifalari jismoniy, aqliy, axloqiy, estetik, 
mehnat tarbiyasini berish va ularning tug‘ma layoqati, 
qiziqishi, ehtiyoji va imkoniyatlarini hisobga olgan holda, 
milliy va umuminsoniy qadriyatlar asosida muntazam maktab 
ta’limiga 
tayyorlashdan 
iborat. 
Bolalarni 
maktabga 
tayyorlashni belgilovchi muhim ko‘rsatkichlardan biri 
ularning jismoniy jihatdan rivojlanganlik darajasidir. Bu 
me’yoriy ko‘rsatkichlar "Bolajon" tayanch dasturi va "Davlat 
talablari" asosida belgilanadi. Dasturga asosan bolalar 
yoshlari doirasida asosiy harakatlarni: yurish, yugurish, 
sakrash, irg‘itish- emaklash, to‘siqlardan oshib o‘tish, milliy 
va harakatli hamda tinch o‘yinlarni nomini bilishi va o‘ynashi 
zarur bo‘ladi. Bu esa bolalarni jismonan barkamol bo‘lib 
etishishlarini ta’minlaydi. MTMda jismoniy tarbiya tizimini 
kun tartibi, mujassam mashg‘ulotlar, ovqatlanish, chiniqtirish 
(tabiiy va sun’iy), jismoniy mashqlar, madaniy-gigiyenik 
ko‘nikmalar, ertalabki va kechki soatlar, quvnoq daqiqalar, 
davolovchi-uqalash, gimnastika, ritmika, sport o‘yinlari 
tashkil yetadi. Maktabgacha yoshdagi bolalarni jismoniy 
jihatdan 
tarbiyalashda 
ularni 
yosh 
va 
psixologik 
xususiyatlarini hisobga olgan holda mashg‘ulotlar mazmuni 
o‘yin shaklida yoritilib, bolalarni qiziqtiradigan harakat 
jarayonlaridan tashkil topmog‘i lozim. Ma’lumki, ilk yoshdagi 
bolalar atrofdagi barcha jarayonlarni kuzatib, taqlid qiladilar, 
bolalar uchun murakkab bo‘lmagan harakatlarni ular o‘z 

---